Η shadow work είναι καθοριστική κι αναγκαία για την ψυχή, το σώμα, τον νου και το πνεύμα μας. Αγνοώντας τις βαθιές μας ανάγκες, το παρελθοντικό τραύμα κι έχοντας δυσλειτουργικούς ρόλους που παίζουμε στη ζωή μας, δημιουργείται ένα χάσμα μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Αποτέλεσμα αυτού, να είμαστε επιρρεπείς στις ψυχικές και συναισθηματικές διαταραχές, σε βλαβερές σχέσεις, στην έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό μα και στους γύρω μας καθώς και σε ανθυγιεινές σχέσεις, έλλειψη ισορροπίας, αρνητικές συνήθειες, έλλειψη αυτοπεποίθησης και σε βλαβερά μοτίβα συμπεριφορών. Κοιτώντας μέσα από τον καθρέφτη, αντικρίζοντας τις απόκρυφες φοβίες μας και τα βιώματά μας, εναρμονιζόμαστε κι ερχόμαστε σε ουσιαστική επαφή με την καλύτερη εκδοχή μας, εκείνη που όλοι αποζητούμε, βελτιώνοντας έτσι τη ζωή μας, αποκαθιστώντας τις κακές μας εμπειρίες με νέες και φυσικά ανακαλύπτοντας την εσωτερική μας δύναμη. Πρακτικά όμως, πώς στο καλό συμβαίνει αυτό;
1) Κατάγραψε τις σκέψεις σου για 1 μήνα
Οι σκέψεις μας είναι η αρχή των πάντων. Στην ψυχολογία αναγνωρίζονται τα τέσσερα σίγμα «4Σ», Σκέψη-Συναίσθημα-Σύμπτωμα-Συμπεριφορά. Παρόλο που οι σκέψεις δεν είναι ούτε αρνητικές ούτε θετικές, εμείς ορίζουμε μέσω της αντίδρασής μας σε ποια πλευρά θα καταλήξουν. Επομένως είναι απαραίτητο να αντιληφθούμε τις σκέψεις μας ώστε ν’ αναγνωρίσουμε από πού πηγάζουν τα συναισθήματά μας και να τα κατανοήσουμε σε βάθος.
2) Έλεγξε τις αντιδράσεις/ τη συμπεριφορά σου
Όπως είπαμε παραπάνω, η αντίδραση συνδέεται με τη συμπεριφορά. «Γιατί ένιωσα τόση πίεση και ξέσπασα στο ταίρι μου;», «γιατί όταν στεναχωριέμαι αποζητάω απομόνωση για να αισθανθώ καλύτερα;», «γιατί δε μιλάω για όσα σκέφτομαι;», «γιατί αισθάνομαι τόσο άγχος!» είναι κάποιες από τις ερωτήσεις που μπορεί να βασανίζουν το μυαλό σας. Ποια είναι η αντίδρασή σου όταν πιέζεσαι, αγχώνεσαι, φοβάσαι, λυπάσαι και θυμώνεις; Πώς μπορείς να την ελέγξεις; Αφαιρώντας την αντίδραση, δημιουργείς αντίσταση στο βλαβερό μοτίβο, αναγκάζοντάς το να διακοπεί διότι δεν είσαι διατεθειμένος πια να το ακολουθήσεις. Το να κάνεις ασκήσεις αναπνοής, ή να δίνεις μερικά δευτερόλεπτα στον εαυτό σου πριν απαντήσει εν βρασμώ, είναι καλές ασκήσεις για να δοκιμάσεις να αλλάξεις την κακή συνήθεια.
3) Κατάγραψε πώς βιώνεις τα συναισθήματά σου σωματικά
Μερικές φορές τα νιώθουμε όλα, πολύ κι αυτό μπορεί να γίνει εξουθενωτικό, αποπνικτικό και να δημιουργήσει ακόμα περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει. Καταγράφοντας όσα αισθάνεσαι, σταματά ο όχλος συναισθημάτων και το θολό τοπίο επιτέλους καθαρίζει. Ύστερα, μπορείς να καταγράψεις πώς βιώνεις το κάθε συναίσθημα. Παράδειγμα: «Αισθάνομαι έντονη ανασφάλεια, ανησυχία και πίεση κάθε φορά που θυμάμαι ένα συμβάν που βίωσα». Περιγράφοντάς το με όσες παραπάνω λεπτομέρειες μπορείς, ίσως γίνει λίγο τρομακτικό, μα στο τέλος θα επιφέρει γαλήνη. Εξάλλου όλα μέσα στο μυαλό μας φαίνονται βουνό, δε σημαίνει ότι αυτή είναι κι η αλήθεια.
4) Γράψε όσα θέλεις από τη ζωή/τον εαυτό σου και το αντίθετο
Εδώ δεν υπάρχουν όρια, το όριο είναι ο ουρανός. Μπορείς να γράψεις για τα όνειρά σου, όσα θα ήθελες να έχουν γίνει διαφορετικά, όσα σου έχουν τραβήξει την προσοχή, ακόμα και για ένα πρόσωπο που σ’ ενδιαφέρει και το θέλεις στη ζωή σου, στόχους, ανάγκες, όσα θέλεις να είσαι. Μην παραλείψεις απολύτως τίποτα. Επίσης, σημείωσε κι όσα δε θέλεις, όσα δε θέλησες ποτέ, όσα ανέχτηκες από κοντινά πρόσωπα, γνωστούς, φίλους , ερωτικά ταίρια, εργοδότες, συνεργάτες, όσα βίωσες, όσα έκανες ηθελημένα κι άθελά σου, όσα πίστευες πως δε σου άξιζαν, οτιδήποτε σε θυμώνει, σε πληγώνει, σε φοβίζει, ακόμη κι αυτά που σιχαίνεσαι. Συνεχώς θα σκέφτεσαι και κάτι ακόμα- σταματημό δε θα έχει, αλλά αυτό ακριβώς θέλουμε. Είναι ένας τρόπος να αφαιρέσουμε από μέσα μας περίσσιο βάρος για όσα δεν εκφράστηκαν ποτέ και καραδοκούν στο πίσω μέρος του μυαλού κι ήρθε η ώρα να τους κάνουμε έξωση.
5) Γράψε ένα γράμμα στο πρόσωπο που σε πλήγωσε
Είτε είναι συγγενής, φίλος, είτε ένας πρώην σύντροφος που δεν πρόλαβες να πεις όσα νιώθεις, είτε επειδή ο πόνος ήταν αβάσταχτος είτε ο θυμός ήταν υπερβολικός. Θα γράψεις όσα θέλεις να του πεις με τη σκέψη πως θα το λάβει, στο τέλος συγχώρησε το άτομο κι ευχήσου του τα καλύτερα, βάλε το γράμμα σου σε έναν όμορφο φάκελο και μετά, πέτα το. Ήρθε η στιγμή το φάντασμα του παρελθόντος να «προχωρήσει» στην άλλη πλευρά. Να ζήσουμε να το θυμόμαστε.
6) Έλα σε επαφή με τη φύση με κάθε ευκαιρία
Μια βόλτα στο κοντινότερο πάρκο για μια ώρα, ένας περίπατος στην παραλία, ό,τι κι αν επιλέξεις να είσαι επίμονος και να μην το παρακάμπτεις, ακόμα κι αν είσαι κουρασμένος. Μπορείς ακόμα να δημιουργήσεις έναν χώρο εντός σπιτιού και να βάλεις μερικά λουλούδια, γλαστράκια, ή και bonzai. Λίγος δροσερός αέρας, έστω, με ορθάνοιχτα παράθυρα, βοηθάει να γειωθείς και να έρθεις σε επαφή, εκτός από τη φύση, και με τον εσωτερικό σου κόσμο. Υπάρχει ένα πασίγνωστο ρητό που λέει «ό,τι αφήνεις σε αφήνει» κι αυτό είναι που συνέβη και σ’ εσένα. Αφέθηκες σε μια βλαβερή συνήθεια κι απομακρύνθηκες από το μονοπάτι σου.
7) Εγκατάλειψε μια βλαβερή συνήθεια, σήμερα
Συνήθειες έχουμε όλοι. Ο καθημερινός πρωινός καφές είναι μια από τις αγαπημένες συνήθειες πολλών ανθρώπων. Οι βλαβερές συνήθειες από την άλλη δεν εξυπηρετούν πουθενά κι όπως λέει κι η λέξη «βλάπτουν». Εγκατάλειψε άμεσα μια από αυτές και μείνε πιστός, αυστηρά κι ευλαβικά και χωρίς πίσω γυρίσματα. Αν μπορείς να μείνεις σταθερός στην επιλογή σου, τότε δε σε σταματά κανείς. Η πειθαρχία δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά σίγουρα θ’ αξίζει την προσπάθεια. Επιβράβευσε τον εαυτό σου για κάθε μια μέρα που περνάει μακριά από αυτή τη συνήθεια, με κάτι που σου αρέσει, όπως παράδειγμα μια καραμέλα, ένα κομμάτι σοκολάτα, έναν καφέ. Έτσι δε θα νιώθετε άσχημα και θα αποσυνδέεσαι καθημερινά από ό,τι σε κρατούσε πίσω, μετατρέποντας έτσι κάτι ανθυγιεινό σε κάτι υγιεινό.
8) Καθιέρωσε κάθε βράδυ πριν τον ύπνο τις θετικές δηλώσεις
Οι θετικές δηλώσεις είναι θετικές φράσεις που ως σκοπό έχουν ν’ αλλάξουν τον αρνητικό τρόπο σκέψης, καθώς και τις αρνητικές πεποιθήσεις που κουβαλάμε από την παιδική μας ηλικία. Κάποιες από αυτές είναι:
«είμαι ασφαλής»
«είμαι προστατευμένος/η»
«είμαι ευτυχισμένος/η»
«μπορώ να τα καταφέρω»
«είμαι γενναίος/α»
«είμαι περήφανος/η για τον εαυτό μου»
«είμαι ήρεμος/η»
«μου αξίζει η ευτυχία»
«είμαι υγιής»
«είμαι όμορφος άνθρωπος»
«αξίζω αγάπη»
9) Δοκίμασε τουλάχιστον δυο συνεδρίες ψυχοθεραπείας
Μια ίσον καμία κι οι δυο ίσως να μην είναι αρκετές, αλλά οφείλουμε στον εαυτό μας να το δοκιμάσουμε. Όλα είναι θέμα χημείας, βέβαια, έτσι και με τον ψυχοθεραπευτή μας πρέπει να έχουμε χημεία. Αν δοκίμασες στο παρελθόν κι είπες «αυτό δεν είναι για μένα» καλώς ήρθες στο κλαμπ γιατί κι εγώ, τις ίδιες λέξεις χρησιμοποίησα, μέχρι που ξαναδοκίμασα και κατάλαβα πόσο σημαντικό και βοηθητικό είναι. Δεν είναι απαραίτητο να τα περνάμε όλα μόνοι μας, είμαστε άνθρωποι όχι ρομπότ, μη με κάνεις να καταντήσω κλισέ και μη με σκας. Απλώς δώσε μια ευκαιρία.
10) «Όποιος δίνει, παίρνει»
Η προσφορά είναι ίσως και το πιο σημαντικό κομμάτι του Shadow work. Εδώ η πρόκληση είναι πάρα πολύ απλή και συνάμα αναπάντεχη. Μοίρασε αγάπη κι ενδιαφέρον. Όλοι θέλουμε κάτι, κομπλιμέντα, προσοχή, κατανόηση. Πόσα όμως δίνουμε εμείς; Οπουδήποτε κι αν βρισκόμαστε, στη στάση του λεωφορείου, στην καφετέρια, στο περίπτερο, στο θέατρο (στο διάλειμμα εννοείται), στον δρόμο, ας πούμε μια όμορφη κουβέντα σε κάποιον. Μοιράζοντας κομπλιμέντα δε θα αλλάξει τη κατάσταση μέσα μας, ή μήπως θ’ αλλάξει; Όπως λέει κι ο τίτλος ότι δίνεις, παίρνεις. Στην περίπτωση αυτή, μοιράζεις χαρά και λαμβάνεις την ικανοποίηση πως έκανες σήμερα έναν άνθρωπο που αισθανόταν άσχημα να νιώσει καλύτερα.
Η εργασία σκιάς δεν υπάρχει μόνο για να γίνουμε πνευματικοί ιχνηλάτες του εσωτερικού μας κόσμου, για να κλείσουμε πληγές και να βελτιώσουμε τη ζωή μας, αλλά και για να βοηθάμε όσους το έχουν ανάγκη, να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Μην ξεχνάς πως κατά κάποιο τρόπο όλοι συνδεόμαστε κι αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον, περισσότερο απ’ όσο πιστεύουμε.
Συντάκτης: Σταυρίνα Τσατσανίδη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
