«Κάθε βράδυ εδώ. Το ίδιο μπαράκι, η ίδια θέση, το ίδιο ποτό. Δεν έχω πού αλλού να πάω. Καταλαβαίνετε αγαπητέ κύριε, τι σημαίνει να μην έχεις πια να πας πουθενά;»
Ίδιος, ανάγλυφος ο Μαρμελάντοβ. Από εκείνους ήταν, ήμουν σίγουρος.
Εκείνους που θα πετύχεις στον πάγκο του μπαρ να καπνίζουν μόνοι και να πίνουν αργά ένα ποτό σκέτο, χαζεύοντας τις μικρές στάλες στο ημίφως λες και ψάχνουν να βρουν τη θλίψη στον πάτο του ποτηριού.
Εκείνους που θα βγάλουν ένα χαρτί και θα σκιτσάρουν ένα πρόσωπο στα πεταχτά κι ύστερα θα χαιρετίσουν με ένα νεύμα τον μπάρμαν φεύγοντας, γιατί δε θέλουν πολλά πολλά .
Εκείνους που θα βρει το ξημέρωμα κοιμισμένους στον καναπέ με την τηλεόραση ανοιχτή, κολλημένη σε κάποιο ξενυχτισμένο telemarketing.
Εκείνους. Τους μόνους.
Θα μου πεις, όλοι μόνοι είμαστε, όλοι πορευόμαστε μόνοι, που λέει κι ο ποιητής.
Οι περισσότεροι όμως φοβούνται να το δείξουν. Φοβούνται ακόμη και να το ψελλίσουν μπροστά στον καθρέφτη.
Το να είναι κανείς μόνος δεν ταυτίζεται απαραιτήτως με το αίσθημα της μοναξιάς.
Η μοναχικότητα είναι η επιθυμία του ανθρώπου να μένει μόνος και λαμβάνει πάντοτε δύο μορφές: ή είναι κάτι που το θέλεις και το ρεγουλάρεις ή κάτι πολύ φριχτό που σε κατακλύζει και δεν μπορείς να το ελέγξεις.
Από την άλλη πλευρά, η μοναξιά είναι η εσωτερική αντανάκλαση της μοναχικότητας, η αγωνία μήπως μείνουμε μόνοι, ο φόβος της εγκατάλειψης. Δε βιώνουν όλοι οι μοναχικοί άνθρωποι αισθήματα μοναξιάς κι αντιστρόφως, δεν είναι μόνοι όλοι όσοι νιώθουν μοναξιά.
Οι μοναχικοί άνθρωποι έχουν ετερόκλητα χαρακτηριστικά.
Κάποιοι συναναστρέφονται σε ικανοποιητικό βαθμό με τον κοινωνικό τους περίγυρο, έχουν αρκετούς γνωστούς και διατηρούν οικογενειακούς δεσμούς, ενώ άλλοι μοιάζουν περισσότερο απομονωμένοι.
Σε κάποιους τα φέρνει έτσι η ζωή ώστε να μείνουν μόνοι, όπως συμβαίνει όταν ένας ηλικιωμένος χάνει τον γαμήλιο σύντροφό του.
Για άλλους, η απόφαση να μείνουν μόνοι έρχεται ασυνείδητα, σαν ψυχολογική αντίδραση απώθησης ενός τραυματικού γεγονότος, ενός χωρισμού ή μιας απόρριψης.
Υπάρχουν κι εκείνοι όμως που επιλέγουν μια μοναχική πορεία ως συνειδητή στροφή στον εαυτό τους, σε μια προσπάθεια να επαναδιαπραγματευτούν πράγματα που βρίσκονται θαμμένα μέσα τους.
Αυτοί που τα έχουν βρει με τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού τους δεν είναι πιο δυνατοί από τους άλλους ανθρώπους.
Δεν έχουν περισσότερες ώρες πτήσης στον καναπέ του ψυχοθεραπευτή. Είναι φτιαγμένοι από το ίδιο ακριβώς ύφασμα με τους υπολοίπους.
Από καιρό σε καιρό, σχεδόν κάθε άνθρωπος έχει την ανάγκη να απομονώνεται.
Πόσες φορές δεν έχεις απομακρυνθεί από ανθρώπους, επειδή πνίγεσαι;
Το αίσθημα αυτό είναι η grotesque απεικόνιση ενός άλλου προσώπου εντός μας, μια απεικόνιση που καταπίνει την ίδια μας την ουσία.
Η μοναχικότητα δεν είναι ο εύκολος δρόμος απλώς και μόνο επειδή μειώνει την επαφή με τους άλλους ανθρώπους, άρα και την πιθανότητα τραύματος μιας και κάθε προσέγγιση έχει δυνητικώς στοιχεία που πληγώνουν.
Οι μόνοι χάνουν ολοένα τους ανθρώπους τους. Αυτό συμβαίνει επειδή οι σχέσεις είναι σαν τη φωτιά, θέλουν συνεχή τροφοδότηση.
Αν απομακρυνθείς, θα απομακρυνθούν κι οι άλλοι. Δεν είναι εύκολο να προσπαθεί κανείς να συνομιλήσει με τους τοίχους σε ένα άδειο σπίτι.
Πάνω από όλα όμως, ακόμα κι εκείνοι που έχουν επιλέξει συνειδητά να είναι μόνοι γνωρίζουν καλά ότι η μοναξιά, όσο και να την νταντέψεις, παραμένει πάντοτε αγρίμι· δε θα εξημερωθεί ποτέ. Κάποια μέρα θα τους χαρακώσει τα χέρια.
Επειδή όμως η ευτυχία είναι εντελώς υποκειμενική, μη βιαστείς να χαρακτηρίσεις δυστυχισμένους όσους περνούν το Σαββατόβραδο μόνοι, απλώς επειδή βλέπεις εκείνους που είναι με παρέα να γελάνε περισσότερο. Γιατί αν παραμονεύσεις σε μια γωνιά, θα τους πετύχεις να γυρνούν σπίτι αργά το βράδυ, κουβαλώντας ένα χαμόγελο.
Μην αναρωτηθείς γιατί. Ούτε εκείνοι ξέρουν.
Κι άμα τους ρωτήσεις γιατί, θα σου πουν, «επειδή η ζωή είναι όμορφη και θλιμμένη μαζί. Κι αυτό είναι πολύ όμορφο…»
Για τους μόνους, η ευτυχία είναι στιγμές.
Η ησυχία του σκοτεινού ισογείου, ο γκρίζος καπνός ως το ταβάνι, ο ήχος των κλειδιών που πέφτουν στο τραπέζι.
Κατεβαίνω την Αλεξάνδρας και σκέφτομαι εκείνους με τους οποίους αντάλλαξα ένα βλέμμα, εκείνους που μόνοι τριγυρνούν.
Προσπερνάω όλους αυτούς τους ανθρώπους που κάθονται στα παγκάκια και περιμένουν κάποιον.
Είμαι ένας από αυτούς.
Μόνος.
«Ο ίδιος πάντοτε ουρανός συνδέει τη μοναξιά μας…»
Συντάκτης: Βασίλης Γιαννούλης
