Αχ, αυτή η ελληνική γλώσσα. Με τον πλούτο και τη γοητεία της. Κρύβει μέσα της απ’ τις πιο όμορφες μέχρι τις πιο σκληρές λέξεις. Συνδυασμούς συλλαβών που μπορείς να εκφέρεις με τον πιο απλό ή τον πιο σύνθετο τρόπο. Από μικρούς μας μάθαιναν τα συνώνυμα. Από τόσο δα ανθρωπάκια μαθαίναμε πώς να λέμε το ίδιο πράγμα με χίλιους διαφορετικούς τρόπους. Κι αυτή η ίδια γλώσσα μας έμαθε τις δύο πιο σημαντικές λέξεις, τις αρχές της ζωής μας.
Συγγνώμη. Γένους θηλυκού. Αξίας ανεκτίμητης. Δηλώνει παραδοχή λαθών, ομολογία, μετάνοια. Δηλώνει πως ο εγωισμός σου δεν είναι τόσο μεγάλος που να σε τυφλώνει. Βλέπεις πως κι εσύ ο ίδιος κάνεις λάθη. Παραδέχεσαι πως όταν πληγώνεις, πληγώνεσαι. Και ζητάς άφεση αμαρτιών. Μα ας το παραδεχτούμε. Είναι μια λέξη που λειτουργεί λιγάκι και σαν backup. Ξέρεις πως ό,τι και να γίνει θα έχεις ένα μαξιλαράκι να εναποθέσεις τις ευθύνες σου. Θα είναι πάντα το σωσίβιό σου.
Αγαπώ (–σε– αγαπώ). Χωρίς γένος ή μάλλον όλων. Μία λέξη με πολλά πρόσωπα. Δυνατή όσο το πιο σκληρό πετράδι. Βαριά όσο η πιο σκληρή παραδοχή. Δείχνει απόλυτη αφοσίωση. Παράδοση. Δείχνει πως η καρδιά σου βρίσκεται τώρα σε κοινή θέα κι είναι ευάλωτη σε νέα χτυπήματα. Μα δε σε νοιάζει. Είναι ιερή λέξη. Δεν τη λες σε όλους. Όποιος έχει την τιμή να την ακούσει έχει επίσης την τιμή της απόλυτης εμπιστοσύνης σου.
Δυο λέξεις κινητές δυνάμεις. Ο καθένας πρέπει να τις κουβαλάει μέσα του σφιχτά. Να τις σέβεται. Δεν είναι για όλους αυτά τα συναισθήματα. Δεν μπορείς να τις χαραμίζεις. Χάνουν την αξία τους. Τους οφείλεις προσοχή και σεβασμό προς ανταλλαγή για το μεγαλείο ψυχής που εκείνες σου προσφέρουν.
Ας το δούμε τώρα αλλιώς.
Σόρυ. Οικεία λέξη, αγγλόφωνη. Για τους ξένους υπεραρκετή. Μα για τα ελληνικά δεδομένα τουλάχιστον ανούσια. Δεν πλησιάζει τη συγγνώμη. Δεν αρκεί. Δε δηλώνει ούτε στο ελάχιστο αυτά που κρύβονται πίσω απ’ τη δική μας. Όχι για εμάς που ξέρουμε τη δύναμη της ελληνικής. Τι τη θες τη μετάφραση; Ακούγεται ψεύτικη, δειλή. Αν είναι να το πεις πες το απλά, ξεκάθαρα. Για να αποκτήσουν τα λόγια σου ουσία κι υπόσταση. Αλλιώς φαίνεσαι γελοίος.
Ας δούμε και κάτι ακόμα.
-«Σ’ αγαπώ».
-«Κι εγώ».
Σκέτο. Όχι «κι εγώ σ’ αγαπώ». Δεν είναι το ίδιο. Λείπει ο βασικός πυρήνας. Σαν πρόταση χωρίς ρήμα. Όπα κάτσε! Είναι πρόταση χωρίς ρήμα. Θα μου πεις, το ρήμα εννοείται. Μα ποια η ουσία αν το ρήμα εννοείται; Κανένας γλωσσολόγος δε θα το δεχτεί. Κανένας ερωτευμένος, επίσης. Δεν είναι παράδοση συναισθημάτων αυτό. Δε δείχνει έρωτα, πάθος, πίστη. Το μόνο που μπορεί να δείξει μια ημιτελής πρόταση είναι ημιτελή συναισθήματα. Και πίστεψέ με, κανείς δε συμπαθεί τα μισά, αφήνουν αμφιβολίες για τη συνέχεια.
Λέξεις αναντικατάστατες που δεν μπορούν να ειπωθούν διαφορετικά. Υπάρχουν χιλιάδες συνώνυμα στη νέα ελληνική. Όμως, όχι για αυτές. Καμία λέξη δεν τους μοιάζει και καμία δεν τις πλησιάζει στο νόημα και την έντασή τους. Μπορείς να βρεις διαφορετικούς τρόπους, ναι. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις φράσεις, μισόλογα, υπονοούμενα. Μα ποτέ δε θα προκαλέσουν την ίδια ένταση. Το μόνο που θα προκαλούν θα είναι, μάλλον, απογοήτευση κι ανολοκλήρωτες καταστάσεις.
Τι φοβάσαι; Μια στιγμή είναι αρκετή για να τις ξεστομίσεις. Κι ύστερα σε περιμένουν μπροστά σου άλλες χιλιάδες για να χαρείς τα αποτελέσματα των κόπων σου. Γιατί είναι κόπος. Ένας κόπος γλυκός και συνάμα ένας κόπος που αξίζει κάθε θυσία. Όταν έρθει η στιγμή και βρεις το κατάλληλο άτομο οι λέξεις θα βγουν σαν αέρας από μέσα σου. Θα τις φωνάζεις σε κάθε σου ανάσα αν χρειαστεί. Γιατί αν το καλοσκεφτείς μόνο αυτό χρειάζεται. Μια όμορφη στιγμή, συναισθήματα που σου κόβουν τα πόδια και τον άνθρωπο που σου τα γεννά. Κι όλα βρίσκουν το δρόμο τους.
Πρόσεχε, όμως! Όταν βρεθεί μη δειλιάσεις. Υπάρχει κίνδυνος. Όταν έρθει η στιγμή να πεις κάτι απ’ τα δύο, κανένα συνώνυμο δε θα είναι αρκετό. Το “sorry” δε θα γίνει ποτέ «συγνώμη» και το «κι εγώ» δε θα γίνει ποτέ «σ’ αγαπώ».
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη