Το καρπούζι, γνωστό επιστημονικά ως Citrullus lanatus, έχει μια πλούσια ιστορία που μας ταξιδεύει χιλιάδες χρόνια πίσω και μας ακολουθεί μέχρι σήμερα. Είναι το φρούτο που τρώμε μετά την παραλία καθισμένοι στο μπαλκόνι, το γλυκό μας κάθε μεσημέρι στο χωριό -απαραίτητα συνοδευμένο από φέτα-, είναι αυτό που λέμε ιδέα κι αποτελεί πολλά περισσότερα από ένα τρόφιμο ή μια γεύση. Είναι ο έρωτάς μας με την παιδική μας ηλικία, το σήμερα και τα καλοκαιρινά απογεύματα. Είναι πολλά-πολλά περισσότερα από ένα οποιοδήποτε φρούτο της σειράς. Πάμε να δούμε όμως από πού κρατάει η σκούφια του;
Το καρπούζι πιστεύεται ότι προήλθε από την έρημο Καλαχάρι στην Αφρική, όπου μπορεί κανείς να βρει άγριες ποικιλίες του ακόμα και σήμερα. Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι τα καρπούζια καλλιεργούνταν στην αρχαία Αίγυπτο ήδη από το 2.000 π.Χ., ενώ σαν φρούτο ήταν ιδιαίτερα αγαπητό κι απεικονιζόταν συχνά σε αιγυπτιακές επιτύμβιες ζωγραφιές και σε τοίχους κτιρίων -κι εμάς μας αρέσει το καρπούζι αλλά δεν κάναμε έτσι.
Το καρπούζι πάντως έφτασε στην Ευρώπη τον ένατο αιώνα και εισήχθηκε στην Κίνα μόλις τον δέκατο αιώνα. Από εκεί εξαπλώθηκε σταδιακά σ’ όλη την Ασία, φτάνοντας στην Ινδία, την Περσία (το σημερινό Ιράν) και τη Μέση Ανατολή. Αργότερα Ευρωπαίοι αποικιστές έφεραν το φρούτο στην Αμερική κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, η επιλεκτική αναπαραγωγή του και καλλιέργεια οδήγησαν στην ανάπτυξη διαφόρων ποικιλιών καρπουζιού. Οι πρώτες βελτιώσεις έγιναν στην περιοχή της Μεσογείου, όπου δημιουργήθηκαν πιο γλυκά και ζουμερά, ενώ οι τεχνικές επιλεκτικής αναπαραγωγής αναπτύχθηκαν περαιτέρω στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.
Φυσικά το καρπούζι δεν έχει μόνο πλούσια ιστορία αλλά είναι πλούσιο και σε θρεπτικά συστατικά. Αποτελεί καλή πηγή βιταμινών Α και C, οι οποίες είναι σημαντικές για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τη συνολική υγεία. Περιέχει επίσης λυκοπένιο, ένα αντιοξειδωτικό που δίνει στο καρπούζι το κόκκινο χρώμα του και συνδέεται με διάφορα οφέλη για την υγεία. Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, γεγονός που το καθιστά καθημερινή μια απόλαυση που δε σε γεμίζει ενοχές. Μπορεί να θεωρηθεί ένα υγιεινό σνακ ή και επιδόρπιο -για όσους έχουν επίγνωση της πρόσληψης θερμίδων.
Βέβαια υπάρχουν και μερικά cool facts για το φρούτο που όλοι ξέρουμε και έχουμε ερωτευτεί, κι αναλαμβάνουμε να σας πούμε εμείς:
1) Το καρπούζι είναι μέλος της οικογένειας Cucurbitaceae, η οποία περιλαμβάνει επίσης τα αγγούρια, τις κολοκύθες και τα κολοκύθια -καμία σχέση;
2) Θεωρείται μούρ επειδή αναπτύσσεται από ένα λουλούδι με μία ωοθήκη και περιέχει σπόρους.
3) Το βαρύτερο καρπούζι που έχει καταγραφεί ζύγιζε πάνω από 350 λίβρες (159 κιλά).
4) Το μεγαλύτερο φεστιβάλ καρπουζιού στον κόσμο, το “Watermelon Thump”, διοργανώνεται κάθε χρόνο στο Luling του Τέξας.
Το καρπούζι παραμένει ένα αγαπημένο καλοκαιρινό φρούτο, γνωστό για τη δροσιστική του γεύση και την υψηλή περιεκτικότητά του σε νερό. Απολαμβάνεται φρέσκο, σε σαλάτες, ως χυμός, ακόμα και σε διάφορες μαγειρικές παρασκεύες, όπως σορμπέ και κοκτέιλ. Η μακρά ιστορία του φρούτου και η ευρεία καλλιέργειά του καταδεικνύουν τη διαρκή ελκυστικότητά του στους ανθρώπους σε διάφορους πολιτισμούς και ηπείρους, αφού κρατάει στη ζωή μνήμες κι έρωτες που σχεδόν πνίγηκαν στην αλμύρα.
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
