5 όνειρα που κατά την ερμηνεία του Φρόιντ δεν πρέπει να αγνοήσεις

«Τα όνειρα είναι η βασιλική οδός για το ασυνείδητο, η απελευθέρωση του πνεύματος από την πίεση της εξωτερικής φύσης, μια απόσπαση της ψυχής από τα δεσμά της ύλης» είπε κάποτε ο Sigmund Freud, Αυστριακός φυσιολόγος, νευρολόγος, ψυχίατρος και θεμελιωτής της ψυχανάλυσης. Υποστηρίζεται ότι τα όνειρα έχουν πολλαπλές λειτουργίες, αφού όχι μόνο είναι ο τρόπος που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες της καθημερινότητας αλλά και τρόπος επικοινωνίας με τον ίδιο μας τον εαυτό, όπως και τρόπος που το ασυνείδητό μας ξεχωρίζει τις σημαντικές από τις άχρηστες πληροφορίες και μας κρατά σε εγρήγορση.

Ο Freud ανέπτυξε τη θεωρία ότι τα όνειρα δεν είναι τυχαία και πως κάθε σκέψη και δράση παρακινείται από το ασυνείδητό μας κι εκφράζεται με μια συμβολική γλώσσα. Είναι μια έκφραση καταπιεσμένων συγκρούσεων και βαθύτερων επιθυμιών που δεν ικανοποιούνται στην καθημερινότητά μας κι αξίζει να τους δίνουμε σημασία.

Υπάρχουν τρεις (3) πτυχές του μυαλού:

1) Το «Εκείνο/Προεγώ» είναι οι αρχέγονες παρορμήσεις, οι απολαύσεις, οι επιθυμίες κι οι ανεξέλεγκτες ορμές.

2) Το «Εγώ» σχετίζεται με το συνειδητό, το ηθικό και τη συνείδηση του εαυτού.

3) Το «Υπερεγώ» που είναι ο λογοκριτής του «προεγώ» κι υπεύθυνο για την επιβολή του ηθικού κώδικα του «εγώ».

Υπάρχουν δύο (2) περιεχόμενα στα όνειρα:

1) Το «Προφανές περιεχόμενο» είναι αυτό που φαίνεται ότι λέει το όνειρο κι είναι συχνά παράξενο και παράλογο.

2) Το «Λανθάνον περιεχόμενο», που είναι εκείνο που πραγματικά θέλει να μας πει ένα όνειρο.

Με την τεχνική των «ελεύθερων συνειρμών» η οποία αποσκοπούσε στο να βάλει τον εκάστοτε ασθενή σε διαδικασία να εκφράσει αυθόρμητα τις σκέψεις που του έρχονταν στο μυαλό -είτε θετικές, είτε αρνητικές- ανακαλώντας στην ουσία μνήμες από το ασυνείδητο, στηρίζεται η υπόθεση ότι αν ο συνειρμός ξεκινά από ένα βίωμα που έχει άμεση σχέση με την πάθηση του ασθενή, θα καταλήξει στο νοσογόνο γεγονός κι ύστερα στην ίαση της εκάστοτε πάθησης του ατόμου. Σαφώς, υπάρχουν εμπόδια κι αντιστάσεις κι είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε άσχετα θέματα, χωρίς συνάφεια και λογική, αλλά με τα κατάλληλα εφόδια ανατρέποντας φυσικά τυχόν εμπόδια, είναι εξίσου πιθανό να βρεθεί η αρχή προς την επιτυχημένη ανίχνευση του ασυνειδήτου.

Τα όνειρα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μνήμης, της συγκέντρωσης, των αναμνήσεων, την αντίληψη πόνου και την πνευματική διαύγεια κι είναι το τέταρτο στάδιο στη διαδικασία του ύπνου.

1) NREM 1: από την εγρήγορση στον ύπνο.

2) NREM 2: κατάσταση ελαφρύ ύπνου (50% του συνολικού ύπνου).

3) NREM 3: κατάσταση βαθύ ύπνου (20% του συνολικού ύπνου).

4) REM (rapid eye movement): Το σώμα βρίσκεται σε ακινησία, ο εγκέφαλος σε πλήρη δραστηριότητα κι η μόνη κίνηση που παρατηρείται είναι από τα μάτια.

Τα στάδια επαναλαμβάνονται κι εναλλάσσονται κυκλικά 4 με 5 φορές, με διάρκεια 90 λεπτών. Έχοντας όλες τις πληροφορίες για τα όνειρα, σου παραθέτω 5 από αυτά που δεν πρέπει να αγνοήσεις:

1) Να πετάς

Όταν βλέπεις στον ύπνο σου ότι πετάς, σημαίνει ότι έχεις ανάγκη να εκπληρώσεις κάποια βαθιά σου επιθυμία. Τι είναι εκείνο που θέλεις να κάνεις αλλά έχεις θάψει μέσα σου αποφασίζοντας ότι ποτέ δε θα συμβεί για σένα;

2) Η Πτώση

Η πτώση έχει ως εξήγηση την έλλειψη ελέγχου, την αίσθηση του φόβου και του άγχους. Συνδέεται με καταστάσεις που αισθανόμαστε ότι ξεφεύγουν του πεδίου ελέγχου μας.

3) Το νερό

Το νερό μεταδίδει τη συναισθηματική κατάσταση που βιώνουμε, είναι σημαντικός οιωνός για κάθε νέο ξεκίνημα ή για κάτι παλιό που ήρθε η ώρα να τελειώσει.

4) Το σπίτι

Το σπίτι συμβολίζει τον «εαυτό» και τις διαφορετικές πτυχές της προσωπικότητάς μας. Ανάλογα τον τύπο του σπιτιού και τα διαφορετικά δωμάτια διαφοροποιείται κι η εμβάθυνση της ερμηνείας. Συμβολίζει επίσης την ασφάλεια και την άνεση, τις κρυμμένες αναμνήσεις, τη διαίσθηση και το ασυνείδητο. Φροντίζεις το σώμα σου; Πώς αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου;

5) Ο Θάνατος

Παρόλο που ακούγεται μακάβριο και τρομακτικό, συμβολίζει την αλλαγή, ένα τέλος, μια νέα αρχή. Είναι μέρος της συνεχούς ζωής και το σημάδι ότι ήρθε η ώρα να εξελιχθείς και να προχωρήσεις από κάτι που δε σου προσφέρει όσα χρειάζεσαι, πια.

Η εξήγηση και η μετάφραση των ονείρων είναι μια συνήθεια που ακολουθείται από τα πολύ παλιά χρόνια, από εμπειρία συγγενών, τον ονειροκρίτη και τα ίδια τα βιώματα και την εμπειρία. Έχουν ασχοληθεί πολλοί επιστήμονες και ψυχολόγοι με πρώτο φυσικά τον Freud. Ποια όμως είναι η πραγματική αλήθεια πίσω από τα όνειρα; Αν μπορούσαμε να ξεκλειδώσουμε την «κλειδαριά» του μυστηρίου θα μπορούσαμε άραγε να προβλέψουμε κατά κάποιο τρόπο τι θα συμβεί στο μέλλον ή ακόμα και να φέρουμε την επανάσταση στην ίαση ψυχικών ασθενειών που ταλαιπωρούν ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων τη σήμερον ημέρα;

Ο γνωστός ψυχοθεραπευτής Jeffrey Sumber πιστεύει ότι «Το νόημα των ονείρων μας σχετίζεται συχνά με τα πράγματα που χρειάζεται να κατανοήσουμε για τους εαυτούς μας και τον κόσμο γύρω μας». Και θεωρώ πως είναι κάτι που πρέπει να ερευνηθεί περισσότερο, ρίχνοντας με αυτό τον τρόπο το πέπλο του μυστηρίου, φωτίζοντας και μοιράζοντας γνώση.