Πώς ερωτεύεται ο αποδιοργανωμένος τύπος προσκόλλησης;

Μιλήσαμε για τη θεωρία της προσκόλλησης και πώς η σχέση μεταξύ της μητέρας και των φροντιστών ενός παιδιού επηρεάζουν τη διαμόρφωση και την ανάπτυξη (κοινωνική και ψυχολογική) καθώς και τις σκέψεις, τη συμπεριφορά, τις σχέσεις, την κατανόηση των συναισθημάτων, την ικανότητα ανάκαμψης από τις δυσκολίες της καθημερινότητας και των οικείων σχέσεων συναισθηματικών, φιλικών και κοινωνικών.

Πώς βλέπει τη σχέση σας ένας αποφευκτικός; (Διάβασε για το avoidant attachment style εδώ)

Σειρά έχει ο αποδιοργανωμένος τύπος προσκόλλησης (disorganized avoidant attachment style) που συνδυάζει τον αγχώδη τύπο και τον αποφευκτικό με κάποια παρόμοια στοιχεία, αλλά και κάποιες πολύ βασικές διαφορές. Μιλάμε για έναν τύπο προσκόλλησης πολύ πιο σοβαρό, που επηρεάζει εκτός από τις σχέσεις και την καθημερινότητα του ανθρώπου με αυτόν τον τύπο και τον καθιστά τον πιο δύσκολο τύπο προσκόλλησης. Ας εμβαθύνουμε.

Ο άνθρωπος με αποδιοργανωμένο τύπο δεσμού έχει βιώσει εκτός από απόρριψη, εγκατάλειψη, αδιαφορία, προδοσία -όπως κι ο αποφευκτικός- αρκετά τραύματα, κάποια από αυτά θα μπορούσαν να είναι ενδοοικογενειακή βία, bullying, απειλητικές συμπεριφορές, φωνές ή ακραίες εκρήξεις θυμού, πένθος , εγκατάλειψη. Σαν παιδί είχε παραπάνω από έναν φροντιστή, με κάθε έναν από αυτούς με έντονο και φυσικά διαφορετικό χαρακτήρα που είχε ως αποτέλεσμα το άτομο να μπερδευτεί και να λάβει στοιχεία από όσους φροντιστές είχαν την ευθύνη του -δεν υπήρχε δηλαδή κοινή πορεία διαπαιδαγώγησης- αναγκάζοντας το παιδί να διαταραχθεί, να συγχυστεί και να αποδιοργανωθεί νιώθοντας ότι δεν το φροντίζουν (εξού και η ονομασία).

Η διαταραγμένη παιδική ηλικία έχοντας αφήσει το στίγμα της αποχωρεί και στη θέση της έρχεται η ενήλικη ζωή. Εδώ έχουμε έναν ενήλικα με έντονες συγκρουσιακές και παθιασμένες σχέσεις χωρίς ισορροπία κι όρια, έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις καθώς και δυσκολία διαχείρισης συναισθημάτων (σε κάποιους ανθρώπους παρατηρούνται κι αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη ή ιδεοψυχαναγκασμοί) ακραίες αντιδράσεις, εκρήξεις συναισθημάτων -λόγο overthinking- ψυχαναγκασμοί, έντονη ερωτική ζωή, συνάπτει σχέσεις από ανάγκη για επαφή, έχει θέμα με τα ψώνια, αλκοόλ, ουσίες -οτιδήποτε μπορεί να παρέχει ένα είδος «χαλάρωσης»-, τείνει να αισθάνεται συχνά παρανοϊκός κι ότι δεν τον καταλαβαίνει κανείς, έλλειψη εμπιστοσύνης, χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Τα κοινά με τον αποφευκτικό τύπο είναι:

1) Η ανάγκη για απομόνωση -για να ανασυνταχθεί καθώς η κοινωνική ζωή είναι πολύ κουραστική- για άτομα με αποδιοργανωμένο τύπο δεσμού.

2) Ανάγκη για κατανόηση και συναισθηματική σύνδεση -ανικανότητα στη διατήρηση σχέσεων με αποτέλεσμα να κάνουν «σχεδόν σχέσεις» με σύντομη διάρκεια.

3) Αποφυγή οικειότητας και διαφάνειας με άλλους ανθρώπους.

4) Φοβία εγκατάλειψης – απόρριψης – αποτυχίας – προδοσίας.

5) Εύκολη διακοπή δεσμών.

Οι διαφορές των δύο αυτών τύπων είναι κυρίως στους λόγους για τους οποίους πράττουν με συγκεκριμένο τρόπο. Ο αποδιοργανωμένος ενήλικας έχει έντονη φοβία για οποιοδήποτε συναισθηματικό δέσιμο καθώς πιστεύει ότι θα τον εκμεταλλευτούν, θα τον προδώσουν, θα τον περιθωριοποιήσουν και θα βιώσει μοναξιά κι απομόνωση. Σε περίπτωση διαπληκτισμού κι έντασης θέλει άμεσα να αποκαταστήσει τη σχέση κι αν αισθανθεί ότι ο εκάστοτε σύντροφος απομακρύνεται ή υπάρχει περίπτωση απώλειας αγάπης του συντρόφου θα βιώσει πανικό και μανία -καθώς έχει μάθει από παιδί να «διαβάζει» αντιδράσεις και τον χώρο γύρω του κι αναγνωρίζει εύκολα και γρήγορα πότε αλλάζει συναίσθημα ο άνθρωπος απέναντί του λόγω απρόβλεπτης συμπεριφοράς από τη μητέρα ή άλλα άτομα στον περίγυρό του. Θα ενεργοποιηθεί η αγχώδης πλευρά του, με αποτέλεσμα να κάνει και να πει πράγματα εκτός ηθικών ορίων που αργότερα θα μετανιώσει. Εδώ να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι με αυτόν τον τύπο δυσκολεύονται να θέσουν υγιή όρια και να τα επικοινωνήσουν και κυρίως να μείνουν πιστοί σε αυτά.

Ένα άτομο με αποδιοργανωμένο τύπο προσκόλλησης έχει αρνητική εικόνα για τον εαυτό του κι αρνητική για τους άλλους ανθρώπους. Πιστεύει ότι δεν αξίζει την αγάπη των άλλων αλλά κι εκείνοι δεν είναι άξιοι της δικής του και κανένας δεν αγαπά όπως αυτός. Είναι ένα συναίσθημα επώδυνο και γι’ αυτό τον λόγο βιώνει κάθε χωρισμό σαν ένα μικρό «θάνατο». Ο πόνος είναι ψυχικός και σωματικός κι η αίσθηση απογοήτευσης είναι σαν καρφί στη καρδιά -από προσωπική εμπειρία καθώς είμαι κι εγώ ένας από αυτούς. Σε περίπτωση που ο σύντροφος θέλει ν’ απομακρυνθεί και να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες της καθημερινότητας, ο disorganized avoidant θα αισθανθεί ότι «χάνει» τον άνθρωπό του ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει επιτρέψει στον εαυτό του, μα ούτε και στο άλλο πρόσωπο, να δει πραγματικά τον χαρακτήρα του και την ευάλωτη πλευρά του. Δεν έχει δημιουργηθεί η ουσιαστική συναισθηματική σύνδεση μεταξύ δύο ανθρώπων πόσω μάλλον μια γνωριμία της προκοπής, παρ’ όλο που ειλικρινά πιστεύει ότι έχει δείξει τον πραγματικό του εαυτό και τα έχει κάνει όλα «σωστά».

Το μόνο που έχει κάνει είναι να προσπαθεί να ευχαριστήσει τους ανθρώπους στον κύκλο του -ναι, όπως το καταλάβατε, ο αποδιοργανωμένος τύπος είναι people pleaser- και συχνά έχει το προσωπείο του καλού Σαμαρείτη ενώ παράλληλα δεν είναι απόλυτα ο εαυτός του, αποκρύπτοντας έτσι τα ελαττώματα που πιστεύει ότι θα δυσαρεστήσουν και θα ανάγκαζαν το πρόσωπο του ενδιαφέροντός του να απομακρυνθεί κι εν τέλει να εγκαταλείψει τη σχέση. Εννοείται ότι ακριβώς το ίδιο ισχύει και στην αντίθετη πλευρά: εξιδανικεύει το άτομο που επιλέγει για σύντροφο και μόλις το honeymoon phase περάσει κι ανακαλύψει τα ελαττώματα που -φυσιολογικά- έχει , απογοητεύεται κι αποχωρεί και σκοπίμως περνά heartbreak και θυματοποιεί τον εαυτό του ξανά και ξανά μπαίνοντας στον ίδιο φαύλο κύκλο, συνεχίζοντας το ίδιο μοτίβο, ώσπου αισθάνεται ότι δε θα βρει την αληθινή αγάπη ποτέ.

Σαφώς επηρεάζεται και η κοινωνική ζωή. Αυτό συμβαίνει διότι εύκολα διακόπτει φιλικές, εργασιακές, συγγενικές σχέσεις αν αισθανθεί ότι δε λαμβάνει την κατανόηση και την αγάπη που τόσο απεγνωσμένα θέλει. Όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις δυσκολεύεται να διατηρήσει σταθερή εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα κι αυτό συμβαίνει λόγο «εναλλαγής χαρακτήρα» -μην ξεχνάμε ότι πηδάει ανάμεσα σε αγχώδη και αποφευκτικό- κι έτσι πνίγεται κι έχει συχνές τάσεις φυγής κι ανάγκη ανανέωσης, καθώς λατρεύει το δράμα κι απεχθάνεται τη ρουτίνα.

Αυτός ο τύπος προσκόλλησης είναι ο πιο περίπλοκος και δύσκολος από όλους, αλλά όπως όλοι οι τύποι προσκόλλησης έτσι κι αυτός, μπορούν να αλλάξουν με τη βοήθεια ψυχολόγου κι εργασίας σκιάς (shadow work). Το άτομο πρέπει ν’ αναγνωρίζει τι ενεργοποιεί τις αντιδράσεις του (triggers) και να βρίσκει την προέλευσή τους, να αναγνωρίσει τα θετικά του στοιχεία και τα ελαττώματά του και φυσικά να έχει θέληση ν’ αλλάξει τα κακώς κείμενα, να συγχωρήσει και σαφώς να ξεπεράσει τα τραύματά του ώστε να δημιουργήσει βαθιές κι ουσιαστικές σχέσεις.

Σε αυτή τη ζωή όλα είναι δυνατά και σίγουρα όλοι είμαστε άξιοι αγάπης. Γνωρίζοντας τον τύπο προσκόλλησής σου, γνωρίζεις καλύτερα τον εαυτό σου, τις ανάγκες και τις προσδοκίες σου, από σένα, αλλά κι από τους άλλους κι είσαι ένα βήμα πιο κοντά στην καλύτερη πλευρά του εαυτού σου. Η απόφαση γι’ αυτοβελτίωση είναι στο χέρι σου, αρκεί να το θέλεις!