Στη Θεσσαλονίκη, στα όρια κέντρου και δυτικών συνοικιών υπάρχει ένα γκράφιτι που λέει «You are welcome to the west side». Αυτή η φράση αντιπροσωπεύει ίσως καλύτερα απ’ οτιδήποτε άλλο όλες τις δυτικές συνοικίες του κόσμου και τους ανθρώπους που ζουν σ’ αυτές τις μάλλον παρεξηγημένες περιοχές. Ό,τι έχετε ακούσει για τις δυτικές συνοικίες πιθανότατα είναι αλήθεια. Υπάρχουν και πολλά όμως που δε γνωρίζετε. Καλώς ήρθατε λοιπόν, σε μια περιήγηση στον κόσμο των δυτικών συνοικιών.
Για πολλά χρόνια, οι δυτικές συνοικίες ήταν συνυφασμένες με φτωχογειτονιές, υποανάπτυκτες και πυκνοκατοικημένες περιοχές με εγκληματικότητα, αδέσποτα, συμμορίες, διακίνηση απαγορευμένων ουσιών και κόκκινα σπίτια με πολλά εργαζόμενα κορίτσια. Έχοντας μεγαλώσει σε μια κλασική γειτονιά δυτικών συνοικιών μπορώ να πω πως αυτές οι γωνιές του κόσμου είναι πολλά περισσότερα από τα στερεότυπα που μας έρχονται στο μυαλό μόλις ακούμε «δυτικές συνοικίες».
Αυτές οι κακόφημες περιοχές μεγάλωσαν παιδιά δυνατά που έζησαν αξέχαστα παιδικά χρόνια, ή μάλλον παιδικές περιπέτειες. Παιδιά που μεγάλωσαν στις δυτικές συνοικίες ξέρουν πολύ καλά τι θα πει παιχνίδι στη γειτονιά, τι θα πει κρυφτό, κυνηγητό, ψείρες, σκοινάκι κι αυγά. Ήταν αυτά που έκαναν φάρσες τα βαρετά καλοκαιρινά απογεύματα, χτυπούσαν κουδούνια κι έτρεχαν γρήγορα, έπαιζαν μπουγέλο στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς και φορούσαν σκισμένα τζιν -όχι από άποψη. Έχουν ζήσει τουλάχιστον μία κατάληψη, έχουν φιλοξενήσει ένα αδέσποτο –μπορεί και παραπάνω- κι έχουν γράψει «Σ’ αγαπώ» στον τοίχο απέναντι από το σπίτι αυτού που αγαπούσαν.
Είναι αυτά τα «κακά παιδιά» που οι γονείς μας έλεγαν να μην κάνουμε παρέα, αυτά που μένουν σε σκοτεινά στενά τα οποία αποφεύγουμε μετά τις έντεκα το βράδυ. Κι όμως, αν δεν τα φοβηθείς, θα δεις σπίτια φωτισμένα κι ανθρώπους φιλόξενους κι ευγενικούς. Περνώντας από αυτά τα στενά, θα ακούσεις μουσική να παίζει δυνατά –πολλές φορές ακόμα και σε ώρες κοινής ησυχίας. Θα δεις μηχανάκια να κάνουν σούζες, αλλά και οικογένειες στα μπαλκόνια, θα ακούσεις κάποιον να παίζει κιθάρα και μια παρέα να τραγουδάει.
Θα δεις παιδιά ακομπλεξάριστα κι ανεξάρτητα, παιδιά που δουλεύουν και σπουδάζουν ταυτόχρονα. Κι ακόμα κι αν δε ζουν πια στα δυτικά, κάθε φορά που κάποιος τους ρωτάει από πού είναι ή πού μένουν, θα πουν περήφανα ότι μεγάλωσαν στις δυτικές συνοικίες αλλά η ζωή τους οδήγησε αλλού. Στην πρώτη ευκαιρία όμως, θα επέστρεφαν πίσω χωρίς δεύτερη σκέψη. Φταίει μάλλον ο αέρας στις δυτικές συνοικίες που τους κάνει όλους να νιώθουν πως όλα είναι δυνατά. Φταίνε οι σιδηροδρομικές γραμμές που κόβουν τις δυτικές συνοικίες στη μέση και νομίζεις πως μπορούν να σε οδηγήσουν σε κόσμους μαγικούς.
Ένα βράδυ στις δυτικές συνοικίες περιλαμβάνει σίγουρα μπίρες, παγκάκια και πολύ γέλιο. Έρωτες έχουν γραφτεί στα παγκάκια των δυτικών συνοικιών κι αν κάποιος από ‘κει σε αγάπησε και ‘σένα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το όνομά σου να κοσμεί κάποιον τοίχο. Θα δεις παρέες όλων των ηλικιών, παιδιά που μπήκαν κρυφά στο λύκειο για να παίξουν μπάλα ή να καπνίσουν κρυφά από τους γονείς τους.
Θα δεις σχολεία γεμάτα γκράφιτι που έγιναν επί παραγγελία γιατί κάποιος σκέφτηκε πως αποτελούν τέχνη κι όχι βανδαλισμό. Θα δεις συνοικιακά μαγαζιά γεμάτα από ανθρώπους. Η κοινωνία είναι κλειστή, αλλά όχι απρόσιτη. Όλοι οι ξένοι είναι ευπρόσδεκτοι στο μικρό μας γκέτο. Κι αν δε μας φοβηθείς και μας τιμήσεις με μια επίσκεψη, θα μας ερωτευτείς κεραυνοβόλα κι ο έρωτάς μας θα είναι περιπετειώδης.
Αν είσαι τυχερός, θα γνωρίσεις φίλους αληθινούς που ξέρουν να είναι εκεί στα δύσκολα. Οι φίλοι αυτοί έζησαν σχολικά χρόνια με διπλοβάρδιες, έζησαν ρατσισμό εξαιτίας της περιοχής κατοικίας τους, έζησαν δύσκολες οικονομικές συνθήκες και άκουσαν τα όνειρά τους να γκρεμίζονται όταν κατάλαβαν πως ο κόσμος μπορεί να σε κρίνει από τα παπούτσια που φοράς πριν προλάβεις να πεις το όνομά σου. Μπορεί λοιπόν οι τσέπες τους να είναι άδειες, αλλά οι ψυχές τους είναι κάτι παραπάνω από γεμάτες. Ξέρουν να κερδίζουν, ξέρουν να χάνουν. Το σημαντικότερο όμως είναι πως απολαμβάνουν το παιχνίδι.
Υπάρχουν μύθοι για τρελές μάγισσες που έκλεβαν παιδάκια και παράξενους τύπους που σε ακολουθούσαν τα βράδια. Ίσως δε μάθουμε ποτέ αν κρύβεται έστω και μισό ίχνος αλήθειας σ’ αυτές τις ιστορίες. Παρ’ όλα αυτά είναι ακόμα διασκεδαστικό να περνάμε έξω από τα στοιχειωμένα τους σπίτια που έχουν κρυφτεί πίσω από άγρια φυτά με το πέρασμα του καιρού. Κι όσοι ζήσαμε ως παιδιά σ’ αυτές τις γειτονιές, θα νιώθουμε πάντα σαν μικρά παιδιά κάθε φορά που τις επισκεπτόμαστε. Για εμάς, απλά όλα φαίνονται πιο ωραία όταν τα κοιτάμε από τα δυτικά. Ο ουρανός είναι πιο γαλάζιος και τα αστέρια πιο λαμπερά. Οι άνθρωποι πιο ζεστοί και τα χαμόγελα πιο όμορφα. Κι ο έρωτας είναι καλύτερος εκεί, αλήτικος και ασυμβίβαστος.
Επιμέλεια Κειμένου Ελίνας Ανδρεάδου: Σοφία Καλπαζίδου
Συντάκτης: Ελίνα Ανδρεάδου
