Το βίντεο έσκασε σήμερα το πρωί στα σόσιαλ και εκ πρώτης θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για τρολ, σαν τη fail πρόταση γάμου στη Ρώμη, ένα πράγμα. Σαν κακό σεφερλίδικο αστείο, από εκείνα που σε αφήνουν να κοιτάς άβολος κι αμήχανος θέλοντας να κρυφτείς. Κάπως, έτσι, αυτή η μικροσκοπική κουκκίδα με το όνομα Ελλάδα έκανε τις τελευταίες μέρες του έτους και πάλι το θαύμα της κι αποφάσισε να διαταράξει τη φυσιολογική ροή των πραγμάτων με υπερβολικές δόσεις αγένειας και ρατσισμού- και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε; Προκαλώντας σκαμπανεβάσματα στην ευθεία γραμμή της καθημερινότητας, η Ελλάδα αφήνει το στίγμα της στο 2023 λίγο πριν πατήσει το άρβυλό της στο 2024.
Το σκηνικό είναι απλό και φοβερά τρομακτικό. Κοπέλα απολύθηκε από το κατάστημα ρουχισμού στο οποίο εργαζόταν, με την πρόφαση ότι τα μαλλιά τα οποία διέθετε, τα οποία ήταν ράστα πλεξουδάκια, κοινώς braids, δεν ταιριάζουν με την αισθητική της ιδιοκτήτριας και δεν τα θεωρεί ιδιαιτέρως «καθαρά». Έτσι, σε ένα εντελώς άβολο βίντεο το οποίο κι αναρτήθηκε από την αδερφή της κοπέλας, η ιδιοκτήτρια προσπαθεί με συγκαταβατικό ύφος να δικαιολογήσει τον ρατσισμό της με φράσεις όπως το «Μην το βλέπετε έτσι» και «Δεν είναι ρατσισμός, απλώς το θεωρώ πιο βρόμικο».
Κάτω από το δημοσιευμένο βίντεο τώρα, είναι που γίνεται το πραγματικά λυπηρό σκηνικό, με σχόλια τύπου «ρατσιστικό θα ήταν αν της έλεγε “είσαι βρωμιάρα επειδή είσαι μαύρη. Ρατσισμός, είναι όταν διαχωρίζεις κάτι π.χ. τους άσπρους με τους μαύρους επειδή δε σ’ αρέσουν οι μαύροι ή άσπροι. Εδώ πού ακριβώς είναι ο ρατσισμός;» ή το άλλο το υπέροχο «αν έδιωχναν μια κοπέλα με λευκή επιδερμίδα λόγω μαλλιών θα σας ένοιαζε; Μαύροι- λευκοί στην Ελλάδα ίδιοι άνθρωποι είναι, δεν κοιτάμε επιδερμίδες. Τώρα, αν εσύ νιώθεις μειονεκτικά επειδή έχεις σκούρα επιδερμίδα, δικό σου θέμα, που πρέπει να λύσεις.»
View this post on Instagram
Σε περίπτωση λοιπόν που αναρωτιέσαι αν είναι ή όχι ρατσισμός, φυσικά και είναι και μάλιστα είναι και προσβολή της κουλτούρας των μαύρων. Κι αυτό γιατί, ασχέτως που πολλοί δεν μπήκαν στον κόπο να το μάθουν, τα πλεξουδάκια δεν είναι μια επιλογή τύπου -ξύπνησα και δεν ήξερα τι να κάνω στα μαλλιά μου-. Είναι ένα hairstyle του άφρο μαλλιού, το οποίο είναι φοβερά δύσκολο στη διαχείριση και συντήρησή του, ενώ τα πλεξουδάκια βοηθούν στην καλή υγεία του και στο να μακρύνει. Ιστορικά και πολιτισμικά, είναι επίσης στοιχείο πολύ σημαντικό, αφού σκλαβωμένες γυναίκες έπλεκαν η μία τα μαλλιά της άλλης, ενσωματώνοντας περίπλοκα σχέδια και μοτίβα, τα οποία όχι μόνο γιόρταζαν την κληρονομιά τους, αλλά χρησίμευαν κι ως τρόπος επικοινωνίας μηνυμάτων και διαδρομών διαφυγής για όσους αναζητούσαν την ελευθερία. Στη μετασκλαβική εποχή, κατά τη διάρκεια της ιστορίας, η πλεξούδα χρησιμοποιήθηκε για διάφορους λόγους -από τον καθορισμό φυλών, την κοινωνική θέση κι άλλες κοινωνικές ταξινομήσεις. Αυτή η παράδοση της προσεκτικής πλέξης των braids έχει περάσει από γενιά σε γενιά και έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της μαύρης και αφρικανικής κουλτούρας, πριν γίνει αστειάκι και χαζομόδα στα χέρια και τα κεφάλια των λευκών μέσω των Καρντάσιαν.
Πέραν όμως του ρατσιστικού του θέματος, στην Ελλάδα του 2024, υπάρχει συνταγματικά θεσπισμένη η ελευθερία έκφρασης της προσωπικότητας του ανθρώπου. Που σημαίνει ότι αν δεν υπάρχει dress code στην εταιρία σου ή την επιχείρησή σου μαντάμ ή μεσιέ, για το οποίο εγώ έχω ενημερωθεί κι έχω συμφωνήσει, είναι παράνομο να με απολύσεις στην πορεία επειδή έχω πλεξουδάκια, λόγου χάρη.
Κι αν πούμε ότι δεν ήξερε τι έλεγε ή ότι έψαχνε μια δικαιολογία κι ο λόγος ήταν άλλος και πάλι παραμένει αδιανόητο ότι βλέπουμε αυτό το βίντεο. Έτσι λοιπόν, θα κλείσουμε με μια ευχή. Το 2024 μας φέρνει την ευκαιρία να αλλάξουμε την προσέγγισή μας. Ο καθένας από εμάς μπορεί να συνεισφέρει στο να κάνουμε την κοινωνία πιο ανοικτή, πιο ιστορικά ενημερωμένη. Το να σημειώνουμε τις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε, για παράδειγμα, σε ένα τετράδιο και να τις μελετάμε με προσοχή, ψάχνοντας τι λέμε και γιατί, είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση της συνείδησης. Ας αφήσουμε πίσω μας την Ελλάδα του ρατσισμού κι ας προχωρήσουμε στο 2024 με την αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα με ανοικτό μυαλό και καρδιά. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να εξελίξουμε την κοινωνία μας και να κάνουμε τον κόσμο πιο δίκαιο και ενωμένο μέρος.
