Πάντα θα προστατεύουμε τα αδέρφια μας

Πριν γίνουμε γονείς ο ρόλος μας σε αυτόν τον κόσμο είναι ένας άλλος. Ελαφρά διαφοροποιημένος, μα εξίσου σημαντικός. Οι περισσότεροι –και λιγάκι πιο τυχεροί– έχουν ένα μικρό αδερφάκι, που δε θα μείνει για πάντα μικρό, να περιμένει μια συμβουλή, ένα χάδι, μια παρηγοριά. Ένα φίλο διαφορετικό από όλους τους άλλους. Μα ας πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή.

Είμαστε μικροί, παιδιά ακόμη, χωρίς ένα κατευθυντήριο χέρι να μας βοηθά κάθε που το μυαλό μας θολώνει και μπερδεύεται σε έναν άλυτο κόμπο. Όχι, οι γονείς κι οι φίλοι δεν αρκούν. Ναι, είναι δίπλα μας και μας συμβουλεύουν. Μα ποιος ακούει τους γονείς του στην εφηβεία; Και ποιος εμπιστεύεται τις απόψεις και τις συμβουλές των συνομηλίκων; Τάχα δε γνωρίζουμε πως κι εκείνοι στην ίδια σύγχυση με εμάς βρίσκονται; Προχωρούμε, λοιπόν, με τα μάτια κλειστά, κάνουμε το σταυρό μας κι όπου μας βγάλει. Και συνήθως τρώμε τα μούτρα μας. Και μαθαίνουμε. Μεγαλώνουμε βασισμένοι στις εμπειρίες μας και σε όσα οι ίδιοι μας έχουμε χτίσει.

Ξαφνικά μια μέρα κοιτάς δίπλα σου, μεγάλος πια και με το μυαλό λιγότερο μπερδεμένο, και βλέπεις μια ύπαρξη να σου χαμογελάει και να ζητάει απελπισμένα τη βοήθειά σου. Όχι πάντα με λόγια. Εξάλλου η πρώτη φορά για να ανοιχτείς σε κάποιον, ακόμη κι αν αυτός ο κάποιος είναι ο μεγαλύτερος αδερφός ή αδερφή σου, χρειάζεται χρόνο. Σου τη ζητάει με κινήσεις ατσούμπαλες και συμπεριφορά αλλοπρόσαλλη. Άλλες φορές με αθώες ερωτήσεις που αφορούν «φίλους». Οι πιο θαρραλέοι ίσως και να σε πλησιάσουν ευθέως. Το σημαντικό είναι ότι η έκκληση για βοήθεια είναι εκεί και για αρχή πρέπει να την ακούσεις.

Κι όταν αυτό το πρώτο βήμα γίνεται ακούς ιστορίες γνώριμες, ανησυχίες που κάτι σου θυμίζουν. Και μέσα σου γελάς. Γελάς γιατί καταλαβαίνεις πως η ζωή κυλάει και στη θέση που ήσουν έχει έρθει πλέον ένας άλλος. Ο άνθρωπος απέναντί σου. Μα το γέλιο σου σε λίγο κόβεται. Γιατί παίρνεις το ρόλο σου στα σοβαρά. Όχι, δεν είναι η αίσθηση ότι νιώθεις ισχυρός και παντογνώστης. Καλά, εδώ που τα λέμε, ίσως και να νιώθεις λιγάκι έτσι. Η σοφία που τόσα χρόνια και με τόσο κόπο έχτισες θα βρει ανταπόκριση και θα μοιραστεί. Ναι, θες να κάνεις και λίγο το ψώνιο σου, μα ο σκοπός είναι πολύ πιο βαθύς, πολύ πιο αληθινός.

Το μικρότερο αδερφάκι σου το βλέπεις σαν ένα παιδάκι έτοιμο για την πρώτη του μέρα στο νηπιαγωγείο. Χαμένο, φοβισμένο, με την ανάγκη να ξέρει, μεν, πως είναι σε ένα άγνωστο κτήριο, μα να γνωρίζει κιόλας πως κάποιος απ’ έξω θα τον περιμένει και θα του πει ποια από όσα κάνει είναι σωστά και ποια λάθος. Και πολύ περισσότερο να αποτρέψει αυτά τα λάθη. Και δίκιο έχεις γιατί έτσι ακριβώς είναι.

Τα πρώτα βήματα στον έρωτα, οι πρώτες δυσκολίες με τους φίλους, η σύγχυση για ένα μέλλον που πλησιάζει και πρέπει να επιλέξει τι να κάνει. Μαθήματα, έξοδοι, φλερτ, σκέψεις, σκέψεις και μερικές ακόμα. Μη μου πεις ότι ξέχασες πόσο γρήγορα λειτουργεί το μυαλό στην εφηβεία. Πόσες σκέψεις μπορεί να περνάνε απ’ το κεφάλι σου σε ένα δευτερόλεπτο. Κάποιος πρέπει να τις ακούσει. Να δώσει συμβουλές για το πρώτο ραντεβού. Για το πώς θα χειριστεί ένα φίλο που δε φέρθηκε σωστά. Για τον καβγά με τη μαμά που συνέχεια τον αδικεί. Κι αυτός ο κάποιος είσαι εσύ. Ποιος άλλος; Ο ξεχωριστός αυτός φίλος.

Και προσπαθείς με νύχια και με δόντια να του δείξεις το σωστό. Να το απομακρύνεις από λάθη που εσένα σε στιγμάτισαν. Δε θέλεις με τίποτα να δεις τα δυο αυτά μάτια δακρυσμένα ενώ μπορούσες να κάνεις κάτι για να το αποτρέψεις. Κάνεις, λοιπόν, όσα περνάνε απ’ το χέρι σου. Προσπαθείς να του γνωρίσεις τη ζωή σιγά-σιγά. Σαν η ζωή να είναι ένα ποδήλατο με δύο ρόδες κι εσύ να κρατάς τη σέλα γιατί φοβάσαι μην πέσει και φάει τα μούτρα του. Κρατάς το ποδήλατο και σταδιακά, όταν δείξει εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του, αφήνεις τη σέλα για να συνεχίσει μόνο του.

Τις περισσότερες φορές κάνουν και πάλι του κεφαλιού τους. Κι αυτός είναι ο λόγος που βγαίνει ο αυστηρός εαυτός σου στην επιφάνεια. Δεν πα’ να φωνάζεις και να ωρύεσαι. Αν έχουν βάλει κάτι στο μυαλό τους θα το κάνουν πάση θυσία. Τότε, λοιπόν, γίνεσαι κι εσύ Πόντιος Πιλάτος και νίπτεις τας χείρας σου. Περιμένοντας, βέβαια, να έρθει, κλαίγοντας ή μη, για να σου πει πόσο δίκιο είχες και πόσο λάθος έκανε. Ε, δε βαριέσαι. Γίνονται κι αυτά. Δεν μπορείς να τα προλάβεις κι όλα. Έχει κι αυτός μια ζωή δική του να ζήσει. Και χωρίς καθόλου λάθη δε ζεις.

Αυτά τα μικρά διακριτικά όρια είναι καλό να τα προσέχουμε. Δεν μπορείς να αναγκάσεις επιλογές κι αποφάσεις. Μπορείς μόνο να συμβουλεύεις. Δε θέλεις να κάνει τα λάθη που κάποτε έκανες εσύ, μα απ’ την άλλη δεν είναι εσύ. Είναι ένας τελείως διαφορετικός άνθρωπος με δικαίωμα στις επιλογές.

Το σημαντικό είναι, όμως, πως αυτή είναι μια ευθύνη που πρέπει να την αναλάβεις. Αν το έχεις ήδη κάνει, υπομονή. Μπορεί να μη σε ακούει, αλλά τα λόγια σου τα παίρνει στα σοβαρά. Κι εν τέλει δεν πληγώνεται τόσο όσο θα πληγωνόταν αν πήγαινε ξυπόλυτος στα αγκάθια. Έχει μία πισινή, που του έδωσες εσύ, περιμένει πως το κακό ίσως να συμβεί και περιμένει τις συνέπειες.

Αν πάλι δεν έχεις αναλάβει ακόμη αυτό το έργο, ξεκίνα πριν να είναι αργά. Μην αγνοείς τα σημάδια. Κάποιος δίπλα σου χρειάζεται βοήθεια. Κι είμαι σίγουρη πως έχει ανάγκη να τον βοηθήσεις να μην κάνει τα λάθη που κάποτε έκανες εσύ, να μην πληγωθεί όσο πληγώθηκες, να μην έχει τα ίδια σημάδια πάνω του, να περάσει μια εφηβεία λιγότερο επώδυνη από ό,τι εσύ. Κι όταν δεις ότι τα καταφέρνεις, η ευτυχία του θα σ’ ανταμείψει!