Αν ένας όρος έχει προκαλέσει συζητήσεις επί συζητήσεων τότε σίγουρα είναι αυτός. Η έννοια της φράσης «φθόνος του πέους» υποδηλώνει την προδιάθεση ενός ατόμου να επιθυμεί να κατέχει, ένα π3ος, κι ανατρέχοντας στον πατέρα της ψυχανάλυσης Sigmund Freud, θα ανακαλύψουμε ότι για τον ίδιο, ο φθόνος του π3ους είναι ένα στάδιο στην ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη των γυναικών κατά την εφηβική ηλικία, όπου αρχίζει και αναπτύσσεται άγχος για την έλλειψη του αντρικού οργάνου. Για τον Φρόιντ, οι λόγοι που αναπτύσσεται το άγχος έχουν να κάνουν με τη ζήλια προς τη μητέρα μας, το λανθασμένο ετεροφυλόφιλο ενδιαφέρον προς αυτές και την αντιλαμβανόμενη έλλειψη προσοχής από τον πατέρα. Αν και η θεωρία του Φρόιντ προσπάθησε να καταρριφθεί στην πορεία από ψυχιάτρους και ψυχοθεραπευτές με το σκεπτικό πως εδραιώθηκε λόγω της δημοτικότητας του Φρόιντ και των θεωριών του, ο ίδιος υποστήριζε πως ήταν μια απαραίτητη και αναπόφευκτη φάση στην εξέλιξη της ζωής κάθε νεαρής γυναίκας.
Με βάση τη θεωρία του Φρόιντ, λοιπόν, ο φθόνος βασίζεται στο γεγονός πως κάθε κορίτσι θέλει ένα π3ος και κατ’ επέκταση να ζήσει μια ζωή σαν άντρας. Γιατί, άραγε, μια γυναίκα να θέλει ένα π3ος; Θα ήθελα να αντιστρέψω την ερώτηση και να μάθω αν ένας άντρας θα ήθελε να έχει μήτρα, αλλά καθώς υπάρχει και η θεωρία «φθόνος της μήτρας» πολύ μεταγενέστερα ως όρος, θα επανέλθω με νέο άρθρο.
Υπάρχουν μελέτες με την απάντηση στην ερώτηση γιατί μια γυναίκα να θέλει ένα π3ος, στις οποίες ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών απάντησε πως θα τις έκανε πιο χαρούμενες και βάση όλων βρίσκεται και πάλι στην πατριαρχία. Μέσα από τις απαντήσεις διακρίνουμε πως τα παραδοσιακά στερεότυπα και οι ρόλοι των φύλων στο πέρασμα των χρόνων απεικονίζουν τους άντρες ως το ισχυρό και κυρίαρχο φύλο, με αποτέλεσμα να γίνονται αντικείμενο ζήλιας των γυναικών θέλοντας και οι ίδιες εξουσία και ελευθερία. Ζώντας σε μία κοινωνία όπου η φυσική εμφάνιση τείνει να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επαγγελματική – προσωπική μας ζωή υπάρχουν γυναίκες που αντιλαμβάνονται τα αντρικά σώματα απαλλαγμένα από τέτοιες κριτικές, οδηγώντας τες σε μορφές φθόνου.
Μια άλλη κατηγορία γυναικών, σύμφωνα με τις απαντήσεις που έχουν δοθεί στην ερώτηση, αμφισβητεί την ταυτότητα του φύλου της ή τον σ3ξουαλικό της προσανατολισμό και έτσι ο φθόνος του π3ους δε συμβολίζει τίποτα άλλο για αυτές παρά μια σύγκρουση ή φιλοδοξία σε σχέση με την ταυτότητά τους.
Η αντίληψη για την ανισότητα και την ισχυρή δυναμική στους χώρους εργασίας τείνει ακόμη και σήμερα σε κάποιες κοινωνίες να δείχνει προτίμηση στους άντρες. Γυναίκες που αντιλαμβάνονται αυτή τη διαφορά αισθάνονται αίσθημα φθόνου για τα φαινομενικά «επαγγελματικά πλεονεκτήματα» των ανδρών. Κάνοντας μια αναδρομή και αναλογιζόμενοι την ιστορία οι άνδρες κατείχαν εξουσία. Η αίσθηση λοιπόν των ιστορικών προνομίων και της ελευθερίας που απολάμβαναν οι άντρες είναι ένας ακόμη λόγος φθόνους, καθαρά συμβολικού χαρακτήρα.
Σε κοινωνίες όπου ακόμη και σήμερα η αντρική σ3ξουαλικότητα και η διαφορά των δύο φύλων είναι έντονη, οι γυναίκες βιώνουν φθόνο απέναντι στην ελευθερία και την αποδοχή της σεξουαλικής έκφρασης των ανδρών. Τέλος, τα οικογενειακά κατάλοιπα δημιουργούν φθόνο του π3ους. Μεγαλώνοντας μέσα σε οικογενειακά περιβάλλοντα όπου τα αγόρια ενθαρρύνονται να είναι διεκδικητές «αρσενικά» και τα κορίτσια να έχουν κατώτερους ρόλους, λογικό να αναπτύσσονται αισθήματα φθόνου.
Αυτές είναι κάποιες από τις απαντήσεις που συμπεριλήφθηκαν σε μελέτες όσον αφορά τα «γυναικεία γιατί» σε σχέση με το φθόνο του π3ους. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν ιατρικά αρχεία για να αποδείξουν αν τελικά ο φθόνος του π3ους αποτελεί ή όχι πρόβλημα. Έχουμε τις θεωρίες του Φρόιντ και των ομολόγων του και αναμένουμε όλες τις νέες έρευνες οι οποίες με τις ιδεολογίες της σημερινής κοινωνίας ίσως και να είναι διαφοροποιημένες καθώς επηρεάζονται από προσωπικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτιστικούς παράγοντες.
Πρακτικά, όμως, θα έλεγα πως σίγουρα όλες μας κάποια στιγμή αναφωνήσαμε «α ρε να ‘μουν άντρας» αλλά νομίζω πως ομοίως σίγουρα κάτι ανάλογο θα αναφώνησε και κάποιος άντρας για μας. Σημασία έχει να εστιάζουμε στους δικούς μας στόχους και στις δικές μας επιθυμίες. Άλλωστε, όπως αναφέρει και ο Φρόιντ «Το μεγάλο ερώτημα που δεν έχει ποτέ απαντηθεί και στο οποίο ούτε εγώ έχω καταφέρει να βρω απάντηση παρά τα τριάντα χρόνια που έχω αφιερώσει στην έρευνα της γυναικείας ψυχής είναι: Τι θέλουν οι γυναίκες;».
Συντάκτης: Ταρασία Γεωργιάδου
