H πατριαρχία παίζει και στους άντρες το άσχημο παιχνίδι της

Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πόσες φορές άραγε έχει ακούσει από άλλους ένα μικρό κορίτσι ότι δεν μπορεί να κάνει τα ίδια πράγματα με τον αδερφό της; Kι ο λόγος; Mα φυσικά δεν είναι άλλος πέρα από το γεγονός ότι αυτή είναι κορίτσι και εκείνος αγόρι. Πόσες ακόμη φορές, αυτό το μικρό κορίτσι, στις ταινίες βλέπει να απεικονίζουν τις γυναίκες αδύναμες και δειλές, περιμένοντας έναν άντρα να τις σώσει; Kι όταν αυτό το μικρό κορίτσι γίνεται μια έφηβη που αναζητά ένα γυναικείο πρότυπο στην τηλεόραση κι αυτό που βλέπει είναι κυρίως αντικειμενοποιημένες εικόνες, τότε τι γίνεται;

Kι έπειτα, μεγαλώνοντας, τη στιγμή που αυτό το μικρό κορίτσι θα ενηλικιωθεί και θα γίνει πιθανότατα μια εργαζόμενη γυναίκα, η οποία όσο καλύτερη κι αν είναι από τον άντρα συνάδελφό της, θα συνεχίσει να αμείβεται λιγότερο από εκείνον; Τότε; Κι όταν πάλι αυτή τη γυναίκα τη ρωτάνε συνεχώς για τη δίαιτα που ακολουθεί αυτόν τον καιρό κι αν γυμνάζεται αρκετά και κανείς -ή καλύτερα σχεδόν κανείς- δεν τη ρωτά για τα ταλέντα της και τις επιτυχίες της, τότε δεν εδραιώνεται μια κοινωνία με εξέχον το στοιχείο της πατριαρχίας;

Ωστόσο, στο σημείο αυτό να πούμε ότι η πατριαρχία έχει δύο όψεις: τις εμφανείς και τις πιο συγκαλυμμένες. Προηγουμένως αναφερθήκαμε προφανέστατα στην πρώτη κατηγορία. Τώρα, μπορούμε να μιλήσουμε και για τη δεύτερη, που ίσως πολλοί από εμάς να μην έχουμε καλά-καλά συνειδητοποιήσει. Τι γίνεται λοιπόν, όταν ένας άντρας σε ηλικία 30-35 ετών δεν έχει καταξιωθεί πλήρως επαγγελματικά; Όταν είναι στην περίπτωση εκείνη την ανθρώπων που κάνει μια δουλειά προκειμένου να μπορεί να ζει σχετικά άνετα και να απολαμβάνει κάποιες χαρές τούτης εδώ της ζωής, χωρίς όμως να του παρέχει ο μισθός που παίρνει τη δυνατότητα να αποταμιεύει κάθε μήνα ένα «σεβαστό» ποσό;

Tι γίνεται όταν είναι ενθουσιασμένος κι απόλυτα αφοσιωμένος στα παιδιά του, απολαμβάνει τις ώρες παιχνιδιού μαζί τους, τα πάει στην παιδική χαρά, τους παίζει εκείνος σπίτι κουκλοθέατρο, διαβάζει μαζί τους; Tι γίνεται όταν η δουλειά του είναι τέτοια ώστε να μπορεί να «αποσυρθεί» για λίγο καιρό από αυτή και να αναλάβει κατά ένα μεγάλο μέρος το μεγάλωμα του νεογέννητου παιδιού του, δεδομένου ότι η σύζυγός του αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να το κάνει εξαιτίας μιας ιδιαίτερα απαιτητικής εργασίας που έχει; Τι γίνεται όταν ένας άντρας κλαίει; Όταν συγκινείται; Όταν βάφει τα νύχια του;

Είναι πράγματι αλήθεια ότι πολλές φορές δεν προσέχουμε την παρουσία της πατριαρχίας έως ότου αυτή γίνει εμφανής με έντονο τρόπο. Επίσης, είναι πιο εύκολο να την αποδεχτούμε, όταν αυτή βρίσκεται σε μικρές δόσεις και σπάνια θα αναλογιστούμε πώς αυτές εξελίσσονται κι αν αυξάνονται. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά συχνά τείνουμε να ξεχνάμε να αναρωτηθούμε γιατί υπάρχουν οι πατριαρχικοί κανόνες εξ’ αρχής κι ως εκ τούτου, αντί να αμφισβητούμε όσα έχουμε αποδεχτεί, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να συνεχίσει τους ίδιους παράλογους κύκλους. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν, άντρες και γυναίκες, γι’ αυτή την κατάσταση;

Οι ειδικοί μας προτείνουν να ξεκινήσουμε επαναπροσδιορίζοντας τον εαυτό μας σε σχέση με όσα εκπαιδευτήκαμε να πιστεύουμε, να πράττουμε και να είμαστε. Να εξετάσουμε επομένως, όσα μας δόθηκαν και να δούμε ποια πραγματικά εξυπηρετούν τις ανάγκες της ζωής μας, της δικής μας, των γύρω σας. Πώς αλληλεπιδρούμε με τους άλλους, τι κίνητρα δίνουμε στον εαυτό μας, ποια είναι η σχέση μας με το χρήμα, πώς προσεγγίζουμε τη δουλειά μας, πώς έχουμε εκπαιδευτεί σχετικά με τα φύλα, πώς απαντάμε σε ανθρώπους διαφορετικούς από εμάς, πώς μιλάμε στα παιδιά μας (εάν έχουμε βεβαίως);

Πρόκειται για μια διαδικασία, η οποία ξανά και με νέο τρόπο, τιμά κι επιβεβαιώνει τις «υποταγμένες» ανθρώπινες πτυχές μας, τις σχετιζόμενες  -για τους περισσότερους από εμάς- περισσότερο με το γυναικείο φύλο, όπως το νοιάξιμο, η ευαισθησία και η προσοχή στις διαπροσωπικές σχέσεις, την αυτοπαρατήρηση και την ενδοσκόπηση. Ίσως, με αυτόν τον τρόπο, να αποκαθίσταται η ολότητα μέσα μας. Είναι μια δουλειά ζωής και οι ψυχοθεραπευτές επιμένουν ότι είναι άκρως απελευθερωτική και λυτρωτική.

Ας απορρίψουμε, εν ολίγοις, οποιοδήποτε σύστημα βάζει τον έναν άνθρωπο πάνω από κάποιον άλλο. Ας ενημερώσουμε τα παιδιά για την αξία τους ως άνθρωποι κι ας μην τα περιορίζουμε σε καταπιεστικές κατηγορίες. Παράλληλα, με όση περισσότερη καλοσύνη διαθέτουμε προς τον εαυτό μας, μπορούμε να διερωτηθούμε, ποια είναι η σφαίρα επιρροής μας στον κόσμο.

Μπορεί να είναι μόνο η συντροφική μας σχέση, η οικογένειά μας, η πολυαγαπημένη μας παρέα ή μπορεί να είναι η διευθυντική μας θέση σε μια εταιρεία, η προσφορά μας στο κοινωνικό σύνολο, η εξέλιξη μιας επιστημονικής θεωρίας, η συγγραφή και δημιουργία βιβλίων. Μπορεί να είναι μία, δύο, τρεις, πάνω από πέντε, πάνω από δέκα. Μπορεί… Όσες και να είναι όμως, εν τέλει, να είσαι σίγουρος ότι είσαι και ο μόνος που γνωρίζει τόσο καλά αυτή την πολύτιμη πληροφορία!