Κι όμως δε μας λείπει πάντα η πόλη που μεγαλώσαμε

Πιστεύω πολλοί από εσάς σοκαριστήκατε και μόνο απ’ τον τίτλο. Αν όντως συνέβη αυτό, τότε μάλλον δεν ανήκετε σ’ αυτήν εδώ την κατηγορία. Πρέπει να είστε απ’ αυτούς που λατρεύουν την περιοχή που μεγάλωσαν, μιλάνε γι’ αυτήν με τα καλύτερα λόγια, την επαινούν όπου σταθούν κι όπου βρεθούν. Είναι υπερήφανοι για τον τόπο τους, έχουν εξάλλου τις καλύτερες αναμνήσεις απ’ αυτόν.

Πολύ σας χαίρομαι. Το να αγαπάς τον τόπο σου φανερώνει μια όμορφη παιδική ηλικία. Πρέπει να έχετε φωτογραφίες απ’ την εποχή εκείνη σε κορνίζα ακόμα και σήμερα στο σπίτι σας και πιθανότατα οι παιδικοί σας φίλοι είναι ακόμα στο πλευρό σας. Παιχνίδι άφθονο, έναν πολύ αγαπημένο ή πολύ μισητό –μέση λύση δε δίνω για εσάς- δάσκαλο στο σχολείο και γενικότερα πρέπει να γεμίζετε μ’ αυτήν την αίσθηση ευφορίας και πληρότητας όταν μιλάτε για την εποχή εκείνη.

Οι υπόλοιποι, ωστόσο, που δε σοκαριστήκατε, νιώσατε μάλλον πολύ οικεία με τον τίτλο αυτό. Ίσως ένα «Α, υπάρχουν κι άλλοι;» να πέρασε απ’ το μυαλό σας, μιας και η πλειοψηφία ανήκει, απ’ ό,τι φαίνεται, στην παραπάνω κατηγορία. Εσείς, ή καλύτερα εμείς, είμαστε μια άλλη περίπτωση. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους, δε νοσταλγεί τον τόπο που μεγάλωσε, είναι καλύτερα εκεί που έχει επιλέξει να βρίσκεται τώρα.

Δε θα αναφερθώ σε τραυματικές παιδικές εμπειρίες που συνήθως τις συνδέουμε μ’ ένα συγκεκριμένο μέρος, την περιοχή που τις ζήσαμε και που μεγαλώσαμε. Κάτι τέτοιο είχα ακούσει να λέει ένας ψυχολόγος, ωστόσο, εγώ δε γνωρίζω από ψυχολογία. Κι εξάλλου, οι περισσότεροι από εμάς που δεν ξετρελαινόμαστε με τον τόπο μας πιθανότατα δεν είχαμε καν τέτοιες. Ας δούμε την πιο απλή προσέγγιση του.

Υπάρχουν, θα μπορούσαμε να πούμε, τόποι και τόποι. Είναι εκείνοι που σου προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες κι εκείνοι που σε περιορίζουν αρκετά. Κάποιος έχει ήδη εδώ σκεφτεί μια μεγάλη πόλη κι ένα μικρό χωριό. Το τίμημα του πρώτου είναι ίσως μια λιγότερο ποιοτική, όπως πολλοί υποστηρίζουν, ζωή. Μάλλον εννοούν το καυσαέριο και τους γρήγορους ρυθμούς. Το τίμημα του δευτέρου, είναι οι κατά πολύ λιγότερες ευκαιρίες.

Το σε ποια από τις δύο κατηγορίες που λέγαμε παραπάνω ανήκεις, εξαρτάται απ’ αυτό ακριβώς το τίμημα, απ’ αυτό που εσύ είσαι διατεθειμένος να πληρώσεις για να έχεις τη ζωή που ονειρεύεσαι. Γι’ εμάς, που μάλλον ο τόπος μας, μας στέρησε πολλά, αυτό το «είχατε άλλα καλά», εννοώντας τον καθαρό αέρα και την ωραία θέα, μας φαίνεται πραγματικά πολύ γέλιο.

Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα απ’ το να θες να διευρύνεις τους ορίζοντές σου και να μην μπορείς. Να θες να αλλάξεις παραστάσεις, ρε παιδί μου και να είσαι εγκλωβισμένος στα ίδια και στα ίδια. Να μην μπορείς να κάνεις πράγματα που για άλλους είναι απολύτως βασικά. Να θες, παραδείγματος χάρη, να πας ένα θέατρο, να πας σε μια βιβλιοθήκη να διαβάσεις, να πας κάπου εναλλακτικά να χαλαρώσεις.

Να θες να γνωρίσεις άλλες κουλτούρες, μέσα από φεστιβάλ, άλλες εποχές, μέσα από εκθέσεις και μουσεία. Να θες πολύ απλά να επικοινωνήσεις μ’ άλλα άτομα, να δεις νέα πρόσωπα, ν’ ακούσεις καινούργιες ιδέες. Να θες να μεγαλώσεις, να αναπτυχθείς, μα κάτι να σε τραβάει πίσω. Ό,τι είχε να σου προσφέρει αυτός ο τόπος το έχεις ήδη πάρει, τώρα πια σε κουράζει αυτή η επανάληψη.

Κάπως έτσι έχει η κατάσταση για ‘μας που δε λαχταράμε την περιοχή που μεγαλώσαμε. Δεν είναι ότι δεν την αγαπάμε ή ότι τη σιχαινόμαστε, προς Θεού. Απλά δε μας καλύπτει. Έχουμε κι εμείς όμορφες αναμνήσεις, ξέγνοιαστες στιγμές, φίλους, συγγενείς εκεί, μα δε θα θυσιάζαμε με τίποτα την ελευθέρια επιλογών που μας δίνεται κάπου αλλού.

Έχει να κάνει με το προς τα πού γέρνει η ζυγαριά. Σε μας εκεί που λέει «δυνατότητες» κοντεύει να σπάσει από το πολύ βάρος. Σ’ άλλους πάλι γέρνει προς την «ψυχική γαληνή». Θα ‘ναι εκείνοι που δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα την ψυχική γαλήνη που μπορεί να σου προσφέρει μια μεγάλη πόλη.