Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην κοινωνική κριτική περί φύλων και τον αντιστρόφως σεξισμό, και η Μαρία Σολωμού φαίνεται να τη διέσχισε τρέχοντας. Η γνωστή ηθοποιός, που συχνά εκφράζει έντονες απόψεις περί σχέσεων και κοινωνικών στερεοτύπων, αυτή τη φορά αποφάσισε να μπει δυναμικά στο θέμα των 50άρηδων αντρών και των σχέσεών τους με νεότερες γυναίκες. Όχι απλώς με κριτική διάθεση, αλλά με απόλυτες δηλώσεις που, αν προέρχονταν από το στόμα ενός άντρα, θα είχαν ήδη προκαλέσει διαδικτυακό λιντσάρισμα.
Ας δούμε την ουσία της τοποθέτησής της: Όλοι οι άντρες 50-55 ετών που είναι επιτυχημένοι, είτε έχουν μια πολύ μικρότερη γυναίκα στο πλευρό τους είτε… έχουν πρόβλημα. Αν δεν είναι παντρεμένοι και δεν έχουν κάνει παιδιά, «δεν μπορεί να είναι καλά». Και, φυσικά, το φαινόμενο του να βλέπεις 50άρηδες με 19χρονες στα μπουζούκια είναι τόσο αυτονόητο όσο το να ανατέλλει ο ήλιος.
Το θέμα, όμως, δεν είναι αν το συγκεκριμένο φαινόμενο υπάρχει ή όχι. Το ζήτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται και η ξεκάθαρη χρήση ενός μέτρου δύο ταχυτήτων.
«Όταν είσαι 50–55 και λογικά έχεις κάνει έναν κύκλο, δηλαδή ελάχιστοι είναι οι άντρες που στα 50 τους δεν έχουν παντρευτεί ή δεν έχουν κάνει τα παιδιά τους και να έχουν χωρίσει, όταν λοιπόν είσαι σε έναν γάμο με παιδιά, που δεν έχει να κάνει αν είναι ευτυχισμένος ή δυστυχισμένος ή τι άνθρωπος είσαι, είναι ένας γάμος που έχει κάνει τον κύκλο του και είστε έτσι ωραία μαζί, αγαπημένοι ή όχι, τι πιστεύεις; Ότι δε θα έρθει με τρέλα σε ένα κορίτσι 19 χρονών, με το οποίο μπορεί να ενθουσιαστεί; Δεν υπάρχει άντρας 50-55 επιτυχημένος, με την οικογένεια του, που να μην έχει πλάι μια πιτσιρίκα να την πάει στα μπουζούκια. Δε νομίζω ότι κάποιος άνθρωπος έχοντας σώας τας φρένας στα 50, πως θα κυκλοφορεί ελεύθερα με ένα 19χρονο κορίτσι».
O Κώστας Φραγκολιάς σχολιάζοντας τις δηλώσεις της σήμερα το πρωί τοποθετήθηκε ενοχλημένος λέγοντας:
«Την έχω ακούσει και σε δηλώσεις και σε άλλες γενικεύσεις, τις οποίες δεν τις έχουμε παίξει, αλλά έχουν πέσει στην αντίληψή μου. Όσες φορές την έχουμε παίξει εδώ, δεν κάθομαι να σχολιάσω. Αλλά αυτό επειδή είναι ακριβώς εγώ ηλικιακά, εγώ εντάξει, μπορεί να μην είμαι και πετυχημένος, αλλά είμαι 50. Αλήθεια τώρα; Έχω πρόβλημα; Και επειδή δεν έχω κάνει οικογένεια έχω και άλλο πρόβλημα; Και αν είχα οικογένεια και παιδιά, τώρα στα 50 μου θα είχα και μία γκ@@@ 19 χρονών δίπλα μου. Αλήθεια Μαρία μου;»
Δυο μέτρα και δυο σταθμά
Φανταστείτε έναν άντρα, δημόσιο πρόσωπο, να βγαίνει και να λέει ότι μια γυναίκα 50-55 ετών, αν δεν έχει παντρευτεί ή δεν έχει κάνει παιδιά, «δεν μπορεί να είναι καλά». Θα γινόταν πανικός. Θα λέγαμε για σεξισμό, για τοξική αρρενωπότητα, για κοινωνικές πιέσεις στις γυναίκες και πάει λέγοντας. Κι ορθώς θα τα λέγαμε όλα αυτά.
Όμως, όταν μια γυναίκα κάνει τέτοιες δηλώσεις για τους άντρες, όλα είναι μια χαρά; Ξαφνικά, το να λες σε έναν άντρα ότι κάτι πάει στραβά μαζί του αν είναι μόνος στα 50 είναι αποδεκτό; Ο ηλικιακός ρατσισμός, όταν απευθύνεται προς το αντρικό φύλο, μετατρέπεται σε «παρατήρηση»; Και η στερεοτυπική γενίκευση περί «όλοι οι 50άρηδες κάνουν το ίδιο πράγμα» βαφτίζεται απλώς κοινωνική αλήθεια;
Δεν είναι έτσι. Όταν υπερασπίζεσαι τα δικαιώματα, το κάνεις για όλους. Δεν μπορείς να καταδικάζεις τη σεξιστική αντιμετώπιση των γυναικών και ταυτόχρονα να μοιράζεις με το κιλό προσβλητικές ταμπέλες στους άντρες. Ο αντιστρόφως σεξισμός δεν είναι φεμινισμός – είναι απλώς άλλος ένας τρόπος να βάζεις τους ανθρώπους σε κουτάκια και να αναπαράγεις διακρίσεις.
Και κάτι τελευταίο. Δεν είναι όλοι οι 50άρηδες με 19χρονες. Δεν είναι όλοι οι επιτυχημένοι άντρες υποχρεωμένοι να κάνουν συγκεκριμένες επιλογές. Και, κυρίως, δεν είναι «προβληματικός» κάποιος επειδή δεν ακολούθησε το κλασικό μοντέλο γάμου και παιδιών, ακριβώς όπως δεν είναι προβληματική και η ίδια η Μαρία Σολωμού που δεν ακολούθησε το κλασικό μοντέλο γάμου και παιδιών. Το να μιλάμε για προσωπικές επιλογές με τόσο απόλυτους και καταδικαστικούς όρους, όμως, είναι προβληματικό και δείχνει μόνο ένα πράγμα: ότι ορισμένοι, στην προσπάθειά τους να κρίνουν τους άλλους, ξεχνούν να κοιτάξουν τον καθρέφτη.
