Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η εξερεύνηση της βαθύτερης ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης κι η ανάγκη να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι τους φόβους τους, καθώς και τις καταστάσεις στο κοινωνικοπολιτικό προσκήνιο (πόλeμος, οικονομικές καταστροφές, κοινωνικές αλλαγές, κτλ) βοήθησαν στην άνθιση των ταινιών τρόμου. Από τα κλασσικά τέρατα, στα παραφυσικά φαινόμενα μέχρι την ανθρώπινη ψυχολογία, ο αιώνας αυτός άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην ιστορία του σινεμά. Παρακάτω είναι μία λίστα με τις 20 καλύτερες ταινίες τρόμου που καθόρισαν την εποχή, παρουσιάζοντας την ποικιλομορφία και την εξέλιξη του είδους.
1. Nosferatu (1922)
Το σιωπηλό αριστούργημα του F.W. Murnau, είναι μια προσαρμογή του Dracula του Bram Stoker, γερμανικής παραγωγής. Υπάρχει κάτι μαγικό στις παλιές ταινίες τρόμου, είναι η μουσική, τα σκηνικά που είναι πιο αληθοφανή από τα σύγχρονα CGI, το σίγουρο είναι πως δημιουργούν στους θεατές ένα ολιστικό θέαμα αισθήσεων.
2. Psycho (1960)
Ο Alfred Hitchcock απέδειξε τη μαεστρία του στις ταινίες τρόμου, δημιουργώντας μία ταινία που έμεινε στην ιστορία για την εμπειρία που πρόσφερε στους θεατές. Μία κατάδυση στον ανθρώπινο ψυχισμό, αξίζει κανείς να δει την ταινία και στη συνέχεια να διαβάσει την ανάλυσή της και να την παρακολουθήσει πάλι από την αρχή, παίζοντας ένα νοητό παιχνίδι συμβολισμών και αναφορών μέσα στην ταινία.
3. Night of the Living Dead (1968)
Το Night of the Living Dead αποτελεί έναν κοινωνικό σχολιασμό σε τρομακτικά φαινόμενα όπως ο ρaτσισμός κι η κοινωνική κατάρρευση. Μεγάλο ατού ότι αποτέλεσε την έναρξη των ζόμπι όπως τα γνωρίζουμε στις ταινίες σήμερα.
4. Ο Εξορκιστής (1973)
Η ιστορία του William Friedkin, ο «Εξορκιστής» παραμένει ένα σημείο αναφοράς για τη φρίκη που πρόσφερε στο κοινό. Αναλλοίωτη στον χρόνο, σίγουρα έχει αφήσει το αποτύπωμά της σε γενιές ανθρώπων που την είδαν. Αν και σήμερα μπορεί να φαίνεται πιο cult στο νεανικό κοινό, παραμένει μία ταινία μάθημα του σινεμά.
5. Halloween (1978)
Η low budget ταινία του John Carpenter έγινε ένα πολιτιστικό φαινόμενο, εισάγοντας τον εικονικό μάσκα δ@λοφόνο Michael Myers. Ο γρήγορος και κοφτός ρυθμός της ταινίας έθεσαν το πρότυπο γι’ αυτό το είδος και μέχρι και σήμερα είναι σημείο αναφοράς για όλους τους λάτρεις του Halloween.
6. The Shining (1980)
Η προσαρμογή του Stanley Kubrick για το μυθιστόρημα του Stephen King είναι ένα αριστούργημα ψυχολογικής φρίκης. Η κάθοδο του Jack Nicholson στην τρέλα στο απομονωμένο Hotel Overlook είναι ένα μάθημα ψυχολογίας για την ανθρώπινη παράνοια.
7. A Nightmare on Elm Street (1984)
Η δημιουργία του Freddy Krueger, ενός εκδικητικού πνεύματος που στοιχειώνει τα όνειρα, πρόσθεσε μια νέα διάσταση στη φρίκη κι άφησε το αποτύπωμά του μέχρι και στη σύγχρονη pop κουλτούρα. Η ταινία θολώνει τις γραμμές μεταξύ των ονείρων και της πραγματικότητας, αφήνοντας το κοινό να αμφισβητεί τις δικές τους αντιλήψεις.
8. Το Blair Witch Project (1999)
Το «The Blair Witch Project» είναι μια πρωτοποριακή ταινία τρόμου που ακολουθεί τρεις φοιτητές, καθώς μπαίνουν στο δάσος του Black Hills. Η ρεαλιστική, shaky-cam style και η καινοτόμος εκστρατεία μάρκετινγκ, κατά την οποία ισχυρίζονταν πως η ταινία είναι πραγματικό υλικό, συνέβαλαν στην επιτυχία της και έγινε ένα πολιτιστικό φαινόμενο.
9. The Silence of the Lambs (1991)
Το ψυχολογικό θρίλερ τρόμου που γνώρισε στον κόσμο στον Hannibal Lecter, έναν καλλιεργημένο και κανιβ@λιστικό σειριακό δολοφόνο. Οι σκοτεινές και αξέχαστες παραστάσεις της ταινίας το καθιστούν κλασικό ενώ η ερμηνεία του Antony Hopkins αποδεικνύει γιατί είναι ο Antony Hopkins.
10. The Sixth Sense (1999)
Από τα πιο γνωστά θρίλερ που μπορεί να έχει δει κανείς όταν πρώτο-ξεκινούσε να βλέπει ταινίες τρόμου. Το υπερφυσικό θρίλερ του M. Night Shyamalan εξέπληξε το κοινό με το τέλος του. Η εξερεύνηση της ταινίας για το υπερφυσικό κι ο αντίκτυπός της στις ανθρώπινες σχέσεις, τον φόβο της απώλειας και του θ@νάτου την κατέστησε μία κλασσική ταινία.
11. Baby Rosemary (1968)
Η ψυχολογική φρίκη του Roman Polanski περιστρέφεται γύρω από την αυξανόμενη υποψία μιας εγκύου γυναίκας για το αγέννητο παιδί της. Ένα masterclass στην ατμοσφαιρική ένταση και την παράνοια. Άφησε επίσης το στίγμα της μέχρι και στο σήμερα καθώς αποτελεί σημείο αναφοράς σε πολλά μέσα.
12. Jaws (1975)
Τα «σαγόνια του καρχαρία» του Steven Spielberg έφεραν πρωταρχικό φόβο για το άγνωστο στο προσκήνιο, καθιστώντας το σημαντικό συμβόλαιο στο είδος τρόμου. Άλλος ένας φόβος που ήρθε στο προσκήνιο μέσα από τον Spielberg, ο οποίος φαίνεται κάθε φορά να αναμετριέται με βαθύτερους ανθρώπινους φόβους που οι περισσότεροι φοβούνται να ανακαλύψουν μέσα τους.
13. Alien (1979)
Προφανώς, και θα αναφερθεί μία από τις σημαντικότερες sci-fi ταινίες τρόμου. Ο Ridley Scott εισήγαγε ακροατήρια στο εικονικό Xenomorph. Το “Alien” αποτέλεσε μία ωδή στον φόβο για το άγνωστο, δημιουργώντας μια έντονη και κλειστοφοβική εμπειρία.
14. Carrie (1976)
Το μυθιστόρημα του Stephen King διερευνά τη φρίκη της εφηβείας και των τηλεκινητικών ικανοτήτων. Ένας από τους πιο γνωστούς τίτλους ταινιών τρόμου, όχι τόσο εξαιτίας του παραφυσικού στοιχείου, όσο εξαιτίας του τρόπου που οι άνθρωποι συμπεριφέρονται στην ταινία, αποδεικνύοντας τη φράση του Σατρ «Κόλαση είναι οι άλλοι».
15. Frankenstein (1931)
Η προσαρμογή του James Whale για το μυθιστόρημα της Mary Shelley παραμένει ένα κλασικό, με την απεικόνιση του Boris Karloff για το τέρας να αφήνει ένα ανεξίτηλο σημάδι στην κινηματογραφική ιστορία.
16. King Kong (1933)
Ενώ αποτελεί κυρίως μια ταινία περιπέτειας, ο «King Kong» έφερε το φανταστικό και τρομακτικό στη μεγάλη οθόνη, αποτέλεσε την πρώτη ταινία με τον εικονικό γιγαντιαίο Ape. Ανοίγοντάς έτσι τον δρόμο για την είσοδο των CGI στον κινηματογράφο (κατά πόσο αυτό είναι θετικό, θα το δείξει η ιστορία).
17. The Cabinet of Dr. Caligari (1920)
Η γερμανική εξπρεσιονιστική ταινία του Robert Wiene είναι ένα σιωπηλό κλασικό που βυθίζεται στις σφαίρες της παραφροσύνης και του ελέγχου του νου, αφήνοντας το κοινό με μια σουρεαλιστική και εφιαλτική εμπειρία.
18. The Fly (1986)
Το αριστούργημα φρίκης του David Cronenberg διερευνά τις συνέπειες του επιστημονικού πειραματισμού και την ηθική αυτής. Ο μετασχηματισμός του Jeff Goldblum σε υβρίδιο ανθρώπου – εντόμου είναι τόσο φρικτός όσο και μαγευτικός.
19. The Texas Chain Saw Massacre (1974)
Η ταινία χαμηλού προϋπολογισμού του Tobe Hooper είναι μια λεπτή και έντονη απεικόνιση μιας ομάδας φίλων που αντιμετωπίζει η φρίκη του αγροτικού Τέξας. Το ωμό και φρικιαστικό του στυλ έθεσε ένα νέο πρότυπο για το είδος.
20. Carnival of Souls (1962)
Η απόκοσμη κι ατμοσφαιρική ταινία του Herk Harvey λέει την ιστορία μιας γυναίκας που στοιχειώνεται από μυστηριώδεις φιγούρες μετά από ένα τραυματικό ατύχημα. Το «Καρναβάλι των Ψυχών» αν και δεν είχε αρχικά εμπορική επιτυχία, έχει αποκτήσει από τότε την αναγνώριση για την επιρροή της. Η εξερεύνηση της ψυχολογικής φρίκης, του υπερφυσικού και των υπαρξιακών θεμάτων έγιναν εμφανή στον μεταγενέστερο κινηματογράφο τρόμου.
Από τη σιωπηλή εποχή μέχρι την έλευση των σύγχρονων ειδικών εφέ, αυτές οι ταινίες διαμόρφωσαν το είδος, αφήνοντας μια κληρονομιά φόβου. Αποτελώντας ένα εργαλείο αποσυμπίεσης των ανθρώπινων συναισθημάτων και αντιμετώπισης καθημερινών καταστάσεων που μπορεί να προκαλούν φόβο.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κουτσουρά