Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η παρέμβαση της αστυνομίας στο 1ο Πανελλήνιο Μαθητικό Φεστιβάλ Θεάτρου στην Ιεράπετρα, έπειτα από ανώνυμη καταγγελία για το περιεχόμενο της παράστασης «Εχθρός της Τάξης», που ανέβασε το 1ο ΕΠΑΛ Ρεθύμνου.
Η καταγγελία έγινε κατά τη διάρκεια της παράστασης, η οποία παρακολουθείτο από μαθητές γυμνασίου και λυκείου, καθηγητές και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σύμφωνα με το radiolasithi.gr, το επίμαχο σημείο αφορά μια σκηνή όπου, μέσα από έντονο διάλογο στην τάξη, μία μαθήτρια τραβά και πετά στο πάτωμα μια γιρλάντα με ελληνικές σημαίες – στοιχείο που φέρεται να ενόχλησε τον/την καταγγέλλοντα/ουσα.
Η αστυνομία έφτασε στο σημείο μετά την καταγγελία, προκαλώντας αντιδράσεις εκπαιδευτικών και συνδικαλιστικών ενώσεων. Η ΕΛΜΕ Λασιθίου, σε δημόσια τοποθέτησή της, κάνει λόγο για “νεοσυντηρητισμό” και “σκοταδισμό” και καταγγέλλει την παρουσία ένστολων σε έναν χώρο αφιερωμένο στη μαθητική τέχνη.
Η καταγγελία της ΕΛΜΕ Λασιθίου:
«Από τις 7-11 Απριλίου στην πόλη της Ιεράπετρας διεξήχθη με τεράστια επιτυχία το 1ο Πανελλήνιο Μαθητικό Φεστιβάλ Θεάτρου, μια διοργάνωση που μας γεμίζει μόνο αισιοδοξία, ελπίδα και χαρά. Μαθητές και μαθήτριες από όλη την Ελλάδα μαζί με συναδέλφους παρουσίασαν θεατρικές παραστάσεις που με κόπο και μεράκι κατάφεραν να στήσουν και να ανεβάσουν, αποδεικνύοντας έτσι πως η Τέχνη, και εν προκειμένω η δραματική, μπορεί να αποτελέσει έναν υπέροχο τρόπο έκφρασης και δημιουργικότητας για την νεολαία μας.
Η συγκίνηση που σκόρπισαν τα νέα παιδιά δυστυχώς όμως παραλίγο να αμαυρωθεί από ένα περιστατικό που δυστυχώς εκφράζει τον νεοσυντηριτισμό και τον σκοταδισμό μιας μερίδας της κοινωνίας μας.
Συγκεκριμένα, μετά από ανώνυμη καταγγελία κλήθηκε η αστυνομία στον χώρο του φεστιβάλ επειδή κάποιος/α «αγανάκτησε» λόγω του περιεχομένου, της σκηνοθεσίας και της όλης δράσης μιας συγκεκριμένης παράστασης, αυτής που ανέβασαν οι μαθητές και μαθήτριες του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου.
Θα ήταν γελοίο, εάν δεν ήταν τόσο σοβαρό και επικίνδυνο. Το γεγονός ότι η αστυνομία έσπευσε (!) στον χώρο του φεστιβάλ την ώρα της παράστασης και κατέγραψε τα στοιχεία των υπεύθυνων καθηγητών, σε συνδυασμό πως μετά το περιστατικό κατέβηκαν από την διαδικτυακή πλατφόρμα του φεστιβάλ τα βίντεο των παραστάσεων, προκαλεί αγανάκτηση. Η θέα οπλισμένων αστυνομικών οργάνων σε ένα χώρο μαθητικής τέχνης αποτελεί ύβρις για την ίδια τη δημοκρατία.
Η ελευθερία της ανθρώπινης έκφρασης μέσω της Τέχνης είναι προφανέστατα αδιαμφισβήτητη. Όσο κι αν επιχειρούν ορισμένοι να επιστρέψει η κοινωνία σε εποχές γύψου και φίμωσης, όσο και αν οι νοσταλγοί της λογοκρισίας αρχίζουν να ξεθαρρεύουν, τολμώντας να βάλουν στο στόχαστρό τους ακόμα και μαθητικές παραστάσεις, δεν θα τους περάσει.
Ως ΕΛΜΕ Λασιθίου δηλώνουμε την απερίφραστη στήριξή μας στους συντελεστές της παράστασης και ξεκαθαρίζουμε πως θα είμαστε -εκ του ρόλου μας ορμώμενοι- πάντα αρωγοί της ανθρώπινης δημιουργικότητας και υπερασπιστές του ιερού δικαιώματος που έχει ο άνθρωπος στην ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση. Γνωρίζουμε καλά πως το επίπεδο της καλλιτεχνικής ελευθερίας αντικατοπτρίζει το επίπεδο ελευθερίας μιας δημοκρατίας.
Τελικά, ο «Εχθρός της Τάξης» (τίτλος του έργου του Νάιτζελ Γουίλιαμς το οποίο ανέβασαν τα παιδιά) ίσως να βρίσκεται στον μαύρο και άραχνο μεσαίωνα που κατοικεί στο μυαλό ορισμένων. Θερμά συγχαρητήρια στους συντελεστές του Φεστιβάλ, σε όλα τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και κυρίως στα παιδιά και τους καθηγητές του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου. Το γεγονός ότι η επιτροπή του φεστιβάλ τίμησε την προσπάθεια της συγκεκριμένης ομάδας με τον έπαινο της ελεύθερης έκφρασης και της επιλογής έργου, αποτελεί παράδειγμα για όλους μας στήριξης και προστασίας της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης.»
Η απάντηση της ΕΛ.ΑΣ.
Από την πλευρά της, η Ελληνική Αστυνομία απάντησε με επίσημη ανακοίνωση, υπογραμμίζοντας ότι:
«Η Ελληνική Αστυνομία λειτουργεί πάντα με απόλυτο σεβασμό στο Σύνταγμα και τους νόμους του κράτους, που διασφαλίζουν την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης και τη δημιουργικότητα των νέων ανθρώπων, ιδίως των μαθητών.
Παράλληλα όμως οφείλει να διερευνά κάθε καταγγελία, επώνυμη ή ανώνυμη. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκαν οι αστυνομικοί και στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν έδρασαν αυτεπάγγελτα αλλά ανταποκρίθηκαν σε ανώνυμη τηλεφωνική καταγγελία, όπως προβλέπεται από την αποστολή και τις αρμοδιότητες της Ελληνικής Αστυνομίας.
Οι αστυνομικοί προσέγγισαν τον χώρο με διακριτικότητα, δεν διέκοψαν την παράσταση, ούτε πραγματοποίησαν έλεγχο ή καταγραφή στοιχείων μαθητών. Συνομίλησαν μόνο με τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς εκτός της αίθουσας, προκειμένου να ενημερωθούν για τα καταγγελλόμενα.
Συνεπώς, οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία ή παρουσίαση των πραγματικών περιστατικών, που αποσκοπεί στη δημιουργία εντυπώσεων περί δήθεν “λογοκρισίας” ή “αστυνομικής αυθαιρεσίας”, στερείται κάθε αντικειμενικής βάσης.»
Το γεγονός έχει ήδη προκαλέσει δημόσιο διάλογο σχετικά με τα όρια της καλλιτεχνικής έκφρασης, τη θέση της αστυνομίας στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και τον τρόπο που η κοινωνία αντιλαμβάνεται την ελευθερία της Τέχνης — ακόμη και όταν αυτή προέρχεται από τους πιο νεαρούς εκφραστές της.
