«Να σου πω το νέο μου στόχο/challenge;» ήταν τα λόγια ενός φίλου μου, στα μισά μιας συνηθισμένης χαλαρής συζήτησης. Σαν απάντηση του δικού μου ερωτηματικού, πήρα ένα βίντεο στο YouTube, το οποίο μέσα σε δέκα λεπτά παρέθετε σε εικονογραφημένη μορφή, στοιχεία τα οποία παροτρύνουν κάποιον να δοκιμάσει το λεγόμενο «NoFap challenge» δίνοντας και μια σειρά από οφέλη που έχει κανείς να κερδίσει. Χρειάστηκαν εννοείται κάποιες επεξηγήσεις και ψάξιμο ώστε να αντιληφθώ περί τι ακριβώς πρόκειται.
Εν συντομία λοιπόν, είναι μια πρόκληση για αποχή (κυρίως των αντρών) από την αυτοϊκανοποίηση, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με απώτερο σκοπό την «επανεκκίνηση» του οργανισμού τους και τη διακοπή της προσκόλλησής τους σε σάιτ ΧΧΧ. Το βίντεο αυτό έκανε αναφορά για 90 ημέρες, αλλά ο αριθμός ποικίλει από 30 ημέρες, 2 μήνες, 6 ή ακόμη και χρόνο, αναλόγως βέβαια και της αντοχής του καθενός.
Το challenge αυτό είχε πρώτο-εμφανιστεί σε φόρουμ συζητήσεων της εφαρμογής Reddit, το καλοκαίρι του 2011, όπου μια ομάδα αντρών χρηστών με αφορμή μια παλιά έρευνα που είχε δημοσιευτεί από πανεπιστήμιο της Κίνας (Zhejiang, 2003) αποφάσισαν να το θέσουν στον εαυτό τους. Η εν λόγω έρευνα κατεδείκνυε πως η μη εκσπερμάτωση του άντρα για 7 συνεχόμενες ημέρες, μπορούσε να αυξήσει τα επίπεδα τεστοστερόνης κατά 45,7%. Μάλιστα ο αριθμός 7 θεωρήθηκε το ελάχιστο των ημερών που χρειαζόταν κανείς να κάνει αποχή ώστε το όλο εγχείρημα να είναι αποδοτικό, αφού οι μελετητές διαπίστωσαν πως οι διακυμάνσεις στα επίπεδα τεστοστερόνης από τη 2η έως και την 5η ημέρα αποχής ήταν ελάχιστα και πως η αισθητή άνοδος παρατηρήθηκε την 7η ημέρα.
Αξίζει να αναφερθεί πως υπάρχει εν ενεργεία εταιρεία αποκλειστικά γι’ αυτό το θέμα, η οποία παρέχει εργαλεία, άρθρα και προγράμματα/εφαρμογές για να βοηθήσει τους χρήστες της στο εγχείρημα αυτό. Βέβαια ψάχνοντάς το κανείς θα διαπιστώσει πως υπάρχει ποικιλία από εφαρμογές διαθέσιμες στο διαδίκτυο, στις οποίες μπορεί να καταφύγει ώστε να καταγράφει τις δικές του παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια του challenge, που θα τον βοηθήσουν να εντοπίσει πραγματικές επιδράσεις στο δικό του σώμα και πνεύμα. Σχετικά τώρα με τη λέξη «NoFap» και τη σημασία της, επιγραμματικά αυτή προήλθε από κάποια ερωτικά γιαπωνέζικα κόμικς, στα οποία και παρουσιαζόταν σαν ονοματοποιητικό ρήμα, (δηλαδή ηχομιμητικό), ώστε να αποδώσει το ηχητικό κομμάτι της πράξης. Εξού κι απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε άντρες.
Ποια είναι λοιπόν τα ισχυριζόμενα οφέλη τα οποία έχει κάποιος να αποκομίσει δοκιμάζοντάς το και τι έχει να αντιμετωπίσει το πρώτο διάστημα της προσπάθειάς του; Από τα πιο σημαντικά, που είναι και η κύρια ιδεολογία -αν θέλει κανείς- του challenge, είναι πως το άτομο φαίνεται να έχει περισσότερη ενέργεια, να παρουσιάζεται πιο χαρούμενο, λιγότερο κουρασμένο και να βρίσκει περισσότερο νόημα σε ό,τι κάνει. Αυτό έχει να κάνει με την ενέργεια, σωματική και πνευματική, η οποία παύει πλέον να «σκορπίζεται» σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα στην οποία το μυαλό μπορεί εύκολα κι αβίαστα να προσκολληθεί και να ανατρέξει σαν λύση για διάφορα προβλήματα κι αντ’ αυτού διοχετεύεται κάπου αλλού πιο παραγωγικά. Όλα αυτά παρουσιάζονται κυρίως την πρώτη βδομάδα της προσπάθειας του ατόμου.
Οι πρώτες μέρες είναι αρκετά δύσκολες, αφού το αίσθημα της «στέρησης» που βιώνει ο οργανισμός κάνει το μυαλό να σκέφτεται διαρκώς γύρω από αυτό το θέμα και να βλέπει και να συνδέει τα πάντα γύρω από την πράξη και το αίσθημα της ευφορίας που έρχεται μετά την αυτοϊκανοποίηση. Τα άτομα επίσης, παρατηρούν τον εαυτό τους να ανάβει πολύ πιο εύκολα απ΄ ό,τι προηγουμένως, σε κάθε πιθανό σχετικό ή και άσχετο ερέθισμα που θα λάβει το μυαλό τους. Κάτι που κάνει το όλο εγχείρημα και το στόχο των ημερών να φαίνονται πολύ πιο δύσκολα και μακρινά απ’ ό,τι κάποιος μπορεί να φανταζόταν αρχικά. Μαρτυρίες βέβαια ατόμων που το δοκίμασαν, συμπεριλαμβανομένου και του φίλου μου, δήλωσαν πως αυτή η ικανότητα για αυτοέλεγχο και αυτοσυγκράτηση που παρουσίαζαν, τους έδινε μετέπειτα το αίσθημα της «προσωρινής νίκης», και τους έκανε να πεισμώσουν ακόμη περισσότερο και να συνεχίσουν παρ’ όλους τους πειρασμούς.
Στις δύο βδομάδες με μήνα, παρατηρείται περισσότερη δύναμη και αντοχή σε δραστηριότητες που ζητούν πιο πολλή χρήση μυϊκής μάζας, όπως στο γυμναστήριο και φαίνεται να παρακινούνται και να ενεργοποιούνται πιο εύκολα στο να κάνουν το οτιδήποτε. Τα επίπεδα τεστοστερόνης αυξάνονται και η αλλαγή αυτή γίνεται αισθητή και στο ίδιο το άτομο, στην όρεξη, ένταση και δύναμη που επιδεικνύει αλλού, ενώ παρουσιάζεται καλύτερη συγκέντρωση στη δουλειά, στο διάβασμα, στην προσοχή σε μια συνομιλία με άλλο άτομο, καθώς και καλύτερη ποιότητα ύπνου, περισσότερη προσοχή ως προς το φλερτ, πιο υγιές δέρμα και πρόσωπο, αυξημένη αυτοπεποίθηση, καλύτερη εκτίμηση, πιο βαθιά φωνή, καλύτερη απόδοση στο κρεβάτι, αυξημένη αισιοδοξία και θέληση κ.α..
Φυσικά υπάρχουν και ορισμένοι που ισχυρίζονται πως υπάρχουν και πολύ πιο μεγάλα οφέλη, όπως μείωση του αισθήματος της κατάθλιψης και των μεταβολών στη διάθεση καθώς και το να βοηθήσει να ξεπεραστούν ορισμένα προβλήματα υγείας. Βέβαια τίποτα από αυτά δεν έχει ακόμη αποδειχθεί επιστημονικά, καθώς δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε έρευνες που να υποστηρίζουν ή να αντιτίθενται στα οφέλη του συγκεκριμένου challenge, όπως δεν έχει αποδειχθεί ότι η αυτοϊκανοποίηση είναι κάτι το επιβλαβές για την υγεία ή ότι η αποχή από αυτήν έχει όντως οφέλη και ποια είναι αυτά. Σίγουρα δεν μπορεί να μην υπάρξει και η πιθανότητα του φαινομένου του placebo, αφού αρκετός κόσμος μπορεί να μπαίνει σ’ αυτή τη διαδικασία αναμένοντας συγκεκριμένα αποτελέσματα και επομένως τα κάνει να πραγματοποιούνται.
Έχοντας όμως και την προσωπική εμπειρία του φίλου μου, ο οποίος βρίσκεται μέχρι στιγμής στην 38η ημέρα αποχής (από τις 90 που έθεσε σαν στόχο), πιστεύω πως αξίζει να γίνει μια αναφορά εν τάχει, καθαρά ενδεικτικά και σίγουρα χωρίς να πρέπει χρησιμοποιηθεί σαν κάτι δεδομένο. Ο ίδιος παραδέχεται πως δεν ταυτίστηκε απόλυτα μ’ όλες εκείνες τις αλλαγές που αναφέρονται, αλλά διαπίστωσε αισθητή βελτίωση στον ύπνο του, στη συγκέντρωσή του, την ενέργεια και τη δύναμή του, ενώ το πιο αξιόλογο και αξιοσημείωτο όπως τόνισε, είναι πως δεν αναζητά πλέον την επαφή απλώς και μόνο για να γίνει. Αντίθετα, αναζητά κάτι πιο ουσιαστικό, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως προηγουμένως δεν είχε τον όποιο σεβασμό προς το άλλο πρόσωπο. Απλώς, έπειτα από ένα μήνα και κάτι αποχής, το σώμα του ηρεμεί όπως το περιέγραψε, και δεν ψάχνει διαρκώς εκείνη την ανάγκη για «απελευθέρωση» της ενέργειας μέσω της αυτοϊκανοποίησης και της πράξης, κάτι που του δίνει χώρο να προσεγγίσει το θέμα πιο εγκεφαλικά και συναισθηματικά.
Αν και το challenge αυτό είναι κάτι που ξεκίνησε καθαρά από χρήστες του διαδικτύου και δεν έχει οποιοδήποτε επιστημονικό υπόβαθρο κι εγγυημένα αποτελέσματα, εντούτοις μπορεί εύκολα κάποιος να διαπιστώσει, από μια γρήγορη αναζήτηση, πως διαφαίνεται να υπάρχει μια κοινή γραμμή ανάμεσα στα οφέλη τα οποία αναφέρονται από όσους έσπευσαν να το δοκιμάσουν. Φιλοσοφώντας το και λίγο, κανείς δεν έπαθε κακό από λίγη αποχή. Αναγνωρίζοντας πως σαν θέμα είναι αρκετά ενδιαφέρον και δημιουργεί μια κάποια πρόκληση, ίσως και να αξίζει κάποιος να το δοκιμάσει ώστε να διαπιστώσει από πρώτο χέρι σε ποιο βαθμό μπορεί όντως να επιτευχθεί αυτή η «επανεκκίνηση» του οργανισμού του και ποια από τα επικαλούμενα οφέλη θα είναι εμφανή στον ίδιο. Μέχρι όλο αυτό να προσελκύσει αρκετό επιστημονικό ενδιαφέρον και ίσως τότε να έχουμε και κάτι πιο χειροπιαστό και αποδεδειγμένο για να μιλάμε.
Συντάκτης: Άννα Μετόχη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
