Στην ελληνική κοινωνία, οι άνδρες, φαίνεται να αρχίζουν να αποδέχονται πιο ανοιχτά την ανάγκη για φροντίδα της ψυχικής τους υγείας, καταρρίπτοντας την παραδοσιακή αντίληψη ότι το να μιλάς για τα συναισθήματά σου αποτελεί αδυναμία. Όπως αναφέρουν Έλληνες κοινωνιολόγοι, η πατριαρχική αντίληψη που κυριαρχούσε παλαιότερα, με τον άνδρα ως το «σκληρό» και «απρόσιτο» μέλος της οικογένειας, μεταβάλλεται σταδιακά προς μία πιο εξωστρεφή και συναισθηματικά έξυπνη προσέγγιση. Είναι μια αλλαγή που δεν ήρθε εύκολα και που πολλοί άντρες ακόμα παλεύουν να κατακτήσουν. Για χρόνια, ο κλασσικός άντρας έμοιαζε κλεισμένος σε μια αόρατη πανοπλία, γεμάτη από το βάρος της κοινωνικής απαίτησης να είναι πάντα ατρόμητος, δυνατός, αλύγιστος. Ένας ρόλος που απέκλειε την παραδοχή της οποιασδήποτε ευαλωτότητας. Όμως, σήμερα βλέπουμε όλο και περισσότερους άντρες να εγκαταλείπουν αυτή την πανοπλία, να κάθονται με τον ίδιο τους τον εαυτό και να κοιτάζουν κατάματα τους φόβους τους, με ένα βλέμμα που, αν και καθρεφτίζει πόνο, κρύβει μέσα του μια αδιαμφισβήτητη τόλμη.
Κανείς δεν είπε ότι αυτή η αλλαγή είναι εύκολη ή γρήγορη, αλλά οι άντρες μαθαίνουν σταδιακά να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Κάτι που οι γυναίκες το διδάσκονται από τη στιγμή που γεννιούνται, εκείνοι καλούνται να το μάθουν έχοντας παράλληλα και ένα σωρό λανθασμένες απόψεις που τους απομονώνουν όλο και περισσότερο. Ο δρόμος προς τη συναισθηματική νοημοσύνη περνά από την αποδοχή ότι οι «αδυναμίες» δεν είναι πια ντροπή, ότι η ψυχική υγεία δεν είναι πολυτέλεια ή δικαίωμα λίγων, αλλά η βάση για να μπορείς να σταθείς ολόκληρος – για τον εαυτό σου και για τους ανθρώπους που αγαπάς. Και αυτό είναι κάτι δύσκολο να το κατανοήσεις προκειμένου να το αλλάξεις. Αυτή η μετατόπιση δεν είναι απλώς μια ατομική προσπάθεια. Είναι μια ήσυχη επανάσταση που μας αλλάζει όλους. Όταν ένας άντρας επιλέγει να μιλήσει για το πώς νιώθει, όταν παραδέχεται πως δεν είναι ατρόμητος, απελευθερώνει τους γύρω του από το βάρος των κοινωνικών προσδοκιών. Κι έτσι, βλέπουμε το πρότυπο του άντρα να μεταμορφώνεται: από τον παλιό «σκληρό» και αδιάφορο τύπο σε έναν άνθρωπο που δε φοβάται να φανεί ευάλωτος και να μοιραστεί αυτά που τον πνίγουν μέσα του.
Αυτό, δεν το βλέπουμε βέβαια μόνο στο κομμάτι της προσωπικής τους ανάπτυξης. Σιγά-σιγά, οι άντρες επιλέγουν να παίρνουν στα χέρια τους ρόλους που παλιότερα θεωρούνταν «γυναικείοι», όπως τη φροντίδα των παιδιών και τις δουλειές του σπιτιού. Αυτό δεν είναι απλώς μια πρακτική κίνηση. Είναι μια δήλωση αγάπης, μια διαβεβαίωση ότι η οικογένεια δεν είναι μόνο μια ευθύνη αλλά μια απόφαση να είσαι παρών, ακόμα κι όταν αυτό σημαίνει ότι δε θα υπάρχει πλέον καμία απόσταση ασφαλείας ανάμεσα στον ίδιο και την καθημερινότητα. Είναι μία επιλογή που γίνεται από το άτομο προκειμένου να βιώσει κάποιες εμπειρίες που προσφέρονται. Ο άντρας που μένει πίσω με τα παιδιά ή αναλαμβάνει τις δουλειές του σπιτιού δεν είναι ένας άντρας που απλώς «βοηθάει». Είναι ένας άντρας που συμμετέχει ισότιμα και κάνει συνειδητά την επιλογή να βρίσκεται στο πλάι της συντρόφου του, όχι μόνο στα λόγια, αλλά στις πράξεις. Είναι ένα άτομο, είναι ένας σύντροφος που ζει τη ζωή που θέλει και επιλέγει να κάνει αυτές τις κινήσεις επειδή θέλει και όχι επειδή αναγκάζεται από κάποιον ρόλο που έχει ορίσει μία παλαιότερη κοινωνία. Ο νέος ρόλος του άντρα δεν είναι μια προσπάθεια να καταργηθεί η γυναικεία δύναμη, αλλά μια ευκαιρία για όλους να βιώσουν την πραγματική αγάπη που έρχεται από την παραδοχή των αδυναμιών, την κατανόηση και τη δημιουργία βαθύτερων δεσμών.
Υπάρχει κάτι βαθιά ανθρώπινο στην ευαλωτότητα που βλέπουμε να αναδύεται στους άντρες σήμερα. Αν το σκεφτεί κανείς, αυτή η ανοιχτή προσέγγιση προς τα συναισθήματα, αυτή η «μαλακή δύναμη», κάνει τις σχέσεις πιο πλούσιες. Δεν υπάρχει τίποτα το αδύναμο σε έναν άντρα που αγκαλιάζει την ευαλωτότητά του. Αντίθετα, δείχνει μια τεράστια δύναμη να αντέχει, να μαθαίνει και να εξελίσσεται. Είναι μία προσπάθεια που όλοι μας πρέπει να κοιτάζουμε με θαυμασμό. Το να αποτινάζει κανείς από πάνω του αντιλήψεις αιώνων, που είναι ριζωμένες στα έγκατα της ύπαρξής μας, είναι μία πολύ δύσκολη και επίπονη διαδικασία. Απαιτεί να καθίσει κανείς με άβολα συναισθήματα προκειμένου να πετύχει αυτή την αλλαγή και είναι κάτι που μας δίνει ελπίδα για τις μελλοντικές γενιές και την πορεία των σχέσεων. Η ανθρώπινη επαφή, προσφέρει ταξίδια που δεν μπορούν να γίνουν χωρίς να έχουμε ο ένας τον άλλον. Και δεν μπορούν να γίνουν, αν δεν υπάρχει κατανόηση και ενσυναίσθηση και από τις δύο πλευρές.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη