Ένας μέσος, μοντέρνος άνθρωπος του 2015 -για τις ανάγκες αυτού του άρθρου ας τον ονομάσουμε Ηomo Socialibus- διατηρεί τουλάχιστον έξι διαφορετικούς εαυτούς, έναν για κάθε σοσιαλμιντική εφαρμογή που γεμίζει τη μνήμη του κινητού του. Τον δημοφιλή στο facebook, τον φωτογράφο στο instagram, τον ερωτεύσιμο στο snapchat, τον κοινωνικό στο viber, τον ετοιμόλογο στο twitter και τον επαγγελματία εαυτό στο linkedin. Αυτό επιτάσσει η εκσυγχρονισμένη κοινωνία, η εξελισσόμενη τεχνολογία, η ανάγκη για επικοινωνία, αλλά και η προσωπική επιθυμία του καθενός από εμάς να είναι μέσα σε όλα και να μη χάνει ειδοποίηση πουθενά. Τόσα μέσα επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης όμως, και καμία πραγματική επικοινωνία.
Ο Homo Socialibus ξυπνάει με τη βοήθεια δέκα ξυπνητηριών, ανοίγει το ένα μάτι, απλώνει το χέρι και πιάνει το κινητό του. Πριν αντιληφθεί καλά-καλά αν είναι πρωί ή απόγευμα, ανοίγει το wi-fi και μόλις δει φως στις τέσσερις γραμμούλες, ζωντανεύει. Ειδοποιήσεις παντού, άνθρωποι παντού. Νιώθει σαν να τον αγκαλιάζουν. Χεράκια αρέσκειας στο χθεσινοβραδινό check-in που τον επισήμαναν στο facebook, καρδούλες αγάπης στη φωτογραφία με το ηλιοβασίλεμα που ανέβασε στο instagram, κάνα-δυο snapchat από πιθανούς μελλοντικούς έρωτες. Μερικά μηνύματα στο viber από φίλους που μένουν στο εξωτερικό και κρατάει επαφή για να έχει κάπου να μένει τζάμπα, όταν ταξιδεύει. Μερικές ειδοποιήσεις στο twitter από ανατριχιαστικά παράξενους followers. Στο linkedin δεν είχε τίποτα σήμερα. Τα επαγγελματικά φαίνεται δεν πάνε καλά αυτόν τον καιρό.
Κάθε μέσο υπάρχει και για τον ίδιο σκοπό, την επικοινωνία. Επικοινωνία με όλους στo facebook, χάρη στο οποίο γνωρίζει νέο κόσμο. Φανταστείτε το σαν ένα εμπορικό κέντρο σε περίοδο εκπτώσεων. Πολλοί άνθρωποι για όλα τα γούστα, πολλές ευκαιρίες για καινούριες γνωριμίες. Ανούσιες, επαναλαμβανόμενες συνομιλίες με αγνώστους που ξεκινάνε σχεδόν πάντα με ένα άκυρο σκούντημα, συνεχίζουν με μια επίθεση από like και κλείνουν με το γνωστό κλισέ «Γεια σου, μήπως ενοχλώ;». Επικοινωνία με καρδούλες στο instagram, όπου μαζεύονται όλοι οι φωτογράφοι, παύλα γαστρονόμοι, παύλα κοσμογυρισμένοι, παύλα φιλόζωοι και λατρεύει ο ένας το μεσημεριανό του άλλου.
Επικοινωνία δευτερολέπτων στο snapchat, όπου ο Socialibus εκφράζει την ωραιοπάθειά του στέλνοντας selfie σε παλιούς και νέους φίλους, έναν/μία πρώην με προοπτικές να γίνει νυν και έναν μακροχρόνιο ανεκπλήρωτο έρωτα που τον κρατάει αιχμάλωτο στο friendzone. Δωρεάν επικοινωνία στο viber που έχει ωραία αυτοκόλλητα και το χρησιμοποιούν όλα τα παιδάκια, γιατί απλά συμφέρει. Επικοινωνία 140 χαρακτήρων στο twitter, όπου o μοντέρνος homo νομίζει ότι είναι ένας ηγέτης με στρατό από followers, ενώ η αλήθεια είναι πως βρίσκεται εκεί για να κλέβει ατάκες, να τις ανεβάζει στο facebook και να το παίζει κυνικός με άποψη.
Επαγγελματική επικοινωνία στο linkedin, όπου o φίλος Socialibus είναι ένας άλλος άνθρωπος. Φωτογραφία προφίλ με τα καλά του, που βάζει μόνο σε γάμους ή κηδείες και βιογραφικό στα αγγλικά μπας και γυαλίσει σε καμιά πολυεθνική και κάνει την τύχη του. Όνομα προφίλ, το βαφτιστικό του, email το σοβαρό, όχι το modelaki87, για να αποφευχθεί κάθε πιθανότητα σύνδεσης αυτού του προσώπου με οποιοδήποτε από τα παραπάνω πέντε.
Πέντε συν ένα μέσα επικοινωνίας και ουσιαστική επικοινωνία μηδέν. Ο Ηomo Socialibus είναι μόνος. Κανένα μέσο επικοινωνίας δεν είναι ικανό να τον φέρει κοντά με τους γύρω του, γιατί όλα τα μέσα μπαίνουν απλά ανάμεσά τους και δεν κάνουν τίποτα παρά να εμποδίζουν την επαφή και την πραγματική επικοινωνία. Στέλνει inbox στο facebook, παίρνει απάντηση σε snapchat, απαντάει στο viber, τον παίρνουν τηλέφωνο, κάνει like στο twitter, παίρνει καρδούλα στο instagram, σκουντάει στο facebook, δεν παίρνει απάντηση, τσεκάρει μέχρι και το γραμματοκιβώτιό του.
Ένας φαύλος κύκλος από ειδοποιήσεις εικονικών ανθρώπων σε μέσα επικοινωνίας που καταστρέφουν κάθε προσπάθεια επικοινωνίας. Μπορεί οι άνθρωποι που αποτελούν αυτόν τον κύκλο να είναι πολλοί, μα όσο περισσότεροι είναι, τόσο μεγαλώνει ο κύκλος και ο Ηomo Socialibus παραμένει αλυσοδεμένος πάντα στο κέντρο του, μπλεγμένος στα δίχτυα της κοινωνικής δικτύωσης. Φωνάζει, αλλά δεν τον ακούνε, γιατί όλοι φοράνε ακουστικά. Τους κάνει νοήματα, αλλά δεν τον βλέπουν, γιατί έχουν χωμένες τις μούρες τους στις οθόνες τους. Τους πετάει πράγματα, αλλά έχουν βάλει τα tablet για ασπίδες. Απελπίζεται. Πιάνει το κινητό στα χέρια. Ποιοι είναι όλοι αυτοί οι άγνωστοι φίλοι που έχουν εισβάλει στη ζωή του; Είναι έτοιμος να πατήσει αποσύνδεση. Κοιτάει γύρω του. Είναι αποφασισμένος. Το κουμπί της αποσύνδεσης πατήθηκε. Αναπνέει ακόμα;
Η επικοινωνία δεν επιδέχεται απ’ ό,τι φαίνεται κανένα μέσο για να επιτευχθεί. Η επικοινωνία θέλει ανθρώπους, όχι προφίλ. Κι ο καλύτερος τρόπος για να επικοινωνήσετε με κάποιον είναι να τον κοιτάτε στα μάτια και να γελάτε παρέα. Χωρίς κινητά, χωρίς ασπίδες. Δοκιμάστε το. Μπορεί να εκπλαγείτε από τους ανθρώπους που υπάρχουν στη ζωή σας, αν γίνουν κάτι παραπάνω από μια ειδοποίηση στο κινητό σας. Η έκπληξη μπορεί να είναι ευχάριστη, μπορεί και δυσάρεστη. Σε κάθε περίπτωση, θα ανακαλύψετε κάτι που δε γνωρίζατε για τους άλλους, αλλά κυρίως για εσάς τους ίδιους. Πατήστε αποσύνδεση λοιπόν, θα συνεχίσετε να αναπνέετε.
Επιμέλεια Κειμένου: Σοφία Καλπαζίδου
Συντάκτης: Ελίνα Ανδρεάδου
