Η Θεσσαλονίκη πρωτοπορεί στον αγώνα κατά της έμφυλης βίας, με την καμπάνια #SheChangeSpeak να αναδεικνύεται σε ένα δυνατό παράδειγμα κοινωνικής αλληλεγγύης και δράσης. Σε μια πόλη που έχει δει περιστατικά βίας να διαδραματίζονται στους δρόμους της και τις επιζήσασες έμφυλης βίας στην Ελλάδα, καθώς και τα θύματα αυτής, να αγγίζουν ντροπιαστικά υψηλά επίπεδα για τη χώρα μας, το μήνυμα είναι ένα και ξεκάθαρο: Δε θα μείνουμε αμέτοχοι.
Τα «ασφαλή σημεία» της πόλης:
Έτσι λοιπόν με μια πρωτοβουλία, που υλοποιείται από την Ίριδα – Κέντρο Γυναικών σε συνεργασία με τον δήμο Θεσσαλονίκης και το Γενικό Προξενείο των ΗΠΑ, δημιουργείται ένα δίκτυο 50 καταστημάτων που θα λειτουργούν ως ασφαλή σημεία για γυναίκες που βρίσκονται σε κίνδυνο. Καφετέριες, μίνι μάρκετ, φαρμακεία και βενζινάδικα θα σηματοδοτηθούν με ειδικά αυτοκόλλητα, ώστε να είναι άμεσα αναγνωρίσιμα από το άτομο που βρίσκεται σε ανάγκη. Η σημασία αυτής της κίνησης είναι τεράστια. Τα θύματα έμφυλης βίας χρειάζονται όχι μόνο προστασία αλλά και μια άμεση δίοδο διαφυγής. Σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι, μέσα στον φόβο και τον πανικό, να ξέρει κάποιος ότι μπορεί να μπει σε έναν ασφαλή χώρο, όπου το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο να παρέχει πρώτες βοήθειες και υποστήριξη. Ανεκτίμητη.
Η καμπάνια στην πράξη
Πέρα από τα αυτοκόλλητα, η καμπάνια στηρίζει 300 επιζήσασες και δυνάμει θύματα έμφυλης βίας, παρέχοντας νομική υποστήριξη, προσωρινή φιλοξενία και εξατομικευμένες υπηρεσίες. Αυτό το ολοκληρωμένο πλαίσιο βοηθά όχι μόνο τα θύματα να ξεφύγουν από κακοποιητικές καταστάσεις αλλά και να σταθούν ξανά στα πόδια τους, με ασφάλεια και αξιοπρέπεια. Παράλληλα, μια σειρά φωτογραφιών γυναικών από τη Θεσσαλονίκη, που υψώνουν τη φωνή τους κατά της βίας, ενισχύει το μήνυμα της ευαισθητοποίησης. Αυτές οι γυναίκες, με την προσωπική τους δύναμη, γίνονται πρότυπα για όσες διστάζουν να μιλήσουν ή να ζητήσουν βοήθεια.
Γιατί χρειαζόμαστε τέτοιες δράσεις;
Η έμφυλη βία δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά συστημικό πρόβλημα. Σύμφωνα με στατιστικά, μία στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως θα βιώσει έμφυλη βία κάποια στιγμή στη ζωή της. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ανησυχητική, με την ενδοοικογενειακή βία και τα περιστατικά κακοποίησης να αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο. Η δημιουργία τέτοιων ασφαλών σημείων όχι μόνο παρέχει άμεση βοήθεια αλλά και αλλάζει τον δημόσιο διάλογο. Η κοινωνία μαθαίνει να μην κλείνει τα μάτια στη βία, να γίνεται κομμάτι της λύσης και να υιοθετεί μια στάση μηδενικής ανοχής.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν δημιουργηθεί περισσότερα από 200 εξειδικευμένα δικαστήρια που ασχολούνται αποκλειστικά με περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Αυτή η εξειδίκευση έχει βελτιώσει την ασφάλεια των θυμάτων και την απονομή δικαιοσύνης. Στη Γαλλία, οι εταιρείες ταξί συνεργάζονται με ΜΚΟ και επιτρέπουν στους οδηγούς να αποτελούν “κινητές ζώνες ασφαλείας”. Αν κάποιος επιβάτης αναφέρει κακοποίηση, ο οδηγός μπορεί να ειδοποιήσει τις αρχές και να μεταφέρει το άτομο σε ασφαλές σημείο δωρεάν. Στην Ισλανδία, μεγάλα εμπορικά κέντρα και δημόσια κτίρια περιλαμβάνουν “δωμάτια καταφυγής” για άτομα σε ανάγκη. Αυτά τα δωμάτια προσφέρουν προσωρινή φιλοξενία και 24ωρη υποστήριξη, με την επιμέλεια μη κυβερνητικών οργανώσεων που συνεργάζονται με την τοπική αυτοδιοίκηση. Στη Γερμανία, σε αρκετούς δημόσιους χώρους, όπως πλατείες και στάσεις λεωφορείων, έχουν τοποθετηθεί πάγκοι βαμμένοι σε έντονα χρώματα για να σηματοδοτούνται ως ασφαλείς περιοχές. Αυτές οι ζώνες προσφέρουν προστασία μέσω παρακολούθησης και προωθούν το αίσθημα ασφάλειας σε περιοχές με υψηλά ποσοστά παρενόχλησης.
Η ανάγκη για τέτοιες δομές, όσο στενάχωρη κι αν είναι, είναι κι επιτακτική. Όπως σημείωσε η Μαργαρίτα Κελέση, προϊσταμένη του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης, ένας ξενώνας άμεσης παρέμβασης είναι απολύτως αναγκαίος για να μπορούν οι γυναίκες να φεύγουν από κακοποιητικά περιβάλλοντα χωρίς καθυστέρηση. Η καμπάνια #SheChangeSpeak είναι μια υπενθύμιση ότι οι κοινωνίες δεν αλλάζουν από μόνες τους – χρειάζονται ανθρώπους, οργανισμούς και θεσμούς που τολμούν να δράσουν. Αυτά τα 50 καταστήματα, οι 300 γυναίκες που στηρίζονται, οι φωτογραφίες των γυναικών που μιλούν – όλα αυτά είναι βήματα προς μια κοινωνία όπου κανείς δεν είναι μόνος του.
Ας ελπίσουμε ότι αυτή η πρωτοβουλία θα αποτελέσει παράδειγμα για άλλες πόλεις και θα γίνει η αρχή για μια νέα εποχή όπου η ασφάλεια και η αλληλεγγύη δε θα είναι προνόμιο αλλά δικαίωμα.
