6 (κάπως διεστραμμένα) ερωτικά ψυχοσύνδρομα

Ο έρωτας έχει πολλές πλευρές και σχήματα, πολλά παράλληλα σύμπαντα να εξερευνήσει κανείς κι ίσως αυτό είναι που τον κάνει και τόσο ακαταμάχητο. Επίσης, έχει και κάποια πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Μετασχηματίζει προσωρινά -κατά τη σύντομη διάρκειά του- τη συνείδηση που έχει για τον κόσμο το ερωτευμένο πρόσωπο, μέσα από τη δυνατότητά του να προκαλεί πελώριες στρεβλωτικές εξιδανικεύσεις των χαρακτηριστικών, όχι μόνο του ίδιου του προσώπου και του ατόμου ενδιαφέροντός του, αλλά και σε ευρύτερο φάσμα στον περίγυρό του καθώς και την αντίληψη των καταστάσεων, ιδεών, συναισθημάτων. Ακόμη και του θανάτου.

Κατ’ αυτόν το τρόπο, το ερωτευμένο άτομο γίνεται ευάλωτο στην πλάνη και την εξαπάτηση ενώ ταυτόχρονα αισθάνεται ικανό κι έτοιμο για όλες τις παθιασμένες ακροβασίες και λανθασμένες επιλογές που θα τον οδηγήσουν τετελεσμένα σε ακραίες συμπεριφορές. Θα αποκτήσει ξανά διαύγεια μετά το πέρας της ύφεσης της τρικυμίας των ερωτικών του συναισθημάτων κι εν κατακλείδι, στην απομυθοποίηση που θα επέλθει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, υπάρχουν κι επίσημα ερωτικά ψυχοσύνδρομα τα οποία διακρίνονται στην ερωτική και σεξουαλική παθολογία. Παρακάτω θα δούμε 6 από τα πιο διάσημα από αυτά κατά τον Νικηφόρο Αγγελόπουλο, Ομότιμου Καθηγητή Ψυχιατρικής:

1) Ερωτική ζηλοτυπία

Μια γνωστή κι αρκετά κλισέ φράση που ακούγεται συχνά στις ερωτικές σχέσεις είναι η «αν κάποιος δε ζηλεύει, δεν αγαπάει». Κάτι που μπορεί να είναι αμφισβητήσιμο, καθιστά τη ζήλια ένα συναίσθημα κοινό και παγκόσμιο. Το άτομο που ζηλεύει, ανησυχεί για τη σχέση και βιώνει την ανάγκη να υπερασπιστεί τη σύνδεση ενάντια σε κάθε επικείμενη απειλή που θα μπορούσε να στερήσει την ονειρική επαφή. Υπάρχει όμως και η πιο σκοτεινή πλευρά της, η οποία είναι η αφόρητη κτητικότητα, που εκδηλώνεται μέσα από την ακατάπαυστη αναζήτηση ενδείξεων κι αποδείξεων επιβεβαίωσης της πίστης του ερωτικού συντρόφου. Οποιοδήποτε στοιχείο στη συμπεριφορά του άλλου μπορεί και θα παρερμηνευτεί ως ένδειξη απιστίας, κάτι το οποίο θα διεγείρει την ανάγκη για ασφυκτικότερο έλεγχο του άλλου. Είναι όμως η ζηλοτυπία σύμπτωμα μιας ψυχοπαθολογικής διεργασίας; Δε γνωρίζουμε σίγουρα, αλλά παραμένει θέμα που παρουσιάζει μεγάλες διαγνωστικές δυσχέρειες.

2) Σύνδρομο του Οθέλου

Μια εξαιρετικά σοβαρή κι επικίνδυνη ψυχιατρική κατάσταση που δημιουργεί στον ασθενή την επιθυμία γι’ απόκτηση απόλυτου κι αποκλειστικού ελέγχου πάνω στο ταίρι του, αισθήματα κτητικότητας, ανικανότητας, μείωσης της αυτοεκτίμησης καθώς και της πεποίθησης ότι εκτίθεται κοινωνικά. Μέσα στο πλαίσιο αυτού του παραληρήματος το άτομο θεωρείται επικίνδυνο ακόμη και για τη ζωή του θύματος.

3) Σύνδρομο της Μήδειας

Η Μήδεια είναι μια γνωστή Ελληνική αρχαία ηρωίδα τραγωδίας όπου σκότωσε τα δύο της παιδιά Φέρητα και Μέρμερο, που είχε αποκτήσει με τον Ιάσονα, διότι την εγκατέλειψε για την κόρη του βασιλιά Κρέοντα, Γλαύκη. Το σύνδρομο αυτό αναφέρεται σε ερωμένες που αντιπαθούν τα παιδιά των εραστών τους. Μάλιστα, μπορεί να φτάσει στο σημείο να την εμποδίσει από το να μεταμορφωθεί ψυχολογικά σε μητέρα και το προϊόν του τοκετού μπορεί να γίνει βάρος μισητό, το οποίο μάλιστα καθίσταται αβάσταχτο φορτίο, αν απουσιάζει ο εραστής.

4) Σύνδρομο «Το παραλήρημα του αγαπάσθαι» / De Clerambault

Στο πλαίσιο της μανιοκαταθλιπτικής ψύχωσης, οργανικού ψυχοσυνδρόμου ή σχιζοφρένειας, είναι μια διαταραχή κατά την οποία ο ασθενής εσφαλμένως πιστεύει ότι το πρόσωπο ενδιαφέροντός του είναι ανώτερης κοινωνικής, οικονομικής ή και μορφωτικής τάξης. Το παραλήρημα αυτό, εμφανίζεται μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα μερικών ημερών και τελικώς χρονίζει καθώς δημιουργείται από την ελπίδα και την αναμονή και οδηγεί σε παρενοχλήσεις, στην αποθάρρυνση και στην επιθυμία εκδίκησης. Ο ασθενής μπορεί να οδηγήσει αυτή την κατάσταση σε επικίνδυνο σημείο κι εν τέλει το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται το παραλήρημά του είναι δυνατόν να κινδυνεύσει.

5) Σύνδρομο του Δαιμονικού εραστή

Πρόκειται για ένα εντελώς ξεχωριστό σύνδρομο, εκείνο του λεγόμενου Συνδρόμου του Δαιμονικού Εραστή-Φαντάσματος. Το άτομο φθάνει στο σημείο να πιστεύει ακράδαντα ότι το άλλο πρόσωπο το πλησιάζει σεξουαλικώς τη νύχτα στο κρεβάτι του και συνουσιάζεται μαζί του. Μάλιστα, συχνά έχει την ανάγκη να συλλέξει αποδεικτικά στοιχεία όπως γενετικό υλικό, το οποίο θα μπορέσει εν δυνάμει να χρησιμοποιήσει για εξακρίβωση.

6) Σύνδρομο του Κανδαύλη ή Κανδαυλισμός

Το σύνδρομο αυτό, έχει πάρει το όνομά του από τον Κανδαύλη βασιλέα της Λυδίας που επέδειξε τη γυναίκα του γυμνή και κατά συνέπεια δολοφονήθηκε με τη συνέργεια της συζύγου του από τον Γύγη, τον υπηρέτη του, που ο Βασιλέας θεωρούσε πιστό. Έτσι λοιπόν, αυτό το σύνδρομο αφορά την επίδειξη ενός συντρόφου από τον ερωτικό του παρτενέρ σε άλλα πρόσωπα, όταν το άτομο είναι γυμνό ή όταν βρίσκονται σε συνουσία.