Η ιδέα ότι η Ρώμη ήταν μια εξαιρετικά ασύδοτη κι ακόλαστη κοινωνία είναι, στην πραγματικότητα μια τεράστια υπεραπλούστευση μιας πολύπλοκης εικόνας. Είναι μια απλοποίηση που έχει εξυπηρετήσει καλά την ερωτικότητα, βέβαια, που συχνά χρησιμοποιεί την περίοδο ακμής της Αρχαίας Ρώμης ως γνήσια σ3ξουαλική κι οργ@σμική εποχή.
Μπορεί να υπάρχει κι ένα στοιχείο θρησκευτικής προπαγάνδας σε αυτή την εικόνα της Ρώμης, αφού η Καθολική Εκκλησία επικράτησε τους τελευταίους αιώνες της αυτοκρατορίας κι ήταν προς το συμφέρον της να παρουσιάσει τον προχριστιανικό, ειδωλολατρικό ρωμαϊκό κόσμο ως έναν κόσμο με ανεξέλεγκτες επιθυμίες, όργια και λαγνεία, τα οποία είχε θέσει υπό έλεγχο.
Υπήρχαν κανόνες;
Οι Ρωμαίοι διέθεταν ένα σταθερό σύνολο ηθικών κατευθυντήριων γραμμών που ονομάζονταν mos maiorum (ο δρόμος των πρεσβυτέρων), ένας σε μεγάλο βαθμό αποδεκτός κώδικας καλής συμπεριφοράς. Τα έθιμα αυτά θεωρούσαν ότι η σ3ξουαλική υπερβολή βρισκόταν εκτός των ορίων της ιδανικής συμπεριφοράς που όριζε η virtus, μια ιδανική κατάσταση ανδρισμού που περιελάμβανε τον αυτοέλεγχο. Οι γυναίκες αναμενόταν επίσης να είναι αγνές (pudicitia). Ωστόσο, είχαν κι αυτοί τον τρόπο τους να περνούν (πολύ) καλά.
Μπορούμε να μετρήσουμε με αρκετή ακρίβεια τη laissez-faire στάση των Ρωμαίων απέναντι στο σ3ξ, επειδή γνωρίζουμε τόσα πολλά για τη σεξουαλική τους ζωή. Μια παρόμοια έρευνα, ας πούμε, για τα βρετανικά γραπτά του 19ου αιώνα δε θα έδινε ούτε κατά διάνοια τόσο καθαρή εικόνα. Οι Ρωμαίοι έγραφαν για το σ3ξ στη λογοτεχνία, την κωμωδία, τις επιστολές, τις ομιλίες και την ποίησή τους. Φαίνεται ότι δεν υπήρχε κανένα ταμπού που να συνδέεται με τη γραφή ή την απεικόνιση του σ3ξ.
Η τέχνη μέσα από τον ερωτισμό
Η ρωμαϊκή τέχνη είναι γεμάτη με εικόνες που σήμερα θα θεωρούνταν πορν@γραφικές. Στην Πομπηία, ερωτικά ψηφιδωτά, αγάλματα και τοιχογραφίες βρίσκονται όχι μόνο στους γνωστούς οίκους ανοχής και στα λουτρά, που μπορεί να ήταν χώροι εργασίας για π@ρνες, αλλά και σε ιδιωτικές κατοικίες σε περίοπτη θέση. Μάλιστα, υπήρχαν ερωτικά φορτισμένα αντικείμενα σχεδόν παντού στην ασφυκτικά γεμάτη πόλη. Αυτό ήταν κάτι που οι Ρωμαίοι απολάμβαναν, όχι όμως και οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι, κι έτσι πολλά τέτοια ευρήματα κρατήθηκαν κλειδωμένα σε ένα μουσείο της Νάπολης μέχρι το 2005.
Η ομοφυλοφιλία
Η αρχαία Ρώμη κυβερνιόταν σε μεγάλο βαθμό από άνδρες που είχαν σ3ξουαλικές επιθυμίες τόσο για τα αγόρια όσο και για τις γυναίκες. Οι Ρωμαίοι δεν αντιλαμβάνονταν την ομοφυλοφιλία. Οι άνδρες μπορούσαν να έχουν και να εκφράζουν σ3ξουαλικές επιθυμίες τόσο για γυναίκες όσο και για άλλους άνδρες. Βέβαια, στη σ3ξουαλική δραστηριότητα, είτε άντρας προς άντρα είτε άντρας προς γυναίκα, είχαν αυστηρούς κανόνες σχετικά με την κυριαρχία, συμπεριλαμβανομένου του αν οι συμμετέχοντες θα έπρεπε να έχουν ενεργητικό ή παθητικό ρόλο και ποιος θα διείσδuε κατά τη διάρκεια του σ3ξ.
Η π@ρνεία
Μεταξύ των ελεύθερα γεννημένων ανδρών, η σ3ξουαλική αδράνεια γελοιοποιούνταν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η νόμιμη και φορολογημένη π@ρνεία άνθισε στην αρχαία Ρώμη, όπου π@ρνες, συχνά δούλες, μπορούσαν να βρεθούν σε ταβέρνες, οίκους ανοχής ή άλλους δημόσιους χώρους. Όταν ο αυτοκράτορας Αύγουστος θέσπισε διάταγμα που απαγόρευε τη μοιχεία, εξαίρεσε το σ3ξ με π@ρνες, επειδή οι Ρωμαίοι θεωρούσαν την π@ρνεία ως έναν τρόπο νόμιμης μοιχείας κι απαραίτητο συστατικό της ερωτικής τους ζωής.
Τα όργι@
Οι Ρωμαίοι ιστορικοί αναφέρονται σε πλουσιοπάροχες γιορτές και στην ανάμειξη φαγητού κι αισθησιακών περιπτύξεων. Ο τύραννος Σύλλας ήταν ο πρώτος Ρωμαίος ηγεμόνας που φιλοξένησε αισθησιακά πάρτι με κρασί, με επιρροές από την ελληνική Ανατολή, μεταξύ 89 και 80 π.Χ. Παρείχε κωμικούς ηθοποιούς, μουσικούς, μίμους και εταίρες που συχνά επιδίδονταν σε εξωτικούς χορούς ως μορφές ψυχαγωγίας. Οι π@ρνες μιμούνταν περιστασιακά σ3ξουαλικές πράξεις, ενώ βογκούσαν καθώς εξασκούσαν τις μιμικές τους ικανότητες.
Ο Σουητώνιος, ένας Λατίνος ιστορικός, απεικονίζει τον Τιβέριο ως έναν ακόλαστο αυτοκράτορα που διοργάνωνε όργι@ στο παλάτι του στο Κάπρι. Στρατολόγησε νεαρούς ηθοποιούς για να συμμετάσχουν σε σ3ξουαλικές πράξεις που ονομάζονταν Spintria, μια λατινική λέξη που σήμαινε «νεαροί άνδρες που επιδίδονταν σε πρςκτικό σ3ξ».
Η θέση των γυναικών στον ερωτισμό της Ρώμης
Κατά ειρωνικό τρόπο, η ρωμαϊκή κοινωνία ανέμενε από τις γυναίκες να επιδεικνύουν σ3ξουαλική σεμνότητα κι αυτοσυγκράτηση. Για τις ανύπαντρες γυναίκες αυτό σήμαινε να παραμένουν παρθένες, ενώ για τις παντρεμένες γυναίκες σήμαινε να περιορίζουν τη σ3ξουαλική δραστηριότητα μόνο στους συζύγους τους.
