Απωθούμε στο ασυνείδητο όσα δε μας άρεσουν;

«Μέχρι να γίνει το ασυνείδητο συνειδητό, θα κατευθύνει τη ζωή μας και θα το αποκαλούμε μοίρα», είπε ο μεγάλος Ψυχαναλυτής Carl Jung.

Το ασυνείδητο είναι εκείνο το μέρος του μυαλού, που μοιάζει με «αποθήκη», το μέρος που «γεννάει» πολλές νοητικές διαδικασίες, οι οποίες με τη σειρά τους εκδηλώνονται στο ανθρώπινο μυαλό, χωρίς ωστόσο το άτομο να γνωρίζει την ύπαρξή τους. Η αποθήκη αυτή περιλαμβάνει ασυνείδητα συναισθήματα, ασυνείδητες σκέψεις ή ιδέες, συμπλέγματα, φοβίες, τους κρυφούς μας πόθους και τις συγκαλυμμένες επιθυμίες.

Κι αν βέβαια σκεφτεί κανείς ότι σε πάρα πολλές καθημερινές δραστηριότητές μας, χρησιμοποιούμε το ασυνείδητο, μέσα από τη μη συνειδητή διενέργεια πολλών πράξεων, μάλλον καταλαβαίνουμε γιατί οι ψυχολόγοι ανά τους αιώνες έχουν αφιερώσει τόνους μελανιού γι΄ αυτό το μυστηριώδες, αλλά και πολύ γοητευτικό θέμα. Για παράδειγμα, κάποιες φορές, ακόμη και στη διαδικασία της μάθησης, όπως είναι η αναγνώριση πολύπλοκων μοτίβων, λαμβάνουν χώρα μηχανισμοί οι οποίοι είναι εκτός της συνείδησής μας. Αλλά πολύ συχνά και η κρίση μας καθώς και η λήψη των αποφάσεων που παίρνουμε γίνονται εκτός συνείδησης. Επίσης, τα ανθρώπινα κίνητρα και η διαπροσωπική έλξη διαμορφώνονται πέρα από τη συνείδηση, ενώ η διαίσθηση θεωρείται αδιαμφισβήτητα απόρροια των ασυνείδητων ψυχικών μας διεργασιών, αφού αν το καλοσκεφτούμε είναι ένα σύνολο από υποθέσεις που προέρχονται από τη γνώση και την εμπειρία μας.

Κι αυτό δε συμβαίνει μόνο σε αυτές τις περιπτώσεις, αλλά και σε άλλες καθημερινές δραστηριότητες κατά τις οποίες το άτομο προσπαθεί να αντιμετωπίσει το άγχος του ή να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα. Έτσι εμποδίζοντας τη συντριβή του «εγώ» του, χρησιμοποιεί τους λεγόμενους «μηχανισμούς άμυνας».

Γιατί πονάει όταν το «εγώ» έρχεται σε σύγκρουση με αυτά -που εν γνώσει μας και μη-, του κρύβαμε.

 
Για παράδειγμα, κάνοντας χρήση της «αντισταθμιστικής συμπτωματολογίας», το άτομο μετατρέπει ασυνείδητα τις ανεπιθύμητες ή επικίνδυνες σκέψεις ή παρορμήσεις του, στο αντίθετο. Ένας έφηβος που είναι πολύ θυμωμένος με το αφεντικό του και στην πραγματικότητα θα ήθελε να εγκαταλείψει τη δουλειά του, μπορεί αντιθέτως να είναι υπερβολικά ευγενικός προς το αφεντικό του, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του γι’ αυτή τη δουλειά.

Άλλος μηχανισμός άμυνας, είναι η «διανοητικοποίηση». Όταν ένα άτομο χρησιμοποιεί αυτόν το μηχανισμό, παγώνει όλα τα συναισθήματά του και προσεγγίζει μια κατάσταση μόνο από τη λογική πλευρά, ειδικά στην περίπτωση που η έκφραση των συναισθημάτων του είναι ακατάλληλη.

Και επειδή η υπερβολική διανοητική ανάλυση μιας κατάστασης, στερεί από το άτομο τη συναισθηματική φόρτιση, τελικά του προσφέρει μια φαινομενική ανακούφιση και ηρεμία.

 
Μάλιστα, οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για έναν μηχανισμό, ο οποίος απαντάται περισσότερο στους ιδεοψυχαναγκαστικούς χαρακτήρες.

Θα μπορούσαμε πάντως να γράφουμε μέχρι αύριο, για όλες αυτές τις ασυνείδητες συμπεριφορές που συχνά χρησιμοποιούμε για τον έναν ή για τον άλλον λόγο. Αξίζει να αναφέρουμε όμως τη «διάσχιση». Η διάσχιση συμβαίνει όταν ένα άτομο χάσει το αίσθημα του χρόνου ή του προσώπου, βρίσκοντας εκείνη τη στιγμή, μια διαφορετική αναπαράσταση του εαυτού του για να συνεχίσει. Έχει βρεθεί μάλιστα ότι ένα άτομο που διασπάται συχνά χάνει το αίσθημα του χρόνου ή του εαυτού του και τις συνηθισμένες σκέψεις ή αναμνήσεις του. Οι έρευνες δείχνουν ότι άτομα με ιστορικό παιδικής κακοποίησης συχνά υποφέρουν από κάποια μορφή αποσύνδεσης. Ένα άτομο λοιπόν που διασπάται μπορεί να αποσυνδεθεί από τον πραγματικό κόσμο για λίγο χρονικό διάστημα και να ζήσει έναν διαφορετικό κόσμο, ο οποίος δεν τον γεμίζει με σκέψεις, συναισθήματα και στενόχωρες αναμνήσεις.

Η περιβόητη Ψυχανάλυση, αποτελεί μια θεραπεία, όπου το ασυνείδητο δεν περιέχει μόνο τις μη συνειδητές σκέψεις, αλλά οτιδήποτε απωθείται ενεργά από τη συνείδηση ή οτιδήποτε το άτομο δε θέλει να γνωρίζει συνειδητά. Έργο του ψυχαναλυτή είναι να επαναφέρει στη συνείδηση, όλα αυτά τα οποία ένας άνθρωπος απωθεί στο ασυνείδητο κι έτσι σιγά-σιγά με το πέρασμα του χρόνου, να οδηγηθεί σε μια μερική ή ακόμη και ολική αναδόμηση της προσωπικότητάς του.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!