Ένα χρόνο μετά την τραγωδία στα Τέμπη, το πόρισμα της Επιτροπής Διερεύνησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ φαίνεται να επιβεβαιώνει τις υποψίες των γονέων. Το ενδεχόμενο ύπαρξης ενός άγνωστου καυσίμου που προκάλεσε την τεράστια πυρόσφαιρα επανέρχεται στο προσκήνιο, καθώς οι επίσημες αναφορές κάνουν λόγο για ένα στοιχείο που δεν μπορεί να εξηγηθεί από τα καταγεγραμμένα φορτία του τρένου. Την ίδια ώρα, η ξαφνική εμφάνιση βίντεο δύο χρόνια μετά το δυστύχημα γεννά νέα ερωτήματα για την ακεραιότητα της έρευνας.
Δείτε την περίληψη του πορίσματος εδώ
Υπήρχε παράνομο φορτίο στο τρένο;
«Η επιθεώρηση του τρόπου του ατυχήματος δεν έγινε με τον τρόπο που έπρεπε και έτσι δεν μπορεί να προσδιοριστεί το άγνωστο καύσιμο/υλικό που προκάλεσε την πυρόσφαιρα», τονίστηκε στη συνέντευξη Τύπου από τον Μπαρτ Ακού, μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
«Αυτό που επίσημα μεταφέρονταν στο τρένο και τα υλικά των μηχανών δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την πυρόσφαιρα», τόνισε ο ίδιος.
Στην έκθεση αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Με βάση τις παρατηρήσεις που μπόρεσαν να γίνουν, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός της έλασης υλικού που χρησιμοποιήθηκε προκάλεσε τον σχηματισμό και την επέκταση της τεράστιας πύρινης σφαίρας που προέκυψε μετά την πρόσκρουση, και στη συνέχεια οδήγησε στις δευτερογενείς πυρκαγιές. Με τα υπάρχοντα στοιχεία είναι αδύνατο να προσδιοριστεί τι ακριβώς την προκάλεσε, αλλά οι προσομοιώσεις υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι σήμερα καυσίμου».
Η πυρόσφαιρα που ακολούθησε τη σύγκρουση παραμένει ένα ανεξήγητο φαινόμενο. Αν και δεν υπάρχει ένδειξη ότι κάποιο στοιχείο του τροχαίου υλικού προκάλεσε την έκρηξη, οι ειδικοί εξετάζουν το ενδεχόμενο παρουσίας άγνωστων εύφλεκτων υλικών στο φορτίο της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας.
«Το γεγονός ότι βρέθηκαν βίντεο μετά από δύο χρόνια μου προκαλεί και εμένα ερωτηματικά»
«Το γεγονός ότι βρέθηκαν βίντεο μετά από δύο χρόνια μου προκαλεί και εμένα ερωτηματικά», είπε ο Δρ Χρήστος Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Σιδηροδρομικού Τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Ο ίδιος, νωρίτερα, τόνισε ότι δεν είχε καμία παρέμβαση στο έργο του, αλλιώς θα είχε παραιτηθεί.
Για τα έλαια σιλικόνης
«Είναι εξαιρετικά απίθανο τα έλαια σιλικόνης να προκάλεσαν την πυρόσφαιρα», επανέλαβε ο Μπαρτ Ακού, μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, μετά από ερώτηση ότι «είναι εξαιρετικά απίθανο τα έλαια σιλικόνης» να προκάλεσαν την πυρόσφαιρα.
Είναι τα τρένα ασφαλή σήμερα;
Bart Accou από ERA: «Δεν έχω απάντηση αν τα τρένα είναι ασφαλή γιατί δεν ήταν σκοπός αυτής της έρευνας. Εμείς στην έρευνα ασχοληθήκαμε με τα στοιχεία που αφορούν το δυστύχημα. Αυτό μας έδωσε μια μικρή εικόνα του τι συμβαίνει στο σύνολο του σιδηροδρόμου.»
Πώς συνέβη η σύγκρουση
Η επιβατική αμαξοστοιχία IC-62 αναχώρησε από τη Λάρισα στις 23:05 με καθυστέρηση 48 λεπτών, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα η εμπορευματική αμαξοστοιχία 63503 ξεκινούσε από τους Νέους Πόρους με προορισμό τη Λάρισα. Στις 23:18, τα δύο τρένα βρέθηκαν στην ίδια γραμμή, κινούμενα σε αντίθετες κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα τη σφοδρή σύγκρουση.
Η επιβατική αμαξοστοιχία ταξίδευε με 150 km/h και η εμπορευματική με 90 km/h, ταχύτητες που βρίσκονταν εντός των επιτρεπόμενων ορίων. Από την πρόσκρουση, οι μηχανές των τρένων εκτοξεύτηκαν και διαλύθηκαν, ενώ μια τεράστια πυρόσφαιρα τύλιξε τα πρώτα βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας, οδηγώντας σε απόλυτη καταστροφή το εστιατόριο και ένα βαγόνι δεύτερης θέσης.
Η σύγκρουση προκλήθηκε λόγω ανθρώπινου λάθους σε συνδυασμό με συστημικές ανεπάρκειες. Ο σταθμάρχης της Λάρισας, λόγω χειροκίνητου χειρισμού των αλλαγών της γραμμής, έστειλε το IC-62 σε λάθος κατεύθυνση, παραλείποντας να το επαναφέρει στην κανονική του διαδρομή. Παράλληλα, η έλλειψη σύγχρονων συστημάτων ασφαλείας και η απουσία αυστηρού ελέγχου επικοινωνίας μεταξύ σταθμαρχών και μηχανοδηγών συνέβαλαν καθοριστικά.
Ο ελληνικός σιδηροδρομικός τομέας, έχοντας υποστεί σοβαρές επιπτώσεις από τη δεκαετή οικονομική κρίση, λειτουργούσε σε συνθήκες υποστελέχωσης και ελλιπούς συντήρησης. Ο ΟΣΕ δεν είχε εφαρμόσει αποτελεσματικά συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης, ενώ οι σταθμάρχες δε λάμβαναν επαρκή εκπαίδευση για την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων.
Τι άλλαξε – και τι όχι
Μετά την τραγωδία, υποσχέσεις για εκσυγχρονισμό και αυστηρότερα πρωτόκολλα ασφαλείας έγιναν από την πολιτεία, αλλά η ουσιαστική πρόοδος παραμένει αμφίβολη. Η έλλειψη μιας ανεξάρτητης αρχής διερεύνησης ατυχημάτων και η επικέντρωση των ερευνών αποκλειστικά σε ατομικά λάθη, αντί σε συστημικά προβλήματα, περιορίζουν τις πιθανότητες ουσιαστικών αλλαγών.
Η τραγωδία των Τεμπών δεν ήταν απλώς ένα ατύχημα· ήταν το αποτέλεσμα ετών αδιαφορίας και κακοδιαχείρισης. Και αν η ιστορία μάς έχει διδάξει κάτι, είναι πως αν δεν αλλάξει η νοοτροπία που επιτρέπει τέτοιες καταστάσεις, είναι μόνο θέμα χρόνου να επαναληφθεί.
