Εσωστρεφής, ντροπαλός, εξωστρεφής ή μήπως αμφιστρεφής;

Θάνος: 22 ετών, του αρέσουν τα πάρτι, έχει πολλούς φίλους και μια δραστήρια κοινωνική ζωή. Προτιμά τη συντροφιά των άλλων απ’ το διάβασμα και βαριέται εύκολα, όταν μένει σπίτι.

Λίζα: 22 ετών, περνά πολλά σαββατοκύριακα στο σπίτι, διαβάζοντας και γράφοντας. Δεν της αρέσουν και πολύ τα θορυβώδη πάρτι, ούτε να μιλά με ξένους. Απολαμβάνει την ώρα που περνά με την οικογένειά της και με λίγους στενούς φίλους, ενώ δεν κάνει ιδιαίτερες προσπάθειες να γνωρίσει καινούριους ανθρώπους.

Αλέξανδρος: 22 ετών επίσης, παίζει ποδόσφαιρο, αλλά αρνείται να γίνει αρχηγός της ομάδας, δεν του αρέσει να παίρνει πρωτοβουλίες και το ντύσιμό του είναι πάντα κλασικό σε αποχρώσεις του μαύρου ή του γκρι. Μιλά χαμηλόφωνα και προτιμά βόλτες στην εξοχή τα σαββατοκύριακα.

Έλλη: 22 ετών επίσης, απολαμβάνει την παρέα με φίλους, τα αστεία και τα βραδινά ξενύχτια στα καλόγουστα μπαρ της πόλης. Παίζει βόλεϊ και στον ελεύθερό της χρόνο γράφει ιστορίες. Όταν θέλει να διαβάσει, επιλέγει το ήσυχο δωμάτιό της, παρά τη βιβλιοθήκη της σχολής της.

Όλοι τους περιπτώσεις μοναδικών ανθρώπων που, αν και συνομήλικοι, έχουν διαφορετικές συνήθειες και διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους προσεγγίζουν την καθημερινότητά τους, κι άρα τη ζωή τους. Κάποιοι από αυτούς τείνουν να μοιάζουν (Λίζα κι Αλέξανδρος ή Θάνος κι Έλλη). Η μήπως όχι;

Ας κάνουμε, λοιπόν, μια ενδιαφέρουσα περιήγηση στον κόσμο των εσωστρεφών, των ντροπαλών, των εξωστρεφών αλλά και των αμφιστρεφών.

Στο λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών θα βρεις να λέει ότι εσωστρέφεια είναι η τάση κάποιου να στρέφεται στον εαυτό του, παρά στους άλλους ανθρώπους και τον εξωτερικό κόσμο. Πράγματι, οι εσωστρεφείς συνηθίζουν να ζουν τις καταστάσεις έντονα και μαζεύουν τις εμπειρίες. Γι’ αυτόν τον λόγο δε χρειάζονται πάρα πολλές, προκειμένου να πουν πως «γέμισαν». Είναι, με αυτόν τον τρόπο, κάθε φορά έτοιμοι να γυρίσουν σπίτι και να επεξεργαστούν τα όσα βίωσαν κι αυτό ίσως να ‘ναι κι ένα απ’ τα μεγάλα βάσανα των εσωστρεφών ανθρώπων. Σκέφτονται πολύ. Ονειρεύονται. Θέλουν να ‘χουν προβλήματα να επιλύσουν. Ωστόσο, συχνά είναι πιθανόν να νιώσουν μοναξιά, όταν δεν έχουν ανθρώπους να μοιραστούν τις ανακαλύψεις τους. Συνηθίζουν να ηρεμούν στο σπίτι τους και στη φύση κι όχι σε πολύβουα και πολυσύχναστα μέρη. Συχνά, απολαμβάνουν να εξετάζουν και να αναλύουν ανθρώπινες συμπεριφορές. Έχουν την ανατριχιαστική ικανότητα του μαγνητικού τομογράφου, τολμώντας να σκανάρουν ανθρώπους, αναλύοντας έτσι συμπεριφορές και διεισδύοντας βαθύτερα.

Οι εξωστρεφείς, απ’ την άλλη, είναι συνήθως πιο ενεργητικοί, αστείοι κι αναζητούν συνεχώς την επικοινωνία με τους άλλους. Απολαμβάνουν να βρίσκονται με φίλους και να συζητούν μαζί τους ιδέες, συμβάντα και σχέδια. Αγαπούν τη συντροφιά των ανθρώπων και τους είναι πολύ εύκολο να έρχονται σε επαφή με καινούρια άτομα. Είναι από εκείνους τους τύπους που όταν βρεθούν σε ένα πάρτι, μέχρι το τέλος της βραδιάς θα ‘χουν αποκτήσει νέους φίλους, θα ‘χουν ανταλλάξει τηλέφωνα, μη σου πω ότι θα έχουν κλείσει και ραντεβού για καφέ, την επομένη! Βέβαια, έρευνες έχουν δείξει ότι οι εξωστρεφείς βαριούνται πολύ εύκολα κι είναι πιο επιρρεπείς στις καταχρήσεις, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που παίρνουν αποφάσεις πολύ γρήγορα, επηρεασμένοι απ’ τον περίγυρό τους, με αποτέλεσμα να κάνουν αρκετά λάθη.

Οι ντροπαλοί, απ’ την άλλη μεριά, ίσως συχνά συγχέονται με τους εσωστρεφείς ανθρώπους, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από ένα συχνό λάθος όλων μας. Ντροπαλός είναι κάποιος που επιδιώκει επανειλημμένα να αποφεύγει την έκθεση στο κοινό, προκειμένου να αποφύγει την κοινωνική κριτική. Οι ντροπαλοί άνθρωποι θέλουν σε γενικές γραμμές να περνούν απαρατήρητοι κι ως εκ τούτου συχνά χάνουν ευκαιρίες στη ζωή τους.

Έχουν χαμηλή ανοχή στην κριτική και μερικές φορές αισθάνονται απογοητευμένοι απ’ τον εαυτό τους. Αυτοί οι άνθρωποι είναι συχνά εξαιρετικοί ακροατές κι αυτό γιατί λατρεύουν να μαθαίνουν και μαθαίνουν ακούγοντας. Συγκεντρώνονται κι ακούν με προσοχή, όταν οι συνομιλητές τους εκφράζουν αυθεντικά ζητήματα που τους απασχολούν κι ενδιαφέρουσες ιδέες. Χαρακτηριστικό τους επίσης είναι ότι παρακολουθούν χωρίς να σκέφτονται τι θα πουν όσο μιλάει ο συνομιλητής τους. Τους αρέσει να μένουν μόνοι για να σκεφτούν και να προετοιμάσουν τα σχέδιά τους, πράγμα που τους κάνει πολλές φορές δημιουργικότερους απ’ τον μέσο όρο. Ωστόσο, λόγω αυτής της συστολής τους, μπορεί κάποιες φορές στη ζωή τους να χάσουν έναν άνθρωπο που αγάπησαν πολύ, μια ενδεχόμενη προαγωγή στη δουλειά τους, τη δυνατότητα να ζήσουν νέες εμπειρίες ή απλά να απολαύσουν τη ζωή, αφού η ψευδή αίσθηση ασφάλειας που τους δίνει η ρουτίνα τους τούς εμποδίζει να εκφραστούν προς τα έξω ή να διεκδικήσουν τα αυτονόητα.

Σε αυτό το σημείο, ίσως να προβληματιστούμε λίγο περισσότερο, αλλά, ναι, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, πέρα από αυτές τις τρεις κατηγορίες συμπεριφορών, υπάρχει και μία τέταρτη, κάπως ενδιάμεση, η οποία ισορροπεί μεταξύ αυτών των τριών κι είναι η ετικέτα των λεγόμενων «αμιστρεφών».

Οι αμφιστρεφείς μοιράζουν τον εαυτό της και τη συντροφιά τους σε στιγμές εσωστρέφειας και στιγμές εξωστρέφειας. Πρόκειται, δηλαδή, για ανθρώπους, οι οποίοι είναι πολύ καλοί στην επικοινωνία, στην ανταλλαγή ιδεών, είναι κοινωνικά άνετοι και συχνά έχουν ευρύ κύκλο φίλων, γνωρίζουν πολύ καλά να διαχειρίζονται ανθρώπινες καταστάσεις κι είναι ανοιχτοί σε συναναστροφές και νέες εμπειρίες. Βέβαια, για αυτούς, υπάρχουν κι οι στιγμές μέσα στη μέρα, μέσα στην εβδομάδα, μέσα στο μήνα, που κλείνονται σαν σαλιγκάρια στο καβούκι τους, που κλείνουν τηλέφωνα, πόρτες (καμιά φορά και παράθυρα) και με αυτό τον τρόπο παράγουν, βρίσκοντας έτσι τον τρόπο να ανάψουν τα λαμπάκια της δημιουργικότητάς τους. Με άλλα λόγια, στιγμές κομβικές και βαρύνουσες γι’ αυτούς αποτελούν μοναχικές κι άκρως ιδιωτικές στιγμές. Οι σοβαρές αποφάσεις, οι φρέσκες ιδέες, η επίλυση διλημμάτων, γίνεται γι’ αυτούς με την πόρτα κλειστή, απουσία θορύβων, απουσία φωνών, απουσία διακοπών απ’ το γύρω περιβάλλον.

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι εξωστρεφείς έχουν λιγότερο καλές επιδόσεις στο σχολείο απ’ τους εσωστρεφείς, ειδικά σε δύσκολα κι απαιτητικά μαθήματα. Ακόμα, λένε ότι οι εξωστρεφείς διασκεδάζουν με το πιο πικάντικο και το πιο επιθετικό χιούμορ, την ώρα που οι εσωστρεφείς προτιμούν πιο πνευματώδεις μορφές χιούμορ, όπως τα λογοπαίγνια. Οι εξωστρεφείς έχουν μεγαλύτερη σεξουαλική δραστηριότητα απ’ τους ντροπαλούς, τους εσωστρεφείς, ίσως και τους αμφιστρεφείς κι είναι πιο ανεκτικοί στον πόνο και στην κούραση.

Ό,τι κι αν είσαι, με ό,τι κι αν ταυτίστηκες απ’ τις παραπάνω γραμμές, ένα να θυμάσαι: Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να τιμάς τον εαυτό σου και κάθε πτυχή του. Η ιστορία έχει δείξει ότι τόσο εσωστρεφείς και ντροπαλές όσο και πιο εξωστρεφείς ή αμφιστρεφείς προσωπικότητες, συχνά αποδείχθηκαν ικανές να αναλάβουν ευθύνες, να πάρουν τα απαραίτητα ρίσκα, να καθοδηγήσουν σωστά τους γύρω τους, να προσφέρουν αγάπη κι έμπνευση παντού. Άλλωστε, ο καθένας από εμάς μπορεί να έχει μία, δύο, τρεις, τέσσερις, ή και περισσότερες εκφάνσεις του εαυτού του…