Φοβάσαι. Μια ταραχή γεμίζει το κορμί σου, από το κεφάλι ως τα πόδια, σαν μια μαύρη τρύπα που σε ρουφάει δίχως διάλειμμα, δίχως σταματημό. Τρέμεις, όσο η ένταση ανεβαίνει, σκοτεινές σκέψεις κάνουν το πέρασμά τους, μην τυχόν και χάσουν μια φορά και δε σε επισκεφτούν. Ύστερα, σειρά παίρνει η σύγχυση: Πού βρίσκεσαι, πώς να το σταματήσεις, τι σου συμβαίνει, από πού προέρχεται; Γιατί επέλεξε εσένα; Μια ερώτηση που δεν έχει ακόμη απαντηθεί κι αν είχες την απάντηση, πού θα ωφελούσε; Όλα φαντάζουν ανέλπιστα, δύσκολα, επώδυνα.
Αυτή είναι η διαταραχή πανικού, μια συνεχόμενη ανησυχία για όλα όσα συμβαίνουν σε σένα και στον κόσμο, μια απέραντη θάλασσα γεμάτη φόβο, άγχος κι απελπισία. Δε βλέπεις το φως, δε βρίσκεις λύσεις, συμβιβάζεσαι με την ελπίδα πως ίσως βρεις μια στιγμή να ξαποστάσεις. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει, τίποτα δε δείχνει να έχει αποτέλεσμα, οι φωνές γύρω σου, σού ζητούν να ηρεμήσεις, σε ενημερώνουν πως δεν έχεις λόγο να αγχώνεσαι κι όλα είναι στο μυαλό σου. Είναι; Κι αν είναι, γιατί τα αισθάνεσαι όλα τόσο αληθινά; Να κλάψεις; Να φωνάξεις; Να ζητήσεις βοήθεια; Να φύγεις; Όπου κι αν πας σε ακολουθεί. Βρίσκεται μέσα σου, κρυμμένο σε μια γωνιά του μυαλού σου, έτοιμο να σου χαλάσει κάθε ευτυχισμένη στιγμή στη ζωή σου. Ακόμη κι ο ενθουσιασμός, είναι ικανός να ενεργοποιήσει μια ακόμη κρίση. Πόσο ακόμα; Υπάρχει άραγε διέξοδος;
Ναι λοιπόν, υπάρχει. Ακόμη κι αν τώρα δεν μπορείς να το δεις, μέχρι το τέλος αυτού του άρθρου θα είσαι ένα βήμα πιο κοντά σε αυτή. Τι κι αν οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη πάσχουν από κάποια συναισθηματική ή ψυχική διαταραχή; Σίγουρα δε σημαίνει ότι καταλαβαίνουν πώς αισθάνεσαι, πώς επηρεάζεται η καθημερινότητά σου, πως χάνεις τον έλεγχο του ίδιου σου του κορμιού, του μυαλού, της ζωής σου, πόσες εξόδους με φίλους και φλερτ έχεις απορρίψει για να γλυτώσεις την πιθανότητα να αισθανθείς πως πρέπει να εξηγήσεις γιατί αισθάνεσαι φόβο, να μη σε πιάσει κρίση και σε δουν και σε περάσουν για τρελό. Πως η λογική δεν έχει καμία θέση πλέον στη ζωή σου, μιας και σε έχει καταβάλει αυτό το ενοχλητικό συναίσθημα που απροειδοποίητα εμφανίζεται συνεχώς στη ζωή σου.
Η κρίση πανικού, δεν είναι μια ξαφνική διαταραχή, δεν εμφανίζεται δίχως λόγο κι αιτία, είναι σύμπτωμα κι ήρθε για να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και θα βρίσκεται εκεί μέχρι να αποφασίσεις να αλλάξεις όλα όσα σε στεναχωρούν. Αν μπορούσες να περιγράψεις όλη σου τη ζωή σε δυο σελίδες ενός τετραδίου, τι θα έγραφες; Ευτυχισμένες στιγμές ή στιγμές πόνου και παράπονου; Αισθάνεσαι συχνά πως οι γύρω σου δε σε καταλαβαίνουν; Περιβάλλεσαι από ανθρώπους που βελτιώνουν τη ζωή σου; Πώς ήταν οι ερωτικές σου σχέσεις; Η δουλειά σου; Η σχέση σου με τους γονείς σου;
Αν δεν αντέχεις πια αυτή τη ζωή και θέλεις να την αλλάξεις, εσύ έχεις τον έλεγχο, αρκεί απλώς να έχεις και τη θέληση. Μια μάχη που έχει άγνωστη διάρκεια, αλλά σίγουρα θα σε ανταμείψει και θα σε βγάλει νικητή, γιατί σε διδάσκει πως όλα όσα θέλεις μπορείς να τα αποκτήσεις, με προσπάθεια, γενναιότητα και θέληση. Αφαίρεσε το «δε» και κράτησε μονάχα το «μπορώ», δοκίμασε την ψυχοθεραπεία, σήμερα, ακόμη κι αν δεν αισθάνεσαι έτοιμος να μιλήσεις για όσα σε βασανίζουν και σε πονούν, ακόμη κι αν φοβάσαι. Βάλε πρόγραμμα, δημιούργησε μια ρουτίνα δική σου, που κανένας δε θα βρίσκεται πάνω από αυτή- δε θα θυσιάζεσαι πλέον για τους άλλους. Βρες τις καταστροφικές σκέψεις που ταλανίζουν το μυαλό σου, σημείωσε κάθε μια από αυτές κι εκλογίκευσέ τις. Βάλε στόχους, ακόμη κι αν είναι αδύνατοι, υπερβολικοί, άπιαστοι. Κάθε μέρα θα κάνεις κι ένα μικρό βήμα, για σένα, για όσα αξίζεις να έχεις.
Μίλα, σπάσε τη σιωπή σου, κάθε συναίσθημά σου έχει σημασία, μετράει. Μη φοβάσαι πια να κόψεις δεσμούς- εκείνοι που σε αγαπούν θέλουν πάντα να σε βλέπουν να εξελίσσεσαι, να βελτιώνεσαι, να γιατρεύεσαι. Να εκτίθεσαι στον φόβο: Βάλε κόντρα στους ανέμους και μη σταματάς πουθενά κι όταν η κρίση θα έρχεται, αντί να τη φοβηθείς, αποδέξου την. Είναι ο οργανισμός σου που σε ειδοποιεί ότι βρίσκεσαι σε κίνδυνο, ο εγκέφαλος δε γνωρίζει όμως τον ακριβή κίνδυνο, αν ταράχτηκες με ένα μήνυμα, ή αν αγχώνεσαι για το νέο project στη δουλειά, αν είναι το πρώτο ραντεβού με ένα νέο ταίρι, ή αν εμφανίστηκε κάποιος από το παρελθόν. Δε γνωρίζει αν αισθάνεσαι σύγχυση από έναν τσακωμό, ή αν απλώς ο καιρός δε σου αρέσει. Όταν λοιπόν, η κρίση έρθει, μην αντιδράσεις καθόλου, όσο κι αν τα συμπτώματά της σε φοβίζουν και σε τρομοκρατούν, όσο κι αν το μυαλό σου σού ζητά να πράξεις, να φύγεις, να να κάνεις κάτι, οτιδήποτε, για να περάσει. Εσύ δε θα κάνεις απολύτως τίποτα.
Πού ωφελεί αυτό; Όταν αφαιρείς την αντίδρασή σου, ο φόβος και η ένταση της κρίσης σταδιακά μειώνεται, διότι «ενημερώνεις» τον εγκέφαλο πως δεν υπάρχει κίνδυνος, μειώνοντας σταδιακά τα επεισόδια. Δε θα κρύβεσαι πια, δεν έχεις κανέναν λόγο να ντρέπεσαι για όσα βιώνεις κι αισθάνεσαι, για όσα παλεύεις και για όσα καταφέρνεις, ακόμη κι αν αυτό είναι το να σηκωθείς από το κρεβάτι ή να πας στο σούπερ μάρκετ. Κάθε μικρή ή μεγάλη σου κίνηση, μετράει.
Μια άσκηση που θα σε βοηθήσει να ηρεμείς αν το έχεις ανάγκη, είναι, κάθε βράδυ, για 15 λεπτά να βρεις το πιο ήσυχο μέρος στο σπίτι, να κλείσεις τα μάτια και να μετρήσεις αντίστροφα 10 εισπνοές-εκπνοές: 4 δευτερόλεπτα εισπνοή, 8 δευτερόλεπτα εκπνοή. Θα ρωτήσεις τον εαυτό σου σε ποιο σημείο αισθάνεσαι τη περισσότερη πίεση. Έπειτα, θα τη βαθμολογήσεις και θα της δώσεις ένα χρώμα. Ύστερα, φαντάσου το αγαπημένο σου μέρος, ακόμη κι αν είναι μια παραλία που πλατσούριζες όταν την είχες επισκεφθεί σαν παιδί. Βάλε αντικείμενα, γεύσεις -δεν υπάρχουν όρια- βάλε και τον αγαπημένο σου άνθρωπο, πες πως βρίσκεσαι εκεί, σε ένα ιδανικό σκηνικό, περίγραψε μέσα σου πώς αισθάνεσαι, πόσο καίει ο ήλιος, πώς φυσάει ο αέρας, τι ώρα είναι, όσες περισσότερες λεπτομέρειες τόσο το καλύτερο. Μείνε εκεί, όσο χρειάζεται κι όταν είσαι έτοιμος, μέτρα αντίστροφα 5 εισπνοές-εκπνοές με τον ίδιο τρόπο. Ξανά ρώτα τον εαυτό σου σε ποιο σημείο αισθάνεσαι πίεση, βαθμολόγησέ την ξανά, βάλε ξανά ένα χρώμα. Επανάλαβε όσες φορές χρειαστεί κι έπειτα, όταν είσαι έτοιμος, δώσε ένα λεπτό ακόμη με κλειστά μάτια, πριν τα ανοίξεις.
Είναι μια απλή άσκηση διαλογισμού και συναισθηματικής ισορροπίας που θα βελτιώσει σταδιακά τα αρνητικά και τα έντονα συναισθήματά σου, προσφέροντάς σου ισορροπία και διαύγεια. Κάθε φορά λοιπόν που θα αισθάνεσαι πως είσαι έτοιμος να «πνιγείς», χάρισε 15 λεπτά από τον χρόνο σου σε αυτή την άσκηση και θα ανταμειφθείς. Να θυμάσαι πως δεν είσαι μόνος και δε θα είσαι ποτέ, αξίζεις ψυχική υγεία κι ηρεμία, ευτυχία, αγάπη, στιγμές και θα τις έχεις κι αυτό δεν είναι ένα θετικό μήνυμα, αλλά βεβαιότητα.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου