Δείγματα σκόνης από τον «πιο επικίνδυνο, γνωστό ασστεροειδή του ηλιακού συστήματος» έχουν μεταφερθεί στη Γη, αφού η αμερικανική διαστημική υπηρεσία Nasa προσγείωσε την κάψουλα στη δυτική έρημο της πολιτείας Γιούτα.
Τα δείγματα λήφθηκαν από την επιφάνεια του αστεροειδούς Bennu το 2020 από το διαστημικό σκάφος Osiris-Rex. Μάλιστα η Nasa θέλει να μάθει περισσότερα για τον εξής αστεροειδή, όχι μόνο γιατί υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να χτυπήσει τον πλανήτη μας μέσα στα επόμενα 300 χρόνια, αλλά κυρίως γιατί τα δείγματα είναι πιθανό να δώσουν νέες πληροφορίες για τον σχηματισμό του ηλιακού συστήματος πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια και πιθανώς ακόμα και για το πώς ξεκίνησε η ζωή στον κόσμο μας. Για τη NASA ο αστεροειδής Bennu θα μας προσφέρει ένα ταξίδι πίσω στις ρίζες μας και γι’ αυτό όταν η ομάδα Osiris-Rex είδε την κάψουλα τους σε κάμερες μεγάλης εμβέλειας, πανηγύρισε.
Η προσγείωση σε έρημο έδαφος που ανήκει στο Υπουργείο Άμυνας της χώρας επιβεβαιώθηκε στις 08:52 τοπική ώρα (14:52 GMT), τρία λεπτά νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα. Το εμπορευματοκιβώτιο σε μέγεθος ελαστικού αυτοκινήτου είχε εισέλθει «ουρλιάζοντας» στην ατμόσφαιρα πάνω από τις δυτικές ΗΠΑ με ταχύτητα άνω των 12 χιλιομέτρων/δευτερόλεπτο (27.000 μίλια/ώρα). Μια θερμική ασπίδα και αλεξίπτωτα επιβράδυναν την κάθοδό του και το έριξαν απαλά στο περιορισμένο έδαφος.
«Αυτή η μικρή κάψουλα κατάλαβε την αποστολή της», δήλωσε ο Tim Priser, ο επικεφαλής μηχανικός της αεροδιαστημικής εταιρείας Lockheed Martin. «Προσγειώθηκε σαν πούπουλο». Σε ερώτηση για το πώς πήγε η επιχείρηση ανάσυρσις της κάψουλας από την έρημο, κάποιοι από τους εργάτες ανάσυρσις που επέστρεψαν με τα ελικόπτερά τους είπαν στην επιστημονική ομάδα του BBC News ότι ήταν μια φοβερή εμπειρία. «Ήταν μια συγκλονιστική στιγμή για μένα, είναι άλλωστε ένα εκπληκτικό επίτευγμα».
Οι επιστήμονες ανυπομονούν να πάρουν στα χέρια τους το πολύτιμο φορτίο, το οποίο οι εκτιμήσεις πριν από την προσεδάφιση ανεβάζουν σε περίπου 250 γραμμάρια. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται πολύ -το βάρος ενός ενήλικου χάμστερ, όπως το περιέγραψε ένας επιστήμονας- αλλά για τους τύπους των δοκιμών που θέλουν να κάνουν οι ομάδες της Nasa, είναι περισσότερο από αρκετό. «Μπορούμε να αναλύσουμε με πολύ υψηλή ανάλυση πολύ μικρά σωματίδια», δήλωσε η Eileen Stansbery, επικεφαλής επιστήμονας στο Διαστημικό Κέντρο Johnson της Nasa στο Τέξας. «Ξέρουμε πώς να τεμαχίσουμε ένα σωματίδιο μεγέθους 10 μικρομέτρων σε δώδεκα φέτες και στη συνέχεια να χαρτογραφήσουμε κόκκο προς κόκκο σε νανοκλίμακα. Έτσι, τα 250 γραμμάρια είναι τεράστια ποσότητα».
Όταν οι ομάδες περισυλλογής συνάντησαν την κάψουλα στο έδαφος, το κίνητρό τους ήταν να τη μεταφέρουν το συντομότερο δυνατό σε ένα προσωρινό καθαρό δωμάτιο στην κοντινή στρατιωτική βάση Dugway. Αν, όπως πιστεύουν οι ερευνητές, το δείγμα περιέχει ενώσεις άνθρακα που μπορεί να έχουν εμπλακεί στη δημιουργία της ζωής, τότε πρέπει να αποφευχθεί η ανάμειξη του βραχώδους υλικού με τη σημερινή «χημεία» της Γης. Η καθαριότητα λοιπόν και η αποφυγή της μόλυνσης του διαστημικού σκάφους ήταν μια πραγματικά αυστηρή απαίτηση της αποστολής, όπως δήλωσε ο Mike Morrow, αναπληρωτής διευθυντής του προγράμματος Osiris-Rex.
«Ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να προστατεύσουμε το δείγμα είναι απλά να το μεταφέρουμε από το πεδίο στο καθαρό εργαστήριο που έχουμε στήσει εδώ σ’ ένα υπόστεγο το συντομότερο δυνατό και να το βάλουμε σε καθαρό αέριο άζωτο. Τότε θα είναι ασφαλές».
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
