Το Μουσείο της Πόλης του Ελσίνκι παρουσιάζει την έκθεση ‘Hoes-Voices in S@x Work’ από τις 11 Νοεμβρίου 2022 έως τις 5 Μαρτίου 2023. Η έκθεση δίνει την εικόνα της πόλης μέσα από τις αφηγήσεις και τα μάτια των ανθρώπων που εργάζονται στη βιομηχανία του σ@ξ, των πελατών τους αλλά και των ανθρώπων που ανήκουν στο στενό τους κύκλο και τον τρόπο που διαχειρίστηκαν τη φύση της δουλειάς τους.
Η έκθεση αυτή έχει ως κύριο στόχο να παρουσιάσει τους εργάτες του σ@ξ και τους πελάτες τους ως αυτό που είναι πραγματικά, μέλη της κοινωνίας κι όχι ένα ξεχωριστό κομμάτι της, αποδομώντας στερεότυπα και προκαταλήψεις ενώ ταυτόχρονα ρίχνει φως στο μυστήριο που παραδοσιακά περιβάλλει τον κλάδο αυτό. Μια ακόμη καινοτομία είναι πως κατά τον σχεδιασμό της έκθεσης, αντλήθηκε υλικό από συνεντεύξεις κι έρευνες με εργάτες του σ@ξ, προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στη δική τους φωνή, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και πραγματικά αντικείμενα, από χριστουγεννιάτικα ημερολόγια για πελάτες μέχρι ερωτικά αξεσουάρ και βοηθήματα.
Όταν κανείς επισκεφτεί την έκθεση αυτή, δεν μπορεί παρά να εστιάσει στα αφηγήματα τόσο των εργατών του σ@ξ όσο και των στενών τους συγγενών. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πως οι άνθρωποι που απασχολούνται στη βιομηχανία του σ@ξ, είναι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν το επάγγελμά τους με σοβαρότητα και διαχωρίζουν την προσωπική τους ζωή κι οικογένεια από αυτό. Οι λόγοι που μπορεί κάποιος να επιλέξει να απασχοληθεί σε αυτή τη βιομηχανία διαφέρουν, αλλά είτε κάποιος βλέπει την εργασία του στη βιομηχανία ως εργασία μερικής απασχόλησης για την ενίσχυση του εισοδήματος, είτε ως εργασία πλήρους απασχόλησης, είτε ως πείραμα που τελικά έγινε ένας τρόπος ζωής που τον εκφράζει, μικρή σημασία έχει. Το μόνο σίγουρο είναι πως όσοι απασχολούνται στη βιομηχανία του σ@ξ, κάποια στιγμή στη ζωή τους βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα μεγάλο δίλημμα και κλήθηκαν ν’ αποφασίσουν αν θ’ αποκαλύψουν στους δικούς τους ανθρώπους τη φύση του επαγγέλματός τους ή θα συνεχίσουν να ζουν μια κρυφή ζωή.
Είναι αναμενόμενο πως οι συγγενείς, φίλοι και σύντροφοι των εργατών του σ@ξ που έρχονται αντιμέτωποι με αυτή την αποκάλύψη, ανησυχούν αρχικά για την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των αγαπημένων τους, αλλά φυσικά και για τον αντίκτυπο που θα έχει η εργασία των αγαπημένων τους στις προσωπικές τους σχέσεις. Δεν είναι βέβαια λίγοι εκείνοι οι άνθρωποι που αποδέχονται την κατάσταση. Σίγουρα υπάρχουν και άτομα που νιώθουν πως δεν μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση κι επιλέγουν να απομακρυνθούν. Στην έκθεση ‘Hoes-Voices in S@x Work’ υπήρξαν κι ενθουσιώδεις αντιδράσεις, κυρίως ερωτικών συντρόφων εργατών του σ@ξ, για την κρυφή και μυστηριώδη ζωή των ανθρώπων της ζωής τους, θεωρώντας πως αυτή η διπλή ζωή μπορεί να εμπλουτίσει και την ερωτική τους ζωή με τον άνθρωπό τους.
Είτε έχεις βρεθεί σε αντίστοιχη κατάσταση είτε απλώς προσπαθείς να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση των ανθρώπων που εμπλέκονται, το σίγουρο είναι πως το πρώτο συναίσθημα που θα νιώσεις είναι ο φόβος. Φόβος όχι μόνο για τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα του αγαπημένου σου προσώπου αλλά και φόβος πως δε θα μπορέσεις να νιώσεις ποτέ ξανά το ίδιο για το άτομο αυτό με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να το χάσεις. Κάπου μέσα σου ίσως σκέφτεσαι πως κανένα οικογενειακό τραπέζι δε θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο, ενώ ίσως μοιάζει αδύνατο να μοιραστείς το κρεβάτι σου με το άτομο αυτό. Ίσως ακόμη νιώσεις ενοχές που δεν το αντιλήφθηκες μόνος σου και δεν παρείχες την υποστήριξή σου, ψυχική και υλική σε αυτό το άτομο.
Σε αυτό το σημείο ωστόσο είναι σημαντικό να τονιστεί πως η εργασία στη βιομηχανία του σ@ξ, όταν γίνεται νόμιμα και δεν είναι προϊόν καταναγκασμού, μεταξύ ενηλίκων που συμμετέχουν συναινετικά σε ερωτικές πράξεις με αντάλλαγμα χρήματα ή αγαθά, είναι ένα επάγγελμα όπως όλα τα άλλα και μπορεί να προσφέρει ικανοποίηση αλλά και υψηλή ποιότητα ζωής σε όσους το ασκούν. Ξεκινώντας από αυτή τη βάση, ο σεβασμός προς το επάγγελμα του καθενός πρέπει να θεωρείται δεδομένος. Είναι σημαντικό άλλωστε και στην περίπτωση της βιομηχανίας του σ@ξ να βλέπει κανείς τα πράγματα στις πραγματικές τους διαστάσεις.
Η αξία ενός ανθρώπου δεν αποδεικνύεται μόνο μέσω του επαγγέλματος που ασκεί και σίγουρα μια τέτοια αποκάλυψη θα ήταν κρίμα να σταθεί εμπόδιο στο να αλλάξει ο τρόπος που βλέπεις ένα σημαντικό άτομο της ζωής σου. Το πόσο άνετος φυσικά είσαι απέναντι σε αυτό, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο που μεγάλωσες, το πόσο συντηρητικό είναι το μέρος που κατοικείς κι ακόμη και τις αξίες και την προσωπική σου ηθική. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, μια ουσιαστική κι ειλικρινής συζήτηση, ίσως και περισσότερες, με το αγαπημένο σου πρόσωπο, σίγουρα θα σε βοηθούσε να καταλάβεις τον κόσμο του και να τον αποδεχτείς ακόμη κι αν στην αρχή όλα μοιάζουν δύσκολα.
Στην τελική, είναι σημαντικό όλοι μας να θυμόμαστε πως ο καθένας έχει το δικαίωμα να επιλέξει το επάγγελμα που προτιμά κι αυτό δε θα έπρεπε να νοιάζει κανέναν εφόσον γίνεται σε ένα ασφαλές περιβάλλον που δε θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία κανενός. Αν κι η κοινωνία μας θεωρείται πλέον αρκετά απελευθερωμένη σ@ξουαλικά κι ανοιχτή σε διαφορετικές εμπειρίες, σίγουρα υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν κι όπως γίνεται συνήθως με όλες τις ριζικές αλλαγές και τους επαναπροσδιορισμούς, η τέχνη μας δείχνει το δρόμο. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ανοίξουμε τις καρδιές μας και να τον ακολουθήσουμε.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου