Ο σεβασμός που ερεθίζει

Είναι η feminist ματιά η ηθική πλευρά των ταινιών ενηλίκων; Και μην πάει το μυαλό σας σε ταινίες που παρακολουθούν μόνο γυναίκες ή ταινίες αποκλειστικά μόνο με τη συμμετοχή του γυναικείου φύλου, εννοούμε μια μορφή ταινίας που φτιάχτηκε με τη συμμετοχή και των δύο φύλων μπροστά και πίσω από τις κάμερες και που πέρα από την απόλαυση που έχει ως στόχο να προσφέρει, πρωτίστως σέβεται την ισότητα και την ίση μεταχείριση των συμμετεχόντων.

Η δράση του αναπτύσσεται από την περίοδο του 1980 ενώ η έννοια συζητιόταν ήδη με την άνθηση του φεμινιστικού κινήματος. Αποκορύφωμά του η θέσπιση φεμινιστικών βραβείων τη δεκαετία του 2000. Με την καθιέρωσή τους, ουσιαστικά επιβραβεύεται η οπτική αυτή για την ευαισθητοποίηση της βιομηχανίας του έρωτα ως προς στην ισότητα των δύο φύλων, την ισότητα στα δικαιώματα των καλλιτεχνών κι ιδιαίτερα των γυναικών, την εκτίμηση που υπάρχει στους ρόλους των γυναικών και πώς αυτές αντιμετωπίζονται από τον σκηνοθέτη αλλά και τους παρτενέρ τους, τη συμμετοχή τους σε επιτελικές θέσεις για τα γυρίσματα των ταινιών αλλά και την ασφάλεια και συγκατάθεσή τους καθ’ όλη τη παραγωγή της ταινίας.

Μια ταινία ερωτική, μπορεί να διαθέτει και ηθικά στοιχεία. Και φυσικά ίσως να ακούγεται λίγο αντιφατική η παραπάνω φράση, αλλά στηρίζεται στη λογική της αντιμετώπισης των γυναικών καλλιτεχνών που συμμετέχουν, αλλά και στις ιστορίες που παρουσιάζονται καθώς μπορεί να είμαι μεν μια ταινία με συγκεκριμένο προσανατολισμό, αλλά με ιστορίες πιο φιλικές αλλά και ηθικές ως προς το γυναικείο φύλο όπου η μεταχείριση, η θέση των ανδρών αλλά και των γυναικών συνυπάρχουν με συναινετικό τρόπο ακόμη και στην κατηγορία rough.

Έρευνες υποστηρίζουν πως το 50% των ζευγαριών παρακολουθούν μαζί ερωτικές ταινίες, ως έναν τρόπο για να αναζωογονηθεί η ερωτική ζωή τους ή να μάθουν κάτι καινούριο. Μια ταινία μπορεί να είναι αφορμή για νέες ιδέες στον έρωτα, για την πραγματοποίηση φαντασιώσεων που είχαν μέσα τους κρυμμένες, για μια νέα και φρέσκια άποψη. Το γεγονός λοιπόν πως θέλοντας και μη μια τέτοια ταινία έχει ως ένα βαθμό χαρακτήρα εκτός από ψυχαγωγικό κι εκπαιδευτικό, καθώς ρεαλιστικά σου δίνει ιδέες για το κρεβάτι σου, είναι σημαντικό να απεικονίζεται και ρεαλιστικά, αλλά και να μην αντικειμενοποιεί τη γυναίκα μεταφράζοντας τη θέση αυτή σε απολαυστική.

Υπάρχει η άποψη πως η ταινίες ερωτικού περιεχομένου «αντικειμενοποιούν» τις γυναίκες όποια μορφή κι αν έχει και πως το φέμινιστ δεν αλλάζει τίποτα επί της ουσίας. Και μια δόση αλήθειας εμπεριέχεται σ’ αυτό, καθώς οι γυναίκες παρουσιάζονται ως «αντικείμενα». Εκτελούν τις ιδιοτροπίες των ανδρών, οι οποίοι με τη σειρά τους εξυπηρετούν τις επιθυμίες τους. Η ταινία αποκτά αποκλειστικά μια πατριαρχική οπτική και δημιουργεί την εντύπωση πως οι ταινίες αυτές είναι φτιαγμένες για να ερεθίζουν με την ανισότητα αυτή που δείχνουν. Προσφέρουν την αίσθηση της προβολής του άντρα και με μια γυναίκα έτοιμη και διαθέσιμη να ικανοποιήσει τα πάντα και για πάντα. Το αν θα ικανοποιηθεί η ίδια σπανίως είναι το ζητούμενο.

Στην αντίπερα όχθη μια ταινία φεμινιστικού περιεχομένου δεν είναι έτσι. Παραμένει έντονα ερωτική, παρουσιάζει τη γυναίκα ως ανθρώπινη υπόσταση που διαφαίνεται ο σεβασμός προς αυτή και το αποτέλεσμα τους δίνει ίσα δικαιώματα στην επιθυμία κι ευχαρίστηση. Μια οπτική που παρουσιάζει συντρόφους ίσους ερωτικά και που μπορεί να αλλάξει τη στάση και τη φιλοσοφία ανδρών και γυναικών στον τομέα του κρεβατιού και των σχέσεων γενικότερα.

Μια αντίστοιχη παρουσιάζει τους ανθρώπους να κάνουν έρωτα με ολόκληρο το σώμα, χωρίς να εστιάζει απλώς και μόνο σε ένα σημείο. Οι άνθρωποι έχουν πρόσωπα, έχουν εκφράσεις και η σχέση τους φαίνεται μέσα από την οθόνη. Διαθέτουν την ικανότητα να χαϊδεύουν, να φιλιούνται, να μπλέκουν τα χέρια τους την ώρα που το κάνουν και ν’ αγγίζονται με ερωτισμό. Το ζευγάρι που πρωταγωνιστεί δείχνει ν’ απολαμβάνει ό,τι κάνει, όχι γιατί τραβάει μια κάμερα από δίπλα και κάνει σόου, αλλά για τους ίδιους. Κι αυτό δεν είναι απαραίτητα ένα κρεβάτι με γεύση «βανίλια», αλλά σίγουρα είναι αντίβαρο σ’ ένα σκληρό ερωτικό βίντεο που ίσως κατά περιπτώσεις να μην είναι καν συναινετικό.

Μην ανησυχείτε πως θα δείτε μια ρομαντική κομεντί με ματιές γεμάτες «σ’ αγαπώ». Η Erika Lust, σκηνοθέτης δημιουργιών φεμινιστικών ταινιών ενηλίκων είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα μελέτης για το είδος που αναφερόμαστε. Μ’ ένα κινηματογραφικό συνεργείο κι από τη συμμετοχή γυναικών, έχει καταφέρει να διακριθεί στον τομέα της και να αλλάξει τα δεδομένα, με τη συμμετοχή κι έγκριση πραγματικών ανθρώπων που δίνουν ζωή κι αυτοπεποίθηση στο κρεβάτι τους. Κάπως έτσι δημιουργείς ερωτισμό αλλά και σεβασμό μαζί. Και ναι, είναι υπέροχο.