Χιλιάδες οικογένειες σε όλη τη χώρα θα περάσουν φέτος το Πάσχα με άδειες τσέπες και πολλά ερωτηματικά. Παρά το γεγονός ότι η Κυριακή του Πάσχα πέφτει στις 20 Απριλίου, τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια πολίτες δε θα δουν ούτε ευρώ από συντάξεις ή επιδόματα στους λογαριασμούς τους πριν τις γιορτές. Όχι επειδή δεν υπάρχουν χρήματα, αλλά –όπως λέει το υπουργείο Εργασίας– επειδή υπάρχει τεχνικό κώλυμα.
Η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, απέδωσε την αδυναμία πρόωρης καταβολής στο γεγονός ότι «απαιτούνται τουλάχιστον 20 ημέρες για να τρέξει η ροή των δεδομένων». Και μπορεί αυτή η εξήγηση να έχει τεχνική βάση, αλλά για τον κόσμο που περίμενε να κάνει Πάσχα με ένα αρνί στο τραπέζι και ένα δώρο στο εγγόνι, η δικαιολογία ακούγεται το λιγότερο προσβλητική.
Παράλληλα, ο διοικητής του ΕΦΚΑ, Αλέξανδρος Βαρβέρης, υπερασπίστηκε τη γραφειοκρατία του συστήματος λέγοντας ότι «ο ΕΦΚΑ έχει δομές, αρχιτεκτονική, χρόνους και συγκεκριμένες διαδικασίες», οι οποίες δεν μπορούν να παραβιάζονται «όποτε θέλουμε». Ένα ακόμα reminder ότι η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα λειτουργεί (ή παγώνει) όχι με βάση τις κοινωνικές ανάγκες, αλλά με βάση το manual.
Όταν οι ανάγκες περιμένουν το σύστημα
Το ζήτημα, βέβαια, δεν είναι αν υπάρχει ή όχι τεχνικό πρόβλημα. Είναι πώς γίνεται, κάθε χρόνο τέτοια εποχή, το κράτος να δηλώνει αιφνιδιασμένο από το Πάσχα. Δεν είναι έκπληξη η ημερομηνία του ωστόσο και θα μπορούσε να έχει υπάρξει ένας προγραμματισμός πολύ νωρίτερα. Είναι γνωστό ότι πολλοί πολίτες –ιδίως συνταξιούχοι και χαμηλόμισθοι– βασίζονται σε αυτή την πληρωμή για να καλύψουν βασικές ανάγκες των ημερών. Πώς περιμένεις από τον παππού ή τη γιαγιά να κάνουν τραπέζι όταν η σύνταξη θα καταβληθεί αφού περάσουν οι γιορτές; Πώς θα αγοράσουν ένα σοκολατένιο αυγό στο εγγόνι τους, όταν δεν έχουν βενζίνη ή τα χρήματα να πάρουν τα βασικά από το σούπερ μάρκετ;
Η απάντηση είναι απλή: δε θα το κάνουν. Και αυτό δεν είναι τεχνικό ζήτημα, είναι πολιτική επιλογή.
Ο ΕΦΚΑ και τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν δεχτεί σοβαρή πίεση τα τελευταία χρόνια, αλλά ας μη γελιόμαστε, όταν υπάρχει πολιτική βούληση, βρίσκονται και τρόποι. Το είδαμε στην πανδημία με τις επιδοτήσεις, το είδαμε και σε προεκλογικές περιόδους που οι πληρωμές επιταχύνονταν μαγικά. Τώρα, όμως, δεν υπάρχει τέτοια διάθεση. Το κράτος αντιμετωπίζει τον πολίτη ως αριθμό σε excel κι αυτό συμβαίνει δεκαετίες τώρα, αν όχι εξ αρχής. Κι έτσι, σαν επιβεβαίωση των παραπάνω, αν η ροή των δεδομένων θέλει 20 μέρες για να «τρέξει», τότε ο κόσμος απλώς θα κάνει Πάσχα με αγάπη και αέρα κοπανιστό.
Πού είναι η κοινωνική ευαισθησία; Κανείς δεν ξέρει πια. Σε μια περίοδο που η ακρίβεια τσακίζει κόκαλα, που το ρεύμα και τα βασικά είδη έχουν εκτιναχθεί, η μη καταβολή των συντάξεων και επιδομάτων πριν τις γιορτές αποτελεί όχι απλώς αμέλεια, αλλά έλλειψη σεβασμού. Οι άνθρωποι που δούλεψαν δεκαετίες τώρα νιώθουν ότι αντιμετωπίζονται σαν βάρος και όχι σαν δικαιούχοι.
Φέτος, η Ελλάδα θα ψήσει και πάλι αρνί – αλλά όχι όλη. Για τους 2,5 εκατ. που περίμεναν το έστω και λίγο δε θα είναι αυτό το σενάριο, σαν τον συνταξιούχο που μίλησε στο Mega και τα είπε όλα με μια φράση: «Θα ήταν καλά να το έκαναν πιο γρήγορα για να πάρουμε κι εμείς κάτι για το Πάσχα, για την οικογένεια.»
Θα ήταν, όντως.
