Είσαι πρωινός ή βραδινός τύπος;

Αν κι εσύ κάθε πρωί που ξυπνάς νιώθεις την ενέργεια να σε κατακλύζει, λειτουργείς στο ζενίθ το πρώτο μισό της μέρας, όμως το βράδυ νιώθεις τις μπαταρίες σου να πέφτουν και ανυπομονείς να βρεθείς κάτω από τα σκεπάσματα, στο αγαπημένο σου κρεβάτι, είσαι σίγουρα πρωινός τύπος. Αντίθετα, αν κάθε πρωί δυσκολεύεσαι να ξυπνήσεις, δεν «πολυστροφάρεις» μέχρι το μεσημέρι, είσαι πιο παραγωγικός και δημιουργικός τις απογευματινές και βραδινές ώρες, ενώ σε κάθε ιδέα για περίεργα νυχτοπερπατήματα, δυσκολεύεσαι να πεις όχι, τότε μάλλον ανήκεις στους βραδινούς τύπους. Τι γίνεται, λοιπόν, μες το μυαλό και το σώμα αυτών των δύο «τύπων» και γιατί διαφέρουν ως προς τις συνήθειες και τα ενδιαφέροντά τους;

Υπάρχει, λοιπόν, ένα εσωτερικό ρολόι μέσα μας, το οποίο με τη σειρά του ρυθμίζεται από το ηλιακό ρολόι, προτρέποντάς μας να είμαστε ξύπνιοι και δραστήριοι τη μέρα και να κοιμόμαστε τη νύχτα. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορές από άνθρωπο σε άνθρωπο, με αποτέλεσμα κάποιοι να είναι πιο ενεργοί το πρώτο μισό της μέρας και άλλοι το δεύτερο. Άλλωστε, ο καθένας μας έχει ένα σχεδόν μοναδικό βιολογικό αποτύπωμα ύπνου και το σώμα μας είναι φτιαγμένο για να «κλείνει» το σύστημα μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, τουτέστιν, αν η φυσιολογική σου ώρα ύπνου είναι στις 12, θα είναι πολύ δύσκολο να κοιμηθείς στις 11, όσο κουρασμένος κι αν είσαι.

Ξυπνάς άνετα το πρωί, επιλέγεις να κάνεις τζόκινγκ στο πάρκο της γειτονιάς σου, ξεκινάς να καταστρώνεις το νέο project για τη δουλειά σου, κλείνεις σημαντικές συμφωνίες, νιώθεις ότι όλα μέσα σου κυλούν ομαλά και έχεις μια έμφυτη ενέργεια και διαύγεια σκέψης. Καλώς ήρθες λοιπόν στο club των «κορυδαλλών» (έτσι συνηθίζουν να αποκαλούν τους πρωινούς τύπους), και να ξέρεις ότι τα νέα για εσένα είναι μάλλον καλά, μιας και οι ειδικοί επιμένουν ότι οι πρωινοί τύποι τείνουν να είναι σωματικά και ψυχικά πιο υγιείς. Κοιμούνται καλύτερα, έχουν πιο φυσιολογικό βάρος και εμφανίζουν κατάθλιψη πιο σπάνια, ενώ μοιάζουν να είναι ανθεκτικοί στη δουλειά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Ζεις μόνο το βράδυ και αδυνατείς να καταλάβεις τι βρίσκει ο κόσμος στα πρωινά; Αδημονείς να έρθει το δειλινό για να ανοίξεις βιβλία και να αρχίζεις να δημιουργείς και να νιώθεις χρήσιμος σε αυτό τον κόσμο; Nιώθεις ότι είσαι σε ετοιμότητα και με τις κεραίες σου ορθάνοιχτες για να λάβεις κάθε σήμα από το περιβάλλον; Τότε, εσύ είσαι ταγμένος σε ένα άλλο club, σε αυτό με τις «κουκουβάγιες», στο οποίο η μέρα ξεκινά από τις επτά το απόγευμα κι έπειτα. Οι ειδικοί υποστηρίζουν  ότι ένας βραδινός τύπος είναι πιθανότερο να ακολουθεί ένα πιο έντονο και αρρύθμιστο τρόπο ζωής και αυτός είναι ο λόγος που είναι συνήθως πιο επιρρεπής σε ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως κάπνισμα, καθιστική ζωή, κατανάλωση φαγητού ή αλκοόλ αργά τη νύχτα, πολύ πιο συχνά από ό,τι ένας πρωινός τύπος.

Ωστόσο, νέα δεδομένα αποδεικνύουν πλέον ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται και ξυπνούν αργά, συχνά τείνουν να έχουν υψηλότερη νοημοσύνη και φαίνονται να είναι ίσως πιο συνεπείς συνολικά, στα επίπεδα παραγωγικότητας. Άλλωστε, οι ίδιοι οι λάτρεις της νύχτας, ισχυρίζονται ότι το να δουλεύεις αργά το βράδυ, σε βοηθά να βρεις δημιουργικές λύσεις, δεδομένου ότι ένα νυχτερινό περιβάλλον μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ενός μη συμβατικού πνεύματος και την ικανότητα του να βρει εναλλακτικές και πρωτότυπες λύσεις.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθούμε επίσης σε μια ενδιαφέρουσα κατηγοριοποίηση των ανθρώπων που γίνεται με βάση ένα γονίδιο (PER3 το βάφτισαν), το μέγεθος του οποίου ευθύνεται για τις πρωινές, τις απογευματινές ή τις βραδινές ασχολίες μας.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με τα «δελφίνια», που είναι και η σπανιότερη κατηγορία και αποτελούν μόλις το 10% των ανθρώπων. Είναι εκείνοι που χρειάζονται ελάχιστο ύπνο, υποφέρουν συχνά από αϋπνίες και ξυπνούν με τον παραμικρό θόρυβο ή το ελάχιστο φως. Είναι έξυπνοι και συχνά –ίσως και– νευρωτικοί και κοιμούνται ελαφριά όπως τα δελφίνια, των οποίων παρεμπιπτόντως, ο μισός εγκέφαλος παραμένει σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Συνεχίζουμε με τα «λιοντάρια», που είναι περίπου το 20% των ανθρώπων. Εδώ, αναφερόμαστε σε αυτούς που σηκώνονται πολύ νωρίς το πρωί, αναζωογονημένοι και έτοιμοι να κατακτήσουν τον κόσμο. Βρίσκονται στα καλύτερά τους μία-δυο ωρίτσες αφότου ξυπνήσουν, (σκέψου τα λιοντάρια που κυνηγούν νωρίς το πρωί), και είναι εκείνοι που φεύγουν πρώτοι από τα πάρτυ, επειδή νυστάζουν νωρίς. Οι περισσότεροι επιτυχημένοι επιχειρηματίες και διευθυντές εταιρειών, ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία.

Προχωράμε με τις «αρκούδες», οι οποίες είναι και η συνηθέστερη κατηγορία και αποτελούν περίπου το 50% των ανθρώπων. Είναι αυτοί που βαδίζουν χεράκι-χεράκι με την πορεία του ήλιου. Ξυπνούν σχετικά νωρίς το πρωί, –όχι βέβαια τόσο νωρίς όσο οι «λέοντες»–, κοιμούνται καλά τα βράδια, και τα επίπεδα της ενέργειάς τους ακολουθούν πτωτική πορεία μέσα στη μέρα. Κοιμούνται γύρω στα μεσάνυχτα, ενώ βρίσκονται στα καλύτερά τους τρεις-τέσσερις ώρες, αφού ξυπνήσουν.

Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε φυσικά και στους «λύκους», το υπόλοιπο 20% των ανθρώπων. Όσοι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία «ξυπνούν» αμέσως μόλις δύσει ο ήλιος -ακριβώς όπως και οι κανονικοί λύκοι. Έχουν μεγάλη δυσκολία στο να σηκωθούν και να λειτουργήσουν το πρωί και είναι πιο παραγωγικοί αργά το απόγευμα. Είναι οι τελευταίοι που θα φύγουν από το μπαράκι κι είναι συνήθως αυθόρμητοι και έντονοι σαν άνθρωποι. Ωστόσο, επειδή οι ανθρώπινες κοινωνίες λειτουργούν κυρίως σε πρωινή βάση, οι μοναχικοί «λύκοι» είναι συχνά δυστυχισμένοι, εάν δε συναναστρέφονται με άλλους λύκους(!)

Είτε ανήκεις στη μία ή στην άλλη κατηγορία, φαίνεται πως αυτό μάλλον υπαγορεύεται από τη γενετική και δεν είναι πραγματικά δική σου επιλογή. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να συνειδητοποιήσεις σε ποια κατηγορία ανήκεις περισσότερο και να προσαρμόσεις την καθημερινότητά σου και την εργασία σου με βάση αυτό, λειτουργώντας σύμφωνα με τα δικά σου ενεργειακά επίπεδα.

Επίσης, θα μπορούσες να παντρευτείς έναν τύπο αντίθετο από το δικό σου(!) Το ξέρω ότι ακούγεται παράδοξο, όμως, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα, ο γάμος, για παράδειγμα, ανάμεσα σε έναν βραδινό κι έναν πρωινό τύπο, έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια, καθώς παρατηρείται έντονη συμπληρωματικότητα μεταξύ τους. Οπότε, η επιλογή δική σου!