«Δεν υπάρχει φιρμάνι στα αρχεία μας που να δείχνει ότι πουλήθηκαν νόμιμα από τους Οθωμανούς. Το μόνο έγγραφο που συζητείται είναι μια ιταλική μετάφραση χωρίς επίσημη υπογραφή ή σφραγίδα. Δεν υπάρχει κανένα έγγραφο στα αρχεία μας που να υποστηρίζει κάτι τέτοιο.»
Με αυτή τη φράση έγινε μια τεράστια και πολύ σημαντική στροφή στην πολιτική της Τουρκίας, που έχει υιοθετήσει κατά καιρούς μια πιο αμφιλεγόμενη στάση ως προς τα ελληνικά δικαιώματα. Η θέση της Τουρκίας, η οποία έριξε ξεκάθαρο άκυρο στο επιχείρημα των Βρετανών ότι υπήρξε πώληση και όχι αρπαγή, έγινε γνωστή μέσω δήλωσης της επικεφαλής του τμήματος καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων, Ζεϊνέπ Μποζ, στη 24η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης (ICPRCP).
Σύμφωνα με την κ. Μποζ, η Τουρκία δεν έχει γνώση ύπαρξης εγγράφου που να νομιμοποιεί την αγορά των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον Λόρδο Έλγιν, εξηγώντας αυτό που ουσιαστικά λέει και η ίδια η Ελλάδα τόσα χρόνια, ότι, δηλαδή, αποτελούν προϊόν κλοπής. Σε συνέντευξή της στον ANT1 ανέφερε ότι «πάντα τηρούσαμε στάση υπέρ της Ελλάδας στο θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα θα πάρει πίσω τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Υπάρχει μια αμοιβαία συνεργασία. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι δύο χώρες που ανέκαθεν ήξεραν πώς να τηρούν στάση πάνω από την πολιτική. Υπό αυτή την έννοια, πρόκειται για δύο χώρες που ενεργούν ώριμα.». «Η φιλία και η αλληλοστήριξή μας με την Ελλάδα σε αυτόν τον τομέα δεν είναι κάτι καινούριο. Λειτουργούμε ως ένα εκεί, έτσι ήταν πάντα στην UNESCO», ανέφερε, υπογραμμίζοντας τη διαχρονική συνεργασία των δύο χωρών.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης σχολίασαν θετικά τη στάση της Τουρκίας με τίτλους όπως «στήριξη στον γείτονα» και «ελληνοτουρκικό χαστούκι στους Βρετανούς». Η Hurriyet ανέφερε πως η δήλωση της Μποζ αποτέλεσε ισχυρό στήριγμα στον αγώνα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Η αλλαγή στάσης της Τουρκίας σε μια εποχή που ταυτόχρονα αμφισβητεί στοιχεία της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας, μπορεί να σημαίνει πολλά. Μήπως είναι ένα κλαδί ελιάς που επιδιώκει να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο; Ίσως αναγνωρίζει το αυξανόμενο διεθνές κίνημα υπέρ της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης, κι θέλει να αποφύγει τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στη δική της πολιτιστική κληρονομιά;
Η στροφή της Τουρκίας στην υποστήριξη της Ελλάδας, είναι ένα ακόμα πολύ σημαντικό λιθαράκι στη μετατόπιση της κοινής γνώμης σχετικά με τα μάρμαρα. Συνδυαστικά με το ότι η χώρα μας είναι ανοιχτή σε διάλογο και παραθέτει στοιχεία που εκθέτουν ξανά και ξανά το Ηνωμένο Βασίλειο, ίσως δε θα ήταν υπερφίαλο να πούμε πως ο σκοπός της ζωής της σπουδαίας Μελίνας Μερκούρη, έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα κι οστά.
Φωτογραφία: Νίκος Χαλκιόπουλος
