Κάπου στη Χιλή, πίσω από τα κάγκελα μιας φυλακής όπου η σιωπή σπάει μόνο από τις φωνές και τα βήματα των φυλακισμένων, ένας άλλος ήχος αντηχεί —το γουργούρισμα μιας γάτας. Εκεί που ο άνθρωπος παλεύει καθημερινά με το σκοτάδι μέσα του, οι γάτες μπήκαν αθόρυβα και έφεραν μαζί τους φως, στοργή και… ανακούφιση.
Στο Κεντρικό Σωφρονιστικό Κατάστημα του Σαντιάγο, μιας φυλακής με 180 χρόνια ιστορίας, ζουν περίπου 300 γάτες. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πώς βρέθηκαν εκεί. Άλλοι λένε ότι τις έφεραν για να διώξουν τους αρουραίους. Άλλοι, πως απλώς τρύπωσαν μόνες τους. Ένα όμως είναι σίγουρο: οι γάτες ήταν εκεί πριν απ’ όλους.
Στην αρχή τις αγνοούσαν. Περιφέρονταν στα προαύλια, σκαρφάλωναν στους τοίχους και έκαναν ηλιοθεραπεία πάνω σε τσίγκινες στέγες. Με τον καιρό, όμως, κάτι άλλαξε. Οι κρατούμενοι άρχισαν να τις προσέχουν. Να τις ταΐζουν, να τις φροντίζουν, να τις αγαπούν.
«Είναι οι σύντροφοί μας», λέει ο Carlos Nuñez, που εκτίει ποινή για διάρρηξη. Η δική του γάτα λέγεται “Άσχημη”, αλλά η σχέση τους είναι γεμάτη τρυφερότητα. Όπως λέει, «όταν ήμασταν έξω, δεν το κάναμε αυτό ποτέ. Το μάθαμε εδώ».
Η επίδραση των γατών δεν πέρασε απαρατήρητη. Η διευθύντρια της φυλακής, Helen Leal González, παρατηρεί ότι οι γάτες ηρεμούν τους κρατούμενους, βελτιώνουν τη συμπεριφορά τους και τους δίνουν λόγο να νοιάζονται για κάτι έξω από τον εαυτό τους. Όπως λέει: «Οι φυλακές είναι εχθρικοί χώροι. Οι γάτες όμως φέρνουν στοργή».
Οι κρατούμενοι πλέον τις υιοθετούν άτυπα. Μοιράζονται μαζί τους το φαγητό, τα κρεβάτια και σε κάποιες περιπτώσεις τους φτιάχνουν μικρά σπιτάκια. Και εκείνες, με τη σειρά τους, τους προσφέρουν κάτι που δεν αγοράζεται: μια αίσθηση αποδοχής και αγάπης.
Η παρουσία των ζώων στις φυλακές δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά στη Χιλή, αυτή η σχέση εξελίχθηκε οργανικά. Οι γάτες δεν ήρθαν μέσω προγράμματος – απλώς βρέθηκαν εκεί, κι έγιναν κομμάτι της ζωής των κρατουμένων.
Το 2016, λόγω της υπερπληθυσμιακής έκρηξης και κάποιων ασθενειών, η φυλακή συνεργάστηκε με εθελοντές και την οργάνωση Felinnos Foundation. Από τότε, οι γάτες στειρώνονται, θεραπεύονται και φροντίζονται με τη βοήθεια των ίδιων των κρατουμένων, που τις μαζεύουν και τις παραδίδουν με προσοχή στους εθελοντές.
Για κάποιους, η σχέση αυτή πάει βαθιά. Ο Nuñez, όταν αποφυλακιστεί, έχει ήδη αποφασίσει: «Η Άσχημη θα έρθει μαζί μου».
Σε έναν τόπο φτιαγμένο για τιμωρία, οι γάτες έφεραν κάτι εντελώς απροσδόκητο: τη γαλήνη. Εκεί που ο χρόνος μοιάζει στάσιμος και το μέλλον θολό, ένα γουργούρισμα, ένα νιαούρισμα ή μια απαλή πατούσα στο στρώμα μπορεί να γίνουν υπενθύμιση ότι κάθε άνθρωπος, όσο σκοτεινό κι αν είναι το παρελθόν του, δικαιούται μια νέα αρχή. Και κάποιες φορές, αυτή η αρχή έρχεται με… μουστάκια.
Πηγή εικόνων: metro.co.uk
