Κοντεύουμε να κλείσουμε δεκαετία στα social media, βασικά μπορεί να την ξεπεράσαμε ήδη και να μην το πήραμε ακόμα χαμπάρι. Ξοδεύουμε τον πολύτιμό μας χρόνο κρυμμένοι πίσω από μια οθόνη, χαλάμε τα ματάκια μας καθημερινά για έναν σκοπό, την κοινωνική επιβεβαίωση. Τα βράδια πριν να κοιμηθούμε αντί για προβατάκια μετράμε like, κι αν τα like δεν είναι αρκετά, δε μας παίρνει ο ύπνος. Πόσα like είναι αρκετά τέλος πάντων; Ο αριθμός δεν είναι ποτέ ικανοποιητικός, γιατί η ανάγκη μας να αρέσουμε και να μας το δείχνουν διαρκώς δεν ησυχάζει ποτέ. Δηλώνουμε ένοχοι λοιπόν. Εθιστήκαμε στα like αγαπητό δικαστήριο.
Τι σημαίνει αυτό το μπλε χεράκι που ονομάζεται like όμως; Σημαίνει πάντα κάτι θετικό; Μάλλον όχι. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, αυτό το μικρό μπλε χεράκι δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται. Μερικές φορές μπορεί να είναι ειρωνικό! Τι είναι το ειρωνικό like; Είναι ένα like που μοιάζει ακριβώς όπως το κλασικό, μόνο που είναι μεταμφιεσμένο και σημαίνει εντελώς το αντίθετο.
Δε γίνεται ούτε για να δηλώσει αρέσκεια, ούτε επιβεβαίωση, ούτε υποστήριξη. Γίνεται με σκοπό να ειρωνευτεί μια κατάσταση ή κάποιον «φίλο» για ένα συγκεκριμένο post. Είναι ένας νέος ηλεκτρονικός τρόπος ειρωνείας που δίνει τη θέση του στον παραδοσιακό τρόπο, όπου γυρίζουμε τα μάτια, γελάμε από μέσα μας και πετάμε μια πικρόχολη ατάκα για να χλευάσουμε, να περιπαίξουμε ή να δηλώσουμε έντονη αγανάκτηση. Πάντα διακριτικά και αθόρυβα, με μια μικρή δόση ζήλιας. Αυτό το τελευταίο βέβαια, ας μείνει μεταξύ μας καλύτερα.
Παραδείγματα ειρωνικών like άπειρα. Σε φωτογραφία πρώην με καινούριο/καινούρια νυν, όπου συνήθως ο/η νυν είναι κάπως ασχημούλης. Εδώ το like σημαίνει «μετά από ‘μένα το χάος, μετά από ‘μένα το τίποτα». Σε φωτογραφία φίλης με άλλη φίλη, την οποία δε χωνεύουμε. Κάνουμε like, γιατί η εναλλακτική είναι να σχολιάσουμε λέγοντας «μια χαρά σε βλέπω φίλη μου, για κάποια με 40 πυρετό που δε θα έβγαινε σήμερα». Σε φωτογραφία που τραβήχτηκε κάπου όπου ήμασταν κι εμείς, αλλά κανείς δε σκέφτηκε πως θα θέλαμε να συμμετέχουμε. Like λοιπόν για να δείξουμε ανωτερότητα, αν και φαινόμαστε στο φόντο της φωτογραφίας σε μια στάση καθόλου κολακευτική που σίγουρα δε μας αρέσει.
Like στο συμφοιτητή μας που πήρε πτυχίο στα 4 χρόνια, ενώ δεν είχε πατήσει ποτέ στη σχολή πριν τις 8 το απόγευμα και τώρα ποζάρει περήφανος αγκαλιά με τον πάπυρο την ώρα που εμείς είμαστε στη μέση της εξεταστικής. Like στην πρώην κολλητή μας που παντρεύτηκε και εννοείται πως δε μας κάλεσε στο γάμο. Γιατί την έχουμε ακόμα φίλη; Η απάντηση είναι απλή. Για να κάνουμε ειρωνικά like. Like στη φωτογραφία από το reunion παλαιών συμμαθητών που δεν πήγαμε, είτε γιατί κανείς δε μας κάλεσε, είτε γιατί είπαμε πως βρισκόμασταν εκτός πόλης, ενώ στην πραγματικότητα μείναμε σπίτι, εμείς, το κρασί και το σκυλί. Like σε σχόλια που κράζουν όσα θα θέλαμε κι εμείς να κράξουμε, αλλά τέτοιες κότες είμαστε και δεν το κάνουμε.
Ειρωνικά like σε heavy metal τραγούδια που ανεβάζουν οι φίλοι μας, ενώ έχουν ήχο κλήσης ένα μπουζουκοτράγουδο της κακιάς ώρας. Ειρωνικά like σε check-in που μας άφησαν απ’ έξω με τη δικαιολογία πως δε μας είχαν φίλους, σε post που μας έκλεψαν μέσα από τα πληκτρολόγια και αντί να κάνουν share προτίμησαν να ποστάρουν ξανά από την αρχή για να το παίξουν ψαγμένοι. Like σε απανωτά «νιώθει ότι τον αγαπούν» post με διαφορετική κοπέλα ή και αγόρι -δεν κρίνουμε κανέναν- κάθε Σαββατόβραδο. Σε status που γράφτηκαν απλά για να γραφτούν και γνωρίζουμε από πρώτο χέρι πως δεν ισχύουν ούτε στο ελάχιστο. Σε οτιδήποτε θέλουμε να φωνάξουμε «έλεος» αλλά οι ιντερνετικοί μας τρόποι και ο φόβος για διαδικτυακό κοινωνικό αποκλεισμό δεν το επιτρέπουν.
Όλοι κάνουμε ειρωνικά like, ακόμα κι αν δεν το ξέρουμε εκείνη τη στιγμή. Είναι μια μορφή απάντησης απέναντι στην ειρωνεία που διακρίνουμε σε όσα κάνουν οι «φίλοι» μας, χωρίς να θίγουμε κανέναν. Εκφράζουμε έτσι την αντίδρασή μας σε καταστάσεις πραγματικά κωμικοτραγικές, σε post που μας κάνουν να σταματάμε το scroll, αφού μας έχει πιάσει νευρικό γέλιο με όσα βλέπουμε στους τοίχους των φίλων μας. Εννοείται πως δεν μπορούμε να τα προσπεράσουμε έτσι απλά, αλλά ούτε και να σχολιάσουμε αυτό που όντως σκεφτόμαστε, γιατί τότε δε θα μας μείνει κανένας φίλος να μας κάνει κι εμάς like.
Μπορεί να σκέφτεστε σε αυτό το σημείο, γιατί ασχολούμαστε με όλα αυτά; Έχουν πραγματικά σημασία; Η απάντηση είναι πως όχι, δεν έχουν καμία ουσιαστική σημασία. Αυτό δε σημαίνει όμως πως δε γίνονται στα διπλανά προφίλ. Εφόσον λοιπόν τα διαδικτυακά μας σπίτια αποτελούν αδιαμφισβήτητα ένα κομμάτι του εαυτού μας και μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τις νέες συνήθειες που αποκτούμε μέσα σ’ αυτά. Ειρωνευτείτε ελεύθερα λοιπόν, κάνει καλό. Ειρωνευτείτε με χιούμορ, χωρίς κακία, έχει πλάκα. Σηκώστε περήφανα τα μπλε χεράκια και γελάστε με την ψυχή σας πίσω από την ασπίδα της οθόνης σας. Κάντε το τώρα, όσο προλαβαίνετε, γιατί σε λίγο καιρό θα βάλει ο Zuckerberg τα reactions και τότε θα τρέχουμε να εκφράσουμε την ειρωνεία μας πρόσωπο με πρόσωπο.
Συντάκτης: Ελίνα Ανδρεάδου
