Οι περισσότεροι άνθρωποι στη Γερμανία συνδέουν τη γιορτή του Αγίου Νικολάου με μια ακίνδυνη παράδοση: Τα παιδιά αφήνουν τα καθαρισμένα παπούτσια τους δίπλα στην εξώπορτα τη νύχτα της 5ης Δεκεμβρίου και το επόμενο πρωί περιμένουν να βρουν τα υποδήματά τους γεμάτα με μικρά δώρα και λιχουδιές που έφερε ο Νικόλαος. Υπάρχουν, ωστόσο, περιοχές στη Γερμανία, όπως στη Βαυαρία, όπου ο χαρακτήρας που μοιάζει με τον Άγιο Βασίλη έχει έναν σκοτεινό βοηθό, τον Κράμπους. Ο «τριχωτός διάβολος» έχει διαφορετικά ονόματα ανάλογα με την περιοχή και αποτελεί μέρος των λαϊκών εορτασμών που περιλαμβάνουν τρομακτικές στολές και πομπές.
Ωστόσο, καμιά φορά οι παραδόσεις αυτές, γίνονται όχημα για πράξεις βίας και καταπίεσης, οπότε και η διατήρησή τους όχι μόνο δεν τιμά την κουλτούρα, αλλά την προσβάλλει βαθιά. Το φεστιβάλ Klaasohm στο γερμανικό νησί Μπόρκουμ είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, όπου η παράδοση χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για ακραία βία κατά των γυναικών.
Χρησιμοποιώντας τα κινητά τους τηλέφωνα, οι επισκέπτες κινηματογραφούν εύκολα τους εορτασμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν η κοινότητα συγκεντρώνεται γύρω από νεαρούς, ανύπαντρους άνδρες ντυμένους με τις παραδοσιακές στολές των Klaasohms, φτιαγμένες από μάσκες με δέρμα προβάτου και φτερά πουλιών. Αργότερα, οι Klaasohms διαφορετικών ηλικιών προκαλούν ο ένας τον άλλον σε ένα είδος αγώνα πάλης. Το γεγονός αυτό προορίζεται για τους κατοίκους του νησιού, οπότε οι τουρίστες ή οι δημοσιογράφοι δεν επιτρέπεται να το παρακολουθήσουν. Το πάρτι συνεχίζεται μέχρι το βράδυ.Οι δημοσιογράφοι κινηματογραφούν κρυφά μια ομάδα των λεγόμενων “catchers” καθώς κυνηγούν τις γυναίκες, κι αφού τις πιάσουν, οι Klaasohms τις χτυπούν στους γλουτούς με ένα κέρατο αγελάδας. Οι άνθρωποι γύρω τους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, ζητωκραυγάζουν καθώς μια γυναίκα χτυπιέται.
Οι γυναίκες που συμμετέχουν, συχνά από νεαρή ηλικία, ενθαρρύνονται να θεωρούν τη διαδικασία “παιχνίδι” ή “τιμή”, όμως, πολλές από αυτές, σε μεγαλύτερη ηλικία, περιγράφουν την εμπειρία ως ιδιαίτερα τραυματική.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, η πίεση της κοινότητας είναι τόσο ισχυρή, που ακόμα και οι άνδρες που διαφωνούν φοβούνται να εκφραστούν. Όπως ανέφερε ανώνυμος πρώην κάτοικος του νησιού: «Στο Μπόρκουμ, αν πεις ότι αυτό πρέπει να σταματήσει, σου λένε ότι δεν καταλαβαίνεις την παράδοση».
Το Klaasohm είναι μια απόδειξη του πώς μια κοινωνία μπορεί να εξιδανικεύει τη βία, μεταμφιεσμένη σε παράδοση. Η δικαιολογία ότι πρόκειται για “ακίνδυνη διασκέδαση” είναι τουλάχιστον αστεία. Η ίδια η φύση της πράξης – η κακοποίηση γυναικών από άνδρες – αναπαράγει την εξουσία και την επιβολή μέσα από τη βία. Οι υποστηρικτές του φεστιβάλ, βέβαια, συχνά ισχυρίζονται ότι “δεν πρόκειται για πραγματική βία” ή ότι “είναι σημαντικό για την πολιτιστική συνοχή”. Όμως, όπως αποδεικνύουν οι μαρτυρίες, η κακοποίηση αφήνει σωματικά και ψυχικά τραύματα, ενώ η δήλωση ενός ανώνυμου κατοίκου ότι οι άνδρες αισθάνονται περήφανοι όταν μια γυναίκα δεν μπορεί να καθίσει για μέρες, είναι ενδεικτική της τοξικής αρρενωπότητας που καλλιεργείται μέσω αυτής της παράδοσης.
Σε βίντεο-ρεπορτάζ του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα NDR, το μέσο έφερε στο φως μαρτυρίες που αποκαλύπτουν τη σκοτεινή πλευρά του φεστιβάλ. Πολλοί ντόπιοι αρνήθηκαν να μιλήσουν μπροστά στην κάμερα, ενώ άλλοι ζήτησαν να αφαιρεθούν τα σχόλιά τους από το ρεπορτάζ, φοβούμενοι τις κοινωνικές συνέπειες. Ακόμα και οι τοπικές αρχές και οι διοργανωτές του φεστιβάλ παραδέχτηκαν ότι ο ξυλοδαρμός των γυναικών υπήρξε μέρος της παράδοσης, παρόλο που ισχυρίζονται ότι δεν αποτελεί πλέον πρακτική. Όμως, η παρουσία γυναικών που διαδήλωσαν υπέρ της διατήρησης του τελετουργικού δείχνει πόσο βαθιά είναι ριζωμένη αυτή η κουλτούρα.
Η κοινωνία μας έχει ευθύνη να επανεξετάζει τις παραδόσεις και να τις προσαρμόζει στις αξίες του σεβασμού και της ισότητας. Ο πολιτισμός δεν είναι αμετάβλητος. Οι παραδόσεις δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να συγκαλύπτουν την καταπίεση. Το Klaasohm δεν είναι μια τοπική γιορτή. Είναι η εργαλειοποίηση της παράδοσης με σκοπό τη βία. Αντί να προστατεύουμε τυφλά αυτές τις πρακτικές, πρέπει να προάγουμε έναν πολιτισμό που τιμά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Η αλλαγή είναι δύσκολη, αλλά απαραίτητη. Το να απορρίπτουμε την κακοποίηση στο όνομα της παράδοσης δε σημαίνει ότι προδίδουμε τον πολιτισμό μας. Σημαίνει ότι τον εξελίσσουμε – και αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή που μπορούμε να του αποδώσουμε.
