Η αυξανόμενη ανησυχία για τα φαινόμενα βίας μεταξύ ανηλίκων, τις επικίνδυνες τάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τη συνεχή χρήση τους από νέους, έχει οδηγήσει την ελληνική κυβέρνηση στη λήψη νέων μέτρων για την προστασία των παιδιών. Ένα από τα βασικά εργαλεία αυτής της πρωτοβουλίας είναι η εφαρμογή “Kids Wallet”, που στοχεύει στον περιορισμό της πρόσβασης στα social media για ανηλίκους κάτω των 15 ετών.
Το σχέδιο της κυβέρνησης
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διαμόρφωση μιας εθνικής στρατηγικής για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Η εφαρμογή “Kids Wallet” αναμένεται να λειτουργήσει μέχρι τον Μάρτιο του 2025 και θα προσφέρει στους γονείς τη δυνατότητα να ελέγχουν την πρόσβαση των παιδιών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η υπουργός Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής, Σοφία Ζαχαράκη, τόνισε ότι είναι δύσκολο να απαγορευτεί πλήρως η δημιουργία προφίλ στα social media, αλλά μπορούν να θεσπιστούν αυστηροί περιορισμοί για τη συλλογή και αξιοποίηση προσωπικών δεδομένων ανηλίκων.
Παράλληλα, η Ελλάδα προχωρά στην υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας για τα Ψηφιακά Δικαιώματα του Παιδιού, ενώ συνεργάζεται με τις εταιρείες που διαχειρίζονται τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για τη μείωση των κινδύνων. Μέρος αυτής της στρατηγικής είναι και η ενσωμάτωση κανόνων που περιορίζουν τη συλλογή δεδομένων από τα παιδιά, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τις ψηφιακές υπηρεσίες.
Πώς λειτουργεί το “Kids Wallet”
Η εφαρμογή “Kids Wallet” θα εγκαθίσταται στις συσκευές των παιδιών και θα επιτρέπει στους γονείς να ρυθμίζουν τη διαδικτυακή δραστηριότητα των ανηλίκων. Μέσω της εφαρμογής, οι γονείς θα μπορούν να δηλώνουν το κινητό του παιδιού τους, περιορίζοντας τη δυνατότητα πρόσβασης στα social media. Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, εξήγησε ότι το σύστημα ελέγχου ηλικίας θα εφαρμοστεί με παρόμοιο τρόπο όπως οι δηλώσεις εισιτηρίων στα γήπεδα. Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στον περιορισμό του εθισμού των παιδιών στις οθόνες, ο οποίος, όπως σημειώνει ο υπουργός, έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα.
Η εκπαίδευση ως μέρος της λύσης
Η ελληνική κυβέρνηση δεν περιορίζεται μόνο στα τεχνολογικά μέτρα. Ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζεται η ενσωμάτωση μαθήματος στα σχολεία σχετικά με την ασφαλή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής εργάζεται ήδη σε ένα νέο βιβλίο που θα ενισχύσει την εκπαίδευση των παιδιών στον ψηφιακό εγγραμματισμό. Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στο να διδάξει στα παιδιά πώς να διαχειρίζονται την ψηφιακή τους ζωή με υπευθυνότητα.
Οι απόψεις των ειδικών
Οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι η ανεξέλεγκτη χρήση των social media από ανηλίκους εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, όπως ο εθισμός, ο διαδικτυακός εκφοβισμός και η έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο. Η ψυχολόγος Όλγα Καραγιάννη τονίζει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν πηγή κινδύνου, αλλά και μέσο επικοινωνίας και αυτοέκφρασης για τα παιδιά. Προτείνει, πέρα από τα περιοριστικά μέτρα, να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση τόσο των γονέων όσο και των παιδιών για την ασφαλή περιήγηση στο διαδίκτυο.
Η ίδια επισημαίνει ότι τα χρονικά και ηλικιακά όρια μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμα, αρκεί να συνοδεύονται από δράσεις ενίσχυσης των οικογενειακών σχέσεων και συνεργασίας μεταξύ σχολείων και οικογενειών. Ένας αυστηρός έλεγχος χωρίς τη συμμετοχή της οικογένειας μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά την αίσθηση περιορισμού, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα.
Τα δεδομένα της έρευνας του ΠΟΥ
Η χρήση των social media από ανηλίκους αποτελεί παγκόσμιο ζήτημα. Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η προβληματική χρήση των social media μεταξύ των εφήβων αυξάνεται. Το 2022, το 11% των εφήβων ανέφερε προβλήματα εθισμού, σε σύγκριση με το 7% το 2018. Τα κορίτσια φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο από τα αγόρια, ενώ το φαινόμενο είναι εντονότερο στις ηλικίες 13-15 ετών.
Τα μέτρα για τον έλεγχο της πρόσβασης των ανηλίκων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το “Kids Wallet”, δείχνουν τη διάθεση της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τον εθισμό των παιδιών στο διαδίκτυο. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ τεχνολογικών λύσεων, εκπαίδευσης και ενεργού συμμετοχής της οικογένειας. Η πρόκληση είναι να προστατευτούν οι ανήλικοι χωρίς να αισθάνονται ότι στερούνται την ελευθερία τους, επιτυγχάνοντας μια υγιή σχέση με τον ψηφιακό κόσμο.
