Είμαστε φτιαγμένοι για να εστιάζουμε σε ένα πράγμα τη φορά

Ξυπνάς το πρωί, πηγαίνεις να ρίξεις νερό στο πρόσωπό σου, να πλύνεις τα δόντια σου, βάζεις τις λεπτές φέτες ψωμί στη φρυγανιέρα να ψήνονται -όσο είσαι στη ντουλάπα σου και ψάχνεις για ρούχα- βάζεις ταυτόχρονα στην καφετιέρα τον αγαπημένο σου καφέ φίλτρου φουντούκι, ανοίγεις τον υπολογιστή σου να τσεκάρεις τα πρώτα mail της ημέρας, αφιερώνεις 10-15 λεπτά να απαντήσεις στα βραδινά mail που δεν είδες χτες, αλλά και στα πρώτα πρωινά της ημέρας. Εν συνεχεία, σηκώνεσαι να βάλεις καφέ στην κούπα σου, ευτυχώς είναι έτοιμες και οι φρυγανιές, οπότε τις παίρνεις γρήγορα και κατευθύνεσαι και πάλι μπροστά από τον υπολογιστή σου, να αφιερώσεις άλλα 10 λεπτά στα μηνύματα. Και αφού τελείωσες με τα περισσότερα από αυτά (τα mail ποτέ δεν τελειώνουν άλλωστε), πας στον καθρέφτη, φτιάχνεις τα μαλλιά σου, κοιτάς μία στα γρήγορα το σώμα σου και φεύγεις.

Η μέρα σου λοιπόν είναι μόλις μία ώρα που ξεκίνησε, αλλά εσύ -ευτυχώς- έχεις προλάβει να κάνεις τόσα πολλά πράγματα.

Μultitasking, λοιπόν, είναι μια κατάσταση στην οποία υποβάλλουμε τον οργανισμό μας και η οποία χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από ταυτόχρονη υλοποίηση πολλών πραγμάτων και δραστηριοτήτων μαζί. Είμαστε στο Facebook, στέλνουμε μηνύματα στο κινητό, ακούμε μουσική, μαγειρεύουμε, ακούμε ειδήσεις στο ραδιόφωνο, δουλεύουμε. Θα έχεις ίσως κι εσύ παρατηρήσει ότι δεν είναι λίγες οι φορές που θεωρούμε αυτούς που μπορούν να το κάνουν  αυτό, λίγο πιο έξυπνους και ικανούς. Αναρωτιόμαστε, πώς μπορούν να είναι παρόντες και συγκεντρωμένοι σε τόσα πολλά πράγματα μαζί, πώς γίνεται να είναι τόσο παραγωγικοί και να φέρνουν εις πέρας τόσα πολλά.

Για να δούμε τι λέει και η επιστήμη σε όλα αυτά, γιατί μάλλον τα νέα είναι λίγο ανησυχητικά για αυτούς τους πολυπράγμονες και λιγότερο αισιόδοξα για εμάς -που μας αρέσει να κάνουμε τις περισσότερες φορές μες στη μέρα-, ένα πράγμα τη φορά (αλλιώς λέγεται και monotasking).

Νέα μελέτη, λοιπόν, έρχεται να δείξει ότι αυτοί που κάνουν multitasking δημιουργούν σιγά-σιγά ένα διαφορετικό εγκέφαλο σε σχέση με τους υπόλοιπους. Πιο συγκεκριμένα, επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Sussex πήραν 75 ενήλικες και τους υπέβαλαν σε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, με σκοπό να μελετήσουν τη «φαιά ουσία» του εγκεφάλου, την ουσία δηλαδή που σχετίζεται με την ανθρώπινη νοημοσύνη. Αναρωτιέσαι τι έδειξαν τα αποτελέσματα; Τα αποτελέσματα έδειξαν, λοιπόν, πως αυτοί που δήλωσαν ότι  εφαρμόζουν τη λογική του multitasking, είχαν λιγότερη φαιά ουσία από αυτούς οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι δεν κάνουν.

Ναι, καλά άκουσες. Ο εγκέφαλός μας, λοιπόν, φαίνεται ότι  δεν είναι σχεδιασμένος να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα και μάλιστα έρευνα του πανεπιστημίου ΜΙΤ, έδειξε ότι ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να εστιάζει σε ένα πράγμα κάθε φορά. Μάλιστα, όταν τον βομβαρδίζουμε με πολλές πληροφορίες ταυτόχρονα, αυτό που κάνουμε είναι να καθυστερούμε τη λειτουργία του. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά οι νευρολόγοι οι οποίοι πήραν μέρος σε αυτή την έρευνα, ισχυρίζονται ότι οι άνθρωποι έχουν την εντύπωση ότι κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, αλλά εκείνο που κάνουν στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο απ’ το να πετάγονται απλά από τη μία υποχρέωση στην άλλη πολύ γρήγορα κι αυτό φαίνεται να έχει ένα τρομερό κόστος για τον εγκέφαλο. Είναι αυτό το λεγόμενο “on-off” του εγκεφάλου από δουλειά σε δουλειά, που δημιουργεί μικρές, αλλά υπολογίσιμες εγκεφαλικές βλάβες.

Οι ειδικοί λένε ότι γενικά όταν ολοκληρώνουμε μία μικρή υποχρέωση, το σώμα μας γεμίζει από ντοπαμίνη, την ορμόνη η οποία μας κρατά σε εγρήγορση και μας δίνει μια αίσθηση ικανοποίησης, αλλά και μια εθιστική διάθεση για να συνεχίσουμε να φέρνουμε εις πέρας κι άλλες δραστηριότητες. Έτσι, πηγαίνουμε από τη μια δραστηριότητα στην άλλη, επιδιδόμαστε ταυτόχρονα σε τόσα πολλά πράγματα και στο τέλος της ημέρας, μένουμε με μια ψευδαίσθηση ότι έχουμε δουλέψει πολύ, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχουμε κάνει και τόσα πολλά και κυρίως δεν έχουμε κάνει τίποτα που να απαιτεί κριτική σκέψη και πραγματική δημιουργικότητα. Κι αναπόφευκτα όλο αυτό θα προκαλέσει την αυξημένη παραγωγή μιας άλλης ορμόνης, της κορτιζόλης, την κατεξοχήν ορμόνη του στρες, καθώς όλο αυτό το κυνήγι να αρχίσουμε και να ολοκληρώσουμε μια υποχρέωση είναι τόσο στρεσογόνο.

Επειδή, λοιπόν, ο εγκέφαλός σου δεν είναι φτιαγμένος για όλα αυτά που εσύ ονειρεύεσαι ιδανικά ότι μπορείς να χωρέσεις μέσα σε αυτές τις 24 ώρες (δε θα διαφωνήσω βέβαια ότι είναι λίγες), προσπάθησε να κάνεις ένα πράγμα τη φορά, όσο πιο πολύ μπορείς μέσα στη μέρα σου. Ταξινόμησε τις προτεραιότητές σου και τα καθήκοντα που πρέπει να υλοποιείς καθημερινά για να νιώθεις εσύ ο ίδιος πλήρης και γεμάτος. Ολοκλήρωσε τις απαιτητικές ή τις δύσκολες εργασίες τις ώρες που εσύ ξέρεις ότι είσαι παραγωγικός κι αυτά που περισσεύουν, ρίξε τα στο καλάθι της αυριανής μέρας.

Ζήσε ουσιαστικά και χόρτασε τις στιγμές και τις εμπειρίες και μην μπαίνεις στη διαδικασία απλά να τις δοκιμάζεις. Φέρσου σαν να φοράς το αγαπημένο σου πουλόβερ και να το χαίρεσαι, να πηγαίνεις βόλτα και να το απολαμβάνεις και όχι σαν να πέταξες πάνω σου ένα λευκό t-shirt που βρήκες μπροστά σου και έπεσες για ύπνο.