Αν παρακολουθήσατε ποτέ την ταινία του 1999 Fight Club του Ντέιβιντ Φίντσερ και σκεφτήκατε, «Θα πρέπει να ξεκινήσουμε ένα Fight Club!» τότε συγχαρητήρια, χάσατε το νόημα του Fight Club. Όταν η ταινία κυκλοφόρησε πριν από 23 χρόνια, είχε μια χλιαρή επιτυχία στο box office, συγκεντρώνοντας μόνο 100 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως από έναν προϋπολογισμό 63 εκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, χάρη στην αναπτυσσόμενη αγορά των DVD, το Fight Club βρήκε γρήγορα το κοινό του κι έγινε μία από τις καλύτερες κυκλοφορίες DVD όλων των εποχών.
Για όσους χρειάζονται μια σύντομη ανακεφαλαίωση, η ταινία του Fincher, που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Chuck Palahniuk του 1996, ακολουθεί έναν ανώνυμο αφηγητή (Edward Norton) που πάσχει από αϋπνία. Στην αρχή, προκειμένου να υπερνικήσει αυτή του την κατάσταση στρέφεται σε διάφορες ομάδες υποστήριξης, μέχρι αυτή η διέξοδός του να καταστραφεί όταν συναντήσει τη Marla (Helena Bonham Carter), μία ιδιαίτερη και μυστηριώδη γυναίκα. Για άλλη μια φορά κατατρεγμένος από την αϋπνία, ο αφηγητής τελικά συναντά τον Tyler Durden, έναν όμορφο και χαρισματικό σαπουνοπαραγωγό που ζει όπως θα ήθελε ο αφηγητής να ζήσει. Αφού γίνει μια κάζουαλ έκρηξη του διαμερίσματος του αφηγητή, ζητά βοήθεια από τον Τάιλερ κι ο Τάιλερ δέχεται να τον βοηθήσει υπό τον όρο ότι «θα τον χτυπήσει όσο πιο δυνατά μπορεί».
Αυτή η πράξη μετατρέπεται και στο περιβόητο Fight Club, το οποίο προβαίνει σε ολοένα και πιο καταστροφικές και βίαιες ενέργειες. Τα μηνύματα της ταινίας ωστόσο, είναι πιο βαθιά και στοχαστικά από το ξύλο που φαινομενικά προβάλλεται με μια πρόχειρη ματιά. Και γι’ αυτό τον λόγο οι ατάκες του μέχρι και σήμερα έχουν μείνει στην ιστορία.
Εμείς είμαστε εδώ για να θυμίσουμε τις πιο θρυλικές εξ αυτών.
No 1: «You are the same decaying organic matter as everything else»
Η απογοητευτική πεποίθηση ότι όλοι είμαστε ξεχωριστοί και μοναδικοί μπορεί να κριθεί ως μια μη ρεαλιστική άποψη που καταλήγει να παραπλανά τους ανθρώπους. οι οποίοι συνειδητοποιούν αργά τη σκληρή πραγματικότητα.
No 2: «It’s only after we’ve lost everything that we’re free to do anything»
Αν κι η συγκεκριμένη ατάκα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κυριολεκτικά, το κύριο μήνυμα που προσπαθούσε να προωθήσει ο Tyler Durden ήταν να απορρίψει τις επιρροές και τους περιορισμούς που επιβάλλονται στα άτομα ως ένας τρόπος ν’ απελευθερωθούν από τα αντιληπτά όρια. Αυτή η διαδικασία σκέψης εξιδανικεύει έναν κόσμο όπου η αυτο-αμφιβολία κι η αυτοσυνείδηση δεν μπορούν να υπάρξουν, γιατί τα άτομα θεωρητικά δε θα νοιάζονταν για το πώς τα αντιλαμβάνονται οι άλλοι.
No 3: «Our great war’s a spiritual war… our great depression is our lives»
Αυτό το απόσπασμα εστιάζει και πάλι στην επίδραση του καπιταλισμού στον ατομικισμό. Ξεμπερδεμένος από τους κοινωνικούς κανόνες, ο Tyler ενσαρκώνει την πνευματική ελευθερία στην οποία δεν αποδίδει τη συμμόρφωση, ενώ ο Αφηγητής νιώθει ότι είναι ένα πρόβατο που του λείπει άλλη κατεύθυνση από αυτή που του είπαν οι γονείς του: μελέτησε, βρες δουλειά, παντρεύσου. είναι προσδοκία, όχι επιθυμία.
No 4: «We are a by-product of a lifestyle obsession»
Κάνοντας σχόλια για την έμφαση στις καπιταλιστικές τάσεις και καλώντας για αντικαταναλωτικές συμπεριφορές, ο Tyler ενσαρκώνει έναν τρόπο ζωής όπου η απόρριψη της σημασίας των υλικών αγαθών θα οδηγήσει στο ξεκλείδωμα μιας υψηλότερης αίσθησης σκοπού κι ελευθερίας. Αυτό το απόσπασμα ζωντάνεψε όταν αποκαλύφθηκε ότι ο Αφηγητής ανατίναξε το δικό του διαμέρισμα (όπως το alter ego του, ο Tyler).
No 5: «I say never be complete. I say stop being perfect. I say let’s evolve. Let the chips fall where they may»
Ο Τάιλερ, σε όλο το Fight Club, προσπαθεί να πείσει τον Αφηγητή ότι πρέπει απλώς να είναι ικανοποιημένος με τον εαυτό του, απογυμνωμένος από όλα τα υπάρχοντά του και τις προκαταλήψεις της επιτυχίας. Για να αφήσει ο Αφηγητής τους φόβους του, τους στόχους του και τα υπάρχοντά του, σημαίνει ότι θα αποκτήσει την ικανότητα να είναι ικανοποιημένος απλώς με αυτό που είναι.
Νο 6: «Sticking feathers up your butt does not make you a chicken»
Εστιάζοντας στον ατομικισμό κι απελευθερώνοντας τις κοινωνικές προσδοκίες, ο Τάιλερ κάνει προσπάθειες να είναι μη κομφορμιστής, ωθώντας τον Αφηγητή να απαλλαγεί από την ταυτότητά του. Αγοράζοντας εντυπωσιακά έπιπλα, χτίζοντας την τέλεια γκαρνταρόμπα και φτάνοντας σε ορισμένες βαθμίδες στην καριέρα του, ο Αφηγητής πιστεύει ότι αυτά τα πράγματα θα φέρουν την επιτυχία του. Κάνει όμως λάθος;
Νο 7: «I found freedom. Losing all hope was freedom»
Ο μηδενισμός στο Fight Club λειτουργεί, παραδόξως, για να ενθαρρύνει την πράξη της ανάκτησης μιας αίσθησης ταυτότητας. Ο Αφηγητής έπρεπε να πιάσει πάτο -να χάσει τα πάντα- για να νιώσει ότι μπορούσε να ξεκινήσει φρέσκος και να ενσαρκώσει το πρόσωπο (με τη μορφή του Τάιλερ) που ήθελε να είναι. Η ελευθερία στην ταινία μπορεί να αποκτηθεί μόνο με την αυτοκαταστροφή.
Νο 8: «The things you own end up owning you»
Ο καπιταλισμός μπορεί να καταστείλει την αίσθηση του εαυτού, επειδή ο εαυτός περιπλέκεται με ιδέες εμφάνισης, τόσο σε επιφανειακό επίπεδο όσο και σε διαπροσωπικό επίπεδο προς όφελος της κοινωνικής θέσης. Αυτός ο τρόπος σκέψης υποδηλώνει ότι ο υλισμός καταλήγει να γίνει μια ολόκληρη προσωπικότητα, όπου ένα άτομο αντιμετωπίζεται από την εξωτερική του εμφάνιση και τίποτα άλλο.
Νο 9: «Without pain, without sacrifice, we would have nothing»
Με μια νοοτροπία όλα ή τίποτα, ο Tyler απαιτεί ότι η ολοκλήρωση και η φώτιση δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς θυσίες και τη σκληρή πραγματικότητα της απογύμνωσης ό,τι έχει διδάξει ποτέ η κοινωνία. Το απόσπασμα επεκτείνεται στην ιστορία ως αλήθεια, αλλά σε έναν σύγχρονο κόσμο όπου οι μεγάλες μάχες έχουν ήδη δοθεί, το Fight Club πιέζει να εφαρμοστεί αυτό στη διαδικασία δημιουργίας ταυτότητας.
Νο 10: «This is your life, and it’s ending one minute at a time»
Η ταινία ακολουθεί έναν άνθρωπο που νιώθει ασφυκτιά στη δουλειά του 9-5, που γεμίζει το κενό με υλικά πράγματα ως τρόπο να ορίσει τον εαυτό του. Το Fight Club προωθεί την ιδέα ότι τα άτομα πρέπει ν’ ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους, αντί να παγιδεύονται στην εταιρική πραγματικότητα, ενώ ονειρεύονται υψηλότερες φιλοδοξίες αλλά ποτέ να μην τις φτάνουν.
To Fight Club αποτελεί μια ωδή στην ανεξάρτητη και ελεύθερη ζωή από τα υλικά αγαθά, αφού δέσμιοι του καταναλωτισμού κινούμαστε σαν μαριονέτες ψάχνοντας τρόπους να υλοποιήσουμε ένα υλιστικό όνειρο. Σίγουρα από τα must watch κι αν δεν το έχεις δει, είναι σαν να έχεις ζήσει μισή ζωή.
Πηγή μετάφρασης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
