Πέντε χρόνια μετά την απώλεια του, ο Θάνος Μικρούτσικος μάς υπενθυμίζει γιατί η μουσική είναι το πιο δυνατό ταξίδι μέσα στον χρόνο. Χθες, ένα κομμάτι της ανεκτίμητης κληρονομιάς του αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά στο κοινό: «Το Τραίνο», ένα τραγούδι που μέχρι τώρα παρέμενε ξεχασμένο στο αρχείο, κυκλοφορεί επισήμως, φέρνοντας στη μνήμη μας το μεγαλείο ενός δημιουργού που ποτέ δε σταμάτησε να εμπνέει.
Πρόκειται για ένα τραγούδι που ξεπερνά τον χρόνο, τις εποχές και τις αποστάσεις, όπως ακριβώς και ο ίδιος ο Μικρούτσικος. Πρόκειται για ένα έργο που γράφτηκε για την παράσταση «Η Κυρία του Τραίνου» το 1991, αλλά δεν είχε ηχογραφηθεί ποτέ επίσημα μέχρι σήμερα.
Η ιστορία πίσω από το «Τραίνο»
Το 1991, ο Θάνος Μικρούτσικος εμπνεύστηκε από τα κείμενα του ποιητή Γιάννη Σκαρίμπα, τα οποία συνδύασε με μια θεατρική παράσταση στον σιδηροδρομικό σταθμό του Πειραιά, σκηνοθετημένη από την Πέπη Οικονομοπούλου. Μέσα στο σκηνικό ενός παλιού σταθμού, ανάμεσα σε ατμομηχανές και βαγόνια, το «Τραίνο» γεννήθηκε ως μέρος της μαγείας αυτής της μοναδικής εμπειρίας.
Την πρώτη ερμηνεία του τραγουδιού ανέλαβε ο Κώστας Θωμαΐδης, ενώ η ενορχήστρωση και παραγωγή ανήκουν στον Θύμιο Παπαδόπουλο, έναν στενό συνεργάτη του Μικρούτσικου που μοιράστηκε αμέτρητες στιγμές δημιουργίας μαζί του.
Στα social media, όπου ανακοινώθηκε η κυκλοφορία, γράφτηκε:
«Πέντε χρόνια χωρίς τον Θάνο. Πριν 33 χρόνια, ο Θάνος είχε την ιδέα μιας παράστασης πάνω σε κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα. Για εκεί έγραψε αυτό το τραγούδι. Ο Θύμιος Παπαδόπουλος και ο Κώστας Θωμαΐδης συνεργάστηκαν για την πρώτη ηχογράφησή του».
Το τραγούδι είχε ακουστεί ξανά το 2020 στο Ηρώδειο, σε συναυλία αφιερωμένη στα θεατρικά τραγούδια του Μικρούτσικου, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνεται επίσημα στη δισκογραφία.
Οι μνήμες του Κώστα Θωμαΐδη
Σε μια συγκινητική αναδρομή, ο Κώστας Θωμαΐδης θυμάται τη στιγμή που παρέλαβε την κασέτα με τη μελοποίηση του τραγουδιού:
«Κρατούσα στα χέρια μου την κασέτα που μόλις μου είχε δώσει ο Θάνος για να μελετήσω. Από την πρώτη στιγμή ξεχώρισα το «Τραίνο». Περπατώντας στην πλατφόρμα του σταθμού με τον Τάκη Φαραζή και το ακορντεόν του, το τραγουδούσα. Μνήμη από το 1991».
Αργότερα, δουλεύοντας στο αρχείο του Θάνου, ξαναβρήκε την κασέτα. Παρότι ο Μικρούτσικος δεν πρόλαβε να ακούσει την ολοκληρωμένη ηχογράφηση, η παρουσία του ήταν αισθητή σε κάθε νότα, όπως σημειώνει συγκινημένος ο ερμηνευτής.
«Τον Ιούνιο του 2020 το «Τραίνο» ξανακούστηκε, τόσα χρόνια μετά, ενορχηστρωμένο από τον Θύμιο Παπαδόπουλο, στο Ηρώδειο, σε συναυλία με τα θεατρικά τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου. Ο ίδιος δεν πρόλαβε να το ακούσει. Όμως όλοι οι μουσικοί το δουλέψαμε με αγάπη, νιώθοντας την παρουσία του ανάμεσά μας. Ήταν εκεί, μας διηύθυνε, όπως πάντα.»
Ο Θάνος Μικρούτσικος θα ζει μέσα από τη μουσική του
Ο Θάνος Μικρούτσικος, ένας συνθέτης που σφράγισε ανεξίτηλα την ελληνική μουσική, συνεχίζει να ζει μέσα από τα έργα του. Το «Τραίνο» δεν είναι απλώς μια μελωδία που βγήκε στην κυκλοφορία. Είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, ένας φόρος τιμής σε έναν άνθρωπο που έφερε την ποίηση και τη μουσική σε κάθε σπιθαμή της ζωής μας. Ακούγοντας το «Τραίνο», θυμόμαστε γιατί ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν, και παραμένει, ένας ανεκτίμητος θησαυρός για την τέχνη. Και γιατί όσα χρόνια κι αν περάσουν, θα παραμείνει πλάι στον Καββαδία, ταξιδευτής του τόπου και του χρόνου, για εμάς, τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, και για κάθε επόμενη γενιά.
Το Τραίνο
Πως ήταν έτσι, πως μου εφάνη
τόσο μελαγχολικό αυτό το τραίνο,
σχεδόν όλο πηγαίνω και δε φτάνει,
σχεδόν ούτε δε φτάνει ούδε πηγαίνω.
Ούτε θυμάμαι πρωί αν ήταν,
ή νύχτα κι έλαμπε ο δίσκος της Εκάτης
έτσι του μελαγχολικό όπως εκείταν,
όπως εγώ είμαι χαύνος του επιβάτης.
Όπως σχεδόν παιδί – ωραίον όπως
δεν ξέρω τι με πήρε εντός του – μόνο
καιρός αν ήταν, ή ήταν δρόμος, ή ήταν τόπος
που ταξιδεύει, σκέφτομαι, στο χρόνο …
Κι όπως βροντάν εντός του οι κρότοι
πότε στατό και πότε χωρίς φρένο
με αναφτούς τους φάρους του στα σκότη
άπιαστο, σερπετό και νυχτωμένο…
Κι όλο κυλάει στου νου τη ρόδα
(σε τέρμα ή σ’επιστροφή; ή αιωνιότη;)
κι είναι σαν ανθοστολισμένο με τα ρόδα
τραίνο που μεταφέρνει μου τη νιότη.
Συντελεστές
Μίμης Ντούτσουλης: Κοντραμπάσο
Σωτήρης Παπαδόπουλος: Κρουστά
Μανώλης Ανδρουλιδάκης: Κλασική και ακουστική κιθάρα
Νεοκλής Νεοφυτίδης: Πιάνο
Θύμιος Παπαδόπουλος: Μπάσο κλαρινέτο, σοπράνο και τενόρο σαξόφωνο
Ηχογράφηση – μίξη – mastering: Σωτήρης Παπαδόπουλος (ΣΤΕΝΤΩΡ Στούντιο)
Ενορχήστρωση- επιμέλεια παραγωγής: Θύμιος Παπαδόπουλος
