Όταν το Χόλιγουντ δείχνει σκηνές σ#ξ, συνήθως ακολουθεί ένα μάλλον κουραστικό και μη ρεαλιστικό μοτίβο: ένα παθιασμένο φιλί, ένα απότομο γδύσιμο, δύο σώματα που κινούνται σε συγχρονισμό και —μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα— η ολοκλήρωση. Ποιανού; Δε χρειάζεται καν να ρωτήσουμε.
Για δεκαετίες, το σινεμά παρουσίαζε το σ#ξ μέσα από την ανδρική ματιά, δίνοντας έμφαση στην αντρική επιθυμία και ικανοποίηση, με τη γυναικεία ηδονή να παρουσιάζεται είτε ως αυτονόητη, είτε ως παρασκηνιακή λεπτομέρεια. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν ταινίες που τόλμησαν να αναδείξουν το σ#ξ από τη γυναικεία σκοπιά, επικεντρώνοντας στην απόλαυση, την επιθυμία, την οικειότητα και την εξερεύνηση της σεξουαλικότητας έξω από το στερεοτυπικό «μπαίνω-βγαίνω, τελειώσαμε».
Ας δούμε μερικές από αυτές.
1. The Handmaiden (2016) – Park Chan-wook
Αν υπάρχει μια ταινία που γιορτάζει τη γυναικεία σεξουαλικότητα, αυτή είναι το The Handmaiden. Ο Κορεάτης σκηνοθέτης Park Chan-wook παραδίδει μια ιστορία γεμάτη ένταση, ερωτισμό και απελευθέρωση, όπου οι γυναικείες επιθυμίες δεν είναι απλώς παρούσες, αλλά κυριαρχούν. Οι σκηνές μεταξύ των δύο πρωταγωνιστριών είναι αισθησιακές, λεπτομερείς και—σε αντίθεση με ό,τι βλέπουμε συνήθως—επικεντρώνονται στην ευχαρίστηση και των δύο, χωρίς καμία βιασύνη.
2. Portrait of a Lady on Fire (2019) – Céline Sciamma
Η Sciamma προσφέρει μια από τις πιο ευαίσθητες και γνήσια ερωτικές απεικονίσεις του σ#ξ στον κινηματογράφο. Η σχέση μεταξύ των δύο γυναικών αναπτύσσεται με υπομονή, χωρίς εξιδανικευμένα κλισέ ή τον αντρικό φακό να καθορίζει την αφήγηση. Η ταινία αποτυπώνει το σ#ξ ως κάτι αμοιβαίο, που δεν αφορά μόνο στην πράξη, αλλά και το βλέμμα, την αφή, την προσμονή, την εξερεύνηση.
3. Concussion (2013) – Stacie Passon
Μια ταινία που βάζει στο επίκεντρο τη γυναικεία σεξουαλική αφύπνιση. Η πρωταγωνίστρια, μια μεσήλικη γυναίκα που βιώνει μια κρίση ρουτίνας, αρχίζει να εξερευνά ξανά την επιθυμία της. Το σ#ξ στην ταινία δεν είναι απλώς ένας αυτοσκοπός, αλλά μια διαδρομή προς την αυτογνωσία, όπου η γυναικεία απόλαυση δεν υποβαθμίζεται σε «διακοσμητικό στοιχείο».
4. Bound (1996) – The Wachowskis
Ένα ερωτικό neo-noir που προηγήθηκε της εποχής του, σκηνοθετημένο από τις αδερφές Wachowski. Όχι μόνο ήταν πρωτοποριακό για την εποχή του όσον αφορά τη λεσβιακή εκπροσώπηση, αλλά οι ερωτικές σκηνές του είναι αληθινά ερεθιστικές, χωρίς να υποκύπτουν στα αντρικά φετίχ που συχνά χαρακτηρίζουν παρόμοιες σκηνές στο mainstream σινεμά. Το σ#ξ εδώ είναι αμοιβαίο, παθιασμένο και—κυρίως—ρεαλιστικό.
5. In the Realm of the Senses (1976) – Nagisa Oshima
Ακραία και προκλητική, αυτή η ιαπωνική ταινία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα και δε διστάζει να δείξει το σ#ξ σε όλη του τη σωματικότητα. Σε αντίθεση με τις συνηθισμένες αντρικές αφηγήσεις, η γυναικεία επιθυμία δεν παρουσιάζεται ως κάτι παθητικό ή δευτερεύον, αλλά ως κάτι έντονο, ακόρεστο και κυρίαρχο.
6. Blue Valentine (2010) – Derek Cianfrance
Η ταινία Blue Valentine ακολουθεί μια σχέση από την αρχή μέχρι το τέλος, εστιάζοντας στις αλλαγές που υφίστανται τα συναισθήματα και η σ#ξουαλική ζωή των πρωταγωνιστών, με επίκεντρο την ευχαρίστηση και τις ανάγκες της γυναίκας. Αντί να ωραιοποιεί το σ#ξ ή να το περιορίζει σε μια τυπική ρομαντική σκηνή, η ταινία παρουσιάζει την ερωτική πράξη ως μέσο συναισθηματικής σύνδεσης, αλλά και ως μια ενδεχομένως δύσκολη, ενίοτε μπερδεμένη, πραγματικότητα για τη γυναίκα. Το σ#ξ δεν είναι πάντα το κερασάκι στην τούρτα, αλλά μέρος μιας βαθύτερης διαδικασίας αναγνώρισης και αλληλεπίδρασης με το ταίρι, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει τις συγκρούσεις και τις αντιφάσεις στις σχέσεις.
7. The Duke of Burgundy (2014) – Peter Strickland
Μια αισθητική, σχεδόν υπνωτική ταινία που εστιάζει σε μια φετιχιστική σχέση μεταξύ δύο γυναικών. Σε αντίθεση με τη συνηθισμένη απεικόνιση του BDSM στον κινηματογράφο (βλ. Fifty Shades of Grey), εδώ βλέπουμε τη γυναικεία επιθυμία να εκφράζεται με λεπτομέρεια, τρυφερότητα και χωρίς τοξικά power dynamics.
Γιατί αυτά τα φιλμ έχουν σημασία;
Οι ταινίες αυτές δεν αντιμετωπίζουν τη γυναικεία ευχαρίστηση ως υποσημείωση ή διακοσμητική λεπτομέρεια. Αντίθετα, της δίνουν χώρο, σημασία και φωνή, αποτυπώνοντας το σ#ξ ως κάτι πολυδιάστατο, που δεν τελειώνει σε μια μηχανική κίνηση και έναν “κινηματογραφικό οργ@σμό” των 10 δευτερολέπτων. Δεν είναι ότι οι ταινίες πρέπει να γίνουν εγχειρίδια σ#ξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Αλλά όταν οι περισσότερες σκηνές σ#ξ έχουν δημιουργηθεί για να ικανοποιήσουν αντρικές φαντασιώσεις και όχι να αποτυπώσουν την πραγματικότητα, τότε υπάρχει πρόβλημα.
