Από τη στιγμή που ο Όμηρος έγραψε την Οδύσσεια, ο κόσμος της Τέχνης δε σταμάτησε ποτέ να αντλεί έμπνευση από τις περιπέτειες του πολυμήχανου Οδυσσέα. Από τις αρχαίες τραγωδίες μέχρι τη σύγχρονη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, η ιστορία του ήρωα που πάλεψε με θεούς, τέρατα και εσωτερικούς δαίμονες έχει μείνει αθάνατη. Κι όμως, το 2026, ο μύθος αποκτά νέα πνοή με την υπερπαραγωγή του Κρίστοφερ Νόλαν, που υπόσχεται να επαναπροσδιορίσει τον Οδυσσέα και το έπος του για τη νέα εποχή.
Η πιο φιλόδοξη κινηματογραφική Οδύσσεια
Ο πολλά υποσχόμενος Νόλαν, που μας έχει καλομάθει με ταινίες όπως το Interstellar και τον Oppenheimer, βάζει στοίχημα να παρουσιάσει την Οδύσσεια όπως δεν την έχουμε ξαναδεί. Με την υποστήριξη της Universal, η νέα ταινία θα είναι η πρώτη που θα μεταφέρει το ομηρικό έπος σε IMAX, αξιοποιώντας προηγμένες τεχνολογίες για να αναπαραστήσει τα φανταστικά πλάσματα και τις θεαματικές σκηνές που περιγράφονται στο έργο. Το καστ κόβει την ανάσα κι αν και δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα, φαίνεται να έχει κλείσει: ο Ματ Ντέιμον στον ρόλο του Οδυσσέα, η Αν Χάθαγουεϊ ως Πηνελόπη, η Σαρλίζ Θερόν ως πλανεύτρα Κίρκη και ο Τομ Χόλαντ ως νεαρός Τηλέμαχος.
Από τον Όμηρο στον κινηματογράφο
Η Οδύσσεια του Νόλαν έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά λίστα καλλιτεχνικών προσεγγίσεων του μύθου. Από την πρώτη βουβή ταινία του Τζουζέπε ντε Λιγκουόρο στις αρχές του 20ού αιώνα, μέχρι τον Οδυσσέα του 1954 με τον Κερκ Ντάγκλας, και πιο πρόσφατα την Επιστροφή του Ουμπέρτο Παζολίνι, κάθε μεταφορά προσθέτει κάτι νέο στον μύθο.
Ωστόσο, ο Νόλαν δε θέλει απλώς να αφηγηθεί την ιστορία. Στόχος του είναι να εξερευνήσει τη διαχρονική γοητεία του Οδυσσέα, που, όπως γράφει ο Καβάφης, «δεν ψάχνει μόνο να φτάσει στην Ιθάκη, αλλά απολαμβάνει το ταξίδι».
Γιατί παραμένει πάντα επίκαιρος ο Οδυσσέας
Η Οδύσσεια δεν είναι απλώς ένα επικό ποίημα. Είναι μια αλληγορία για την ανθρώπινη φύση, την επιμονή, την αναζήτηση του νοήματος και τον αγώνα για αυτογνωσία. Ο Οδυσσέας δεν είναι ο τυπικός ήρωας: κάνει λάθη, πληγώνεται, αλλά δε σταματά να παλεύει για τον Νόστο – την επιστροφή στην πατρίδα και την οικογένεια. Αυτός ο συνδυασμός ευαλωτότητας και αντοχής είναι που κάνει τον μύθο τόσο διαχρονικό. Ειδικά στον σημερινό, ασταθή κόσμο, ο Οδυσσέας μας θυμίζει ότι, παρά τις δυσκολίες, μπορούμε να βρούμε τον δρόμο μας, αρκεί να έχουμε πίστη στον εαυτό μας και στα όνειρά μας.
Δεν είναι τυχαίο ότι βλέπουμε μια «μανία» με τον Όμηρο τα τελευταία χρόνια. Η σύγχρονη μετάφραση της Οδύσσειας από την Έμιλι Γουίλσον, η οποία έκανε το έπος προσιτό και μοντέρνο, έχει αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον. Από τα βιβλιοπωλεία μέχρι τα σινεμά, ο Οδυσσέας είναι παντού.
Ο Νόλαν φαίνεται αποφασισμένος να αξιοποιήσει αυτή την παγκόσμια επιστροφή στα αρχέτυπα του Ομήρου. Με ένα επικό αφήγημα γεμάτο δράση, συναισθήματα και φαντασία, η Οδύσσεια του υπόσχεται να γίνει η ταινία που θα μας ταξιδέψει – κυριολεκτικά και μεταφορικά – σε έναν κόσμο γεμάτο θρύλους και διδάγματα.
Έτοιμοι να σαλπάρουμε;
