Πόσες φορές έχουμε προσπεράσει στον δρόμο έναν άστεγο, χωρίς να δώσουμε σημασία στο αν είναι καλά; Δυστυχώς, πάρα πολλές. Πόσες, πάλι, φορές έχουμε υπάρξει μάρτυρες μπροστά στην επίπονη αντίθεση ενός ανθρώπου που βρίσκεται στον δρόμο, την ίδια στιγμή που πίσω από το αυτοσχέδιο κατάλυμά του, κόσμος ψωνίζει, τρώει και πίνει σαν να μη συμβαίνει τίποτα; Η υπόθεση του θανάτου ενός άστεγου άντρα στην Ομόνοια είναι, δυστυχώς, η πιο σκοτεινή εκδοχή της απαξίωσης της ζωής τους στη χώρα μας. Το περιστατικό, το οποίο ήρθε στο φως μέσα από ένα σοκαριστικό βίντεο που προβλήθηκε από το Mega, εγείρει σημαντικά ερωτήματα για την κοινωνική αδιαφορία, την ανεπάρκεια των θεσμών και τη φροντίδα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Όπως φαίνεται, αυτή η τραγική ιστορία είναι ένα από τα πολλά δείγματα της ακραίας αδιαφορίας που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη κοινωνία απέναντι στους ανθρώπους που βρίσκονται στα πιο περιθωριοποιημένα στρώματα.
Το χρονικό
Ο θάνατος του 57χρονου άστεγου άντρα, ο οποίος βρέθηκε νεκρός έξω από εστιατόριο στην Ομόνοια, είναι ήδη τραγικός από μόνος του. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας καθιστούν το περιστατικό ακόμη πιο ανατριχιαστικό. Σύμφωνα με το βίντεο, δύο εργαζόμενοι του εστιατορίου φαίνεται να πετούν τον αιμόφυρτο άντρα στον δρόμο, αδιαφορώντας πλήρως για την κατάστασή του. Το χειρότερο ωστόσο είναι ότι δε φαίνεται να επιδιώκουν τη βοήθεια του ασθενοφόρου ή της αστυνομίας. Αντιθέτως, μετά τη ρίψη του άντρα στο πεζοδρόμιο, οι εργαζόμενοι καθάρισαν τον χώρο με νερό και χλωρίνη, χωρίς να προσφέρουν καμία βοήθεια στον άνθρωπο που βρίσκονταν σε πλήρη αδυναμία.
Όταν η αστυνομία ανέλαβε την υπόθεση και εντόπισε τον άντρα με τραύματα στο κεφάλι, η αρχική εκδοχή του ιδιοκτήτη του εστιατορίου ήταν ότι βρήκε τον άστεγο αιμόφυρτο στον δρόμο. Ωστόσο, αργότερα άλλαξε την αφήγησή του, λέγοντας ότι ο άντρας μπήκε στο εστιατόριο, χρησιμοποίησε την τουαλέτα και στη συνέχεια γλίστρησε από τις σκάλες και έπεσε. Παρά τις αντιφάσεις στις δηλώσεις, όμως, δεν υπήρξε η παραμικρή κίνηση για να κληθεί η αστυνομία ή να δοθεί βοήθεια στον άστεγο άντρα, κάτι που φανερώνει πλήρη αδιαφορία και αδιανόητη αμέλεια.
Πόσο άνθρωποι έχουμε μείνει;
Η υπόθεση αυτή δεν είναι παρά μια σκληρή πραγματικότητα, που παραμένει κρυμμένη για πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι άστεγοι, οι πιο περιθωριοποιημένοι και αδύναμοι συμπολίτες μας, συχνά γίνονται αντικείμενο αδιαφορίας, αγνωσίας ή ακόμη και εχθρότητας. Οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που οδηγούν έναν άνθρωπο στην αστεγία είναι εξαιρετικά σύνθετες και ποικίλες, αλλά αντί να υπάρχει προσπάθεια ενσωμάτωσης ή έστω απλής αναγνώρισης της ανθρώπινης αξίας τους, πολλές φορές το μόνο που εκδηλώνεται είναι ο φόβος, η περιφρόνηση ή ακόμα και η απόρριψη.
Η αποδοχή της ύπαρξης των αστέγων και η αξιοπρεπής αντιμετώπισή τους είναι ζητήματα που συχνά παραγκωνίζονται από την κοινωνία, η οποία προτιμά να στρουθοκαμηλίζει και να αποφεύγει τις δυσάρεστες αλήθειες. Η ύπαρξη αυτού του τύπου βίας ή αδιαφορίας απέναντι στους ευάλωτους ανθρώπους αποκαλύπτει την αποσύνθεση των κοινωνικών δεσμών και τη βαθιά παρακμή της ανθρωπιστικής μας συνείδησης. Ακόμα και η αλλαγή στην κατάθεση του ιδιοκτήτη του εστιατορίου υποδηλώνει ότι το σύστημα αναζητά ευθύνες όχι με στόχο την αναγνώριση των πραγματικών αιτίων του θανάτου, αλλά για να καλύψει τις τρύπες της πραγματικότητας.
Η αντίφαση στην αντίδραση των εμπλεκομένων, από τη μία να ισχυρίζονται ότι “βρήκαν τον άστεγο” και από την άλλη να υποστηρίζουν ότι “γιλίστρησε”, εντείνει την αίσθηση ότι η αλήθεια δεν έχει ακόμα φανεί. Όμως η πραγματικότητα είναι αμείλικτη: Ο άνθρωπος πέθανε, και οι συνθήκες που τον οδήγησαν στο θάνατο είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόντα κοινωνικής αδιαφορίας και ανθρώπινης αμέλειας.
Πρέπει να αλλάξουμε
Οι ευάλωτοι άνθρωποι, όπως οι άστεγοι δεν είναι αόρατοι. Απαιτείται από όλους μας να αναγνωρίσουμε την ανθρώπινη αξία τους. Διαφορετικά, η αδιαφορία προς αυτούς τους ανθρώπους δεν είναι απλώς προσωπικό ζήτημα, αλλά κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα. Δεν είναι μόνο ζήτημα ηθικής. Είναι ζήτημα ανθρωπιάς.
