6 αξίες που μας δίδαξε η ζωή της Μελίνας Μερκούρη

Η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε μία από τις πιο ξεχωριστές φιγούρες της σύγχρονης Ελλάδας. Μια γυναίκα με ιδιαίτερα δυναμική προσωπικότητα, η οποία τόλμησε να ζήσει μια ζωή γεμάτη θάρρος, ένταση και πολύ έρωτα, μοιράζοντας τη ζωή της ανάμεσα στην τέχνη της υποκριτικής και στην πολιτική. Όλη της η ζωή ήταν γεμάτη όνειρα, ελπίδες, αγωνίες και αγώνες, μια πολύμορφη προσωπικότητα, με μεγάλη ευαισθησία και εκρηκτικό ταπεραμέντο. Μεγάλη εντύπωση κάνει το γεγονός ότι όσοι την είχαν γνωρίσει, όχι μόνο θυμούνται τη μοναδική λάμψη της, αλλά έχουν να διηγηθούν και μια μοναδική ιστορία που να την αφορά. Και βέβαια, ο αγώνας της κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών, αλλά και οι παρεμβάσεις της σε παγκόσμιο επίπεδο ως υπουργός Πολιτισμού, αδιαμφισβήτητα έχουν αφήσει μοναδικό αποτύπωμα στο πέρασμα του χρόνου. Είναι πολλά -πάρα πολλά- αυτά που κρατάει κανείς, διαβάζοντας τη ζωή και το έργο αυτής της χαρισματικής γυναίκας, αλλά ας δούμε λίγα από αυτά.

1. Είναι σπουδαίο να είσαι αυθεντικός

«Δεν προσποιήθηκα ποτέ. Η προσποίηση για μένα είναι κάτι χυδαίο. Απλά και μόνο έζησα και μίλησα, όπως ήθελα, χωρίς να υπολογίσω τίποτα και κανέναν. Με όποιο κόστος», δήλωσε κάποτε η ίδια. Βλέπουμε, λοιπόν, πόσο σημαντικό είναι να έχουμε όλοι τη δύναμη να είμαστε αληθινοί, να έχουμε αυτογνωσία, να ξέρουμε καλά τα χαρίσματα και τις αδυναμίες μας και να μη διστάζουμε να δείχνουμε ποιοι είμαστε και τι ζητάμε από τη ζωή μας.

2. Η τόλμη και το θάρρος είναι απόφαση

Δεδομένου του αγώνα της κατά της Χούντας και ενώ της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια (12 Ιουλίου του 1967), υπήρξε μια περίοδος που το FBI την παρακολουθούσε παντού, ενώ έγιναν και  κάποιες απόπειρες  αφαίρεσης της ζωής της από αδιευκρίνιστες πηγές. Ωστόσο, η Μελίνα και με συμπαράσταση του Ζυλ Ντασσέν -του άντρα της ζωής της, όπως χαρακτηριστικά τον αποκαλούσε-, του Μίκη Θεοδωράκη και με των άλλων φίλων της, έγινε ο εφιάλτης της χούντας και αφού γνώρισε τον Ανδρέα Παπανδρέου, ξεκίνησε πολιτική περιοδεία στις ευρωπαϊκές χώρες. Συμμετείχε σε διαδηλώσεις, απεργίες πείνας, συναυλίες και πολιτικές εκδηλώσεις, έδινε συνεντεύξεις, έκανε ομιλίες, τραγουδούσε ενάντια στο καθεστώς. Ήταν τόσο έντονος ο αγώνας της, που η χούντα αντέδρασε, απαγορεύοντας στην Ελλάδα τα τραγούδια της και δεσμεύοντας την περιουσία της.

3. Όταν έχεις μεράκι όλα μπορείς να τα συνδυάσεις

Είναι άξιο περιέργειας για κάποιους, πώς μπορεί ένας άνθρωπος να είναι πολύ καλός πολιτικός και συνάμα να ασκεί εξαίσια το επάγγελμα του ηθοποιού. Γιατί, αν το καλοσκεφτείς, ο πολιτικός είναι συνδεδεμένος με ένα πιο «ξύλινο» ύφος, με μία πιο σοβαρή και «καθώς πρέπει» εικόνα. Ο ηθοποιός από την άλλη, έχει συνδεθεί στο μυαλό πολλών ανθρώπων, με μια πιο δημιουργική, απρόβλεπτη και εναλλακτική σκοπιά της ζωής και των πραγμάτων. Εκείνη, σε συνέντευξή της πάντως είχε δηλώσει ότι όλα μπορεί να τα καταφέρει κανείς αν έχει υπομονή και αν δουλέψει πολύ σκληρά.

4. Η αξία της τέχνης και του πολιτισμού

«Ο πολιτισμός, η τέχνη και η δημιουργία, δεν είναι λιγότερο σημαντικά από το εμπόριο, την οικονομία και την τεχνολογία», δήλωσε κάποτε η ίδια. Η Μελίνα έσωσε αγώνα σε όλη της τη ζωή για να προαχθεί το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού, ούσα η μακροβιότερη Υπουργός Πολιτισμού για εννέα χρόνια, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. «Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα για μας», δήλωνε. «Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας». Μάλιστα, χαρακτηριστική είναι η φράση που έγινε πραγματικά το σήμα κατατεθέν της: «Αν με ρωτήσετε, εάν θα ζω όταν τα Γλυπτά του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δε ζω πια, θα ξαναγεννηθώ!»

5. Κάνοντας λάθη 

Η Μελίνα για κάποια περίοδο της ζωής της κατηγορήθηκε ότι ζούσε μες τη χλιδή και τις ανέσεις κι ότι δε συνέβαλε -τουλάχιστον όχι φανερά- στον αγώνα της Αντίστασης και όλα αυτά σε μια περίοδο όπου υπήρχε τεράστιο θέμα φτώχειας και ανέχειας στον ελληνικό κόσμο. Ωστόσο, πολλοί είναι αυτοί που δηλώνουν ότι η Μελίνα φιλοξενούσε κόσμο που είχε ανάγκη, τους παρείχε φαγητό και τους βοηθούσε όσο μπορούσε. Επομένως, τα χρήματα που είχε στην κατοχή της δεν ήταν αποκλειστικά και μόνο γι’ αυτή, αλλά είχε τη μεγάλη καρδιά και τη γενναιοδωρία να τα μοιράζεται και με αυτούς που είχαν ανάγκη.

6. Η ανάγκη να μας αγαπάνε είναι έμφυτη

«Νόμιζα ότι φοβόμουν την αρρώστια, δεν είναι αυτό. Φοβάμαι να μη με αγαπάνε πια.», είχε δηλώσει σε συνέντευξή της το 1990. Είναι άξιο απορίας τελικά, ότι μια τέτοια περσόνα, σαν τη Μελίνα Μερκούρη, τόσο δραστήρια, τόσο πολυδιάστατη, τόσο ταλαντούχα, τόσο ζωντανή, πόσο σημαντική ήταν η αγάπη του κόσμου και των γύρω της. Θα περίμενε κανείς ότι είχε χορτάσει τόσο πολύ την αγάπη και το θαυμασμό όλων, που ίσως να μην ήταν αυτό που θα την προβλημάτιζε την περίοδο εκείνη που ήταν άρρωστη. Κι όμως.

«Στην Ελλάδα δε μπορείς να κρύβεσαι σπίτι σου και να ζεις με τα φαντάσματά σου. Βγαίνεις έξω. Συναντάς τον άλλον. Αναμετριέσαι μαζί του. Τον αγαπάς ή τον απεχθάνεσαι! Τον αγκαλιάζεις ή τον διώχνεις. Μιλάς ανοιχτά για εσένα. Χαίρεσαι να δείχνεις ποιος είσαι!» Ίσως σε αυτά τα λόγια να βρίσκεται -εν τέλει- η σύνοψη όλης της κοσμοθεωρίας αυτής της σπουδαίας γυναίκας. ‘Ισως και ο καθένας από εμάς να πάρει κάτι από το βίο της, ό,τι ταιριάζει σε αυτόν, γιατί μην ξεχνάμε ότι ο καθένας έχει έρθει σε αυτόν τον κόσμο για να χαράξει τη δική του μοναδική πορεία. Μεγάλη Μελίνα, ευχαριστούμε.