Η γνωστή Αμερικανίδα ψυχοθεραπεύτρια Virginia Satir κάποτε είχε πει: «Το να έχεις με κάποιους ανθρώπους στενή επαφή δε σημαίνει ότι τους εκμεταλλεύεσαι ή ότι ζεις πάντα ευτυχισμένος. Σημαίνει ότι συμπεριφέρεσαι με εντιμότητα και μοιράζεσαι μαζί τους επιτυχίες και στενοχώριες. Σημαίνει ότι υπερασπίζεσαι την ακεραιότητά σου, τροφοδοτείς την αυτοεκτίμησή σου και καλλιεργείς τις σχέσεις σου με εκείνους που σε περιβάλλουν. Η κατάκτηση μιας τέτοια σοφίας είναι αναζήτηση ζωής και απαιτεί μεταξύ άλλων μεγάλη υπομονή».
Ένα είδος στενής διαπροσωπικής σχέσης είναι και μια μακροχρόνια συντροφική σχέση, η οποία σύμφωνα με ψυχολόγους περνά από τρία διαφορετικά στάδια συνήθως για να καταλήξει σε αυτό το επίπεδο. Κι επειδή σίγουρα θα έχεις κι εσύ αναρωτηθεί πολλές φορές πόσο τελικά διαρκεί ο έρωτας και πόσο η αγάπη σε μια σχέση, πάμε να το πιάσουμε λίγο από την αρχή!
Η πρώτη φάση σε μια ερωτική σχέση είναι ο «παθιασμένος έρωτας». Πρόκειται για μια φάση σύμφωνα με τους ειδικούς, η οποία έχει μικρή διάρκεια (περίπου 6 μήνες). Είναι η περίοδος εκείνη που όλη μας η καθημερινότητα, όλες μας οι σκέψεις κι η ενέργεια διοχετεύεται στο νέο άτομο που έχει μπει στη ζωή μας! Μπορεί να μην ξέρουμε πολλά γι’ αυτό, μπορεί να μην έχουμε ζήσει στιγμές μαζί του αλλά και τι μ΄ αυτό; Kαι μόνο η σκέψη ότι θα τον συναντήσουμε το βράδυ, και μόνο η ιδέα ότι θα περάσουμε ολόκληρη μέρα μαζί είναι υπεραρκετή για να πλημμυρίσει με λάμψη και χαμόγελο όλο μας το είναι! Κάπως έτσι λοιπόν είναι οι πρώτες μέρες του έρωτα! Συναντιόμαστε, επικοινωνούμε, όσο το δυνατόν περισσότερο, αγγιζόμαστε συνέχεια, επιδιώκουμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο κοντά, κάνουμε έρωτα και νιώθουμε δεκάδες πρωτόγνωρα συναισθήματα να μας κατακλύζουν, τόσα που δε φανταζόμασταν ότι μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος σε μια στιγμή.
Ένα χημικό χάος, μια έκρηξη από ουσίες (ορμόνες και νευροδιαβιβαστές) κατακλύζουν το σώμα μας. Τα κυκλώματα ανταμοιβής στον οργανισμό μας με πρωταγωνίστρια την περίφημη ντομαπίνη, έρχονται και ενισχύουν την επιθυμία μας να βλέπουμε συνέχεια το ταίρι, να είμαστε σε υπερένταση και υπερδιέγερση και να νιώθουμε ανεξήγητη ευφορία κάθε φορά που συναντιόμαστε. Είναι εκείνη η περίοδος που έχουμε ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης αλλά και της NGF πρωτεΐνης, ουσίες οι οποίες συνδέονται με την ανησυχία που βιώνουμε τον πρώτο καιρό. Σίγουρα κι εσύ θα έχεις βιώσει την ανασφάλεια αν του/της αρέσεις, αν συνεχίζεις να φαίνεσαι το ίδιο ελκυστικός στα μάτια του άλλου, αν οι ανησυχίες σου και τα ενδιαφέροντά σου είναι το ίδιο γοητευτικά και για το ταίρι.
Κάπως έτσι όταν η έλξη συνεχίζει να υπάρχει αναδύονται τα άλλα δύο απαραίτητα συστατικά μιας σχέσης: η εμπιστοσύνη και η αγάπη. Περνάμε λοιπόν στο δεύτερο στάδιο στης ερωτικής σχέσης που είναι ο «έρωτας». Αυτή η φάση σύμφωνα με τους ψυχολόγους κρατά από 1 έως 3 χρόνια και τα αισθήματα εμπιστοσύνης, ασφάλειας, ηρεμίας και ισορροπίας έρχονται στη ζωή των δύο ερωτευμένων. Σιγά-σιγά αποκτούν μεγαλύτερη «διαύγεια» ο ένας για το πρόσωπο του άλλου, αποκτούν το θάρρος να κοιτάξουν βαθιά στα μάτια και στην ψυχή του άλλου και να αντικρίσουν την αλήθεια τους. Κορτιζόλη και σεροτονίνη επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι η ανησυχία είναι λιγότερη, καθώς κι ότι η όρεξη μας για φαγητό κι η διάθεσή μας δεν έχουν τώρα τόσο έντονες διακυμάνσεις. Μάλιστα οι δύο μαγικές ορμόνες, ωκυτοκίνη και βαζοπρεσίνη, έχει βρεθεί ότι είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία στενού δεσμού και αφοσίωσης στο ζευγάρι μέσα από τη χαλαρωτική και αγχολυτική τους επίδραση.
Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε και για το τρίτο στάδιο μιας στενής συντροφικής σχέσης. Ένα στάδιο που τα επίπεδα βαζοπρεσίνης και ωκυτοκίνης συνεχίζουν να είναι υψηλά. Είναι συνήθως το στάδιο κατά το οποίο το ζευγάρι έχει ξεκινήσει μια πορεία ζωής ή -για τους πιο αναποφάσιστους- η περίοδος διαπραγματεύσεων και δημιουργίας από κοινού ονείρων για το μέλλον. Πρόκειται για ένα «εύθραυστο» πέρασμα από το αχαλίνωτο πάθος της αρχής στην οικειότητα και την αφοσίωση που έχει οικοδομηθεί από τη μετουσίωση αυτής της σχέσης. Κάποιοι θα είναι έτοιμοι και ευγνώμονες που έχουν διαβεί αυτά τα στάδια και που αντιμετωπίζουν τη σχέση σαν ένα ζωντανό οργανισμό και θα συνεχίσουν με αμείωτο ζήλο να διατηρούν τη σχέση. Κάποιοι άλλοι θα αισθανθούν θλίψη και νοσταλγία για τη χαμένη νιότη του εαυτού τους και της σχέσης τους, συχνά σε τέτοιο βαθμό ώστε να μη διστάσουν να το βάλουν στα πόδια.
Έρευνες έχουν δείξει ότι 20% είναι οι αρκετά καλοί γάμοι και μόνο 5% οι πολύ καλοί. Από το υπόλοιπο 80% , οι μισοί περίπου θα χωρίσουν και οι υπόλοιποι θα βιώνουν δυστυχισμένες σχέσεις. Ωστόσο σε αυτό το σημείο θα σου πω ότι δεν είναι λίγα τα ζευγάρια που δηλώνουν ότι είναι ακόμα ερωτευμένα μετά από πολλά χρόνια σχέσης και γάμου. Σύντροφοι μετά από 20, 30 ή και 50 χρόνια γάμου δηλώνουν ότι ακόμα αισθάνονται έλξη, θαυμασμό και βαθιά αγάπη για το ταίρι, υποδεικνύοντας ότι τελικά είναι περισσότερο θέμα γνώσης και τεχνικής, να είναι κάποιοι άνθρωποι επιδέξιοι χειριστές της «τέχνης» της αγάπης. Όσο κι αν διαρκεί τελικά ο έρωτας: από 5 λεπτά έως 6 μήνες όπως γράφουν τα βιβλία, από 1 έως 3 χρόνια βάσει ερευνών, ή ακόμα κι αν πρόκειται για ένα συναίσθημα χωρίς ημερομηνία λήξης όπως πολλοί ερωτευμένοι επιμένουν, σίγουρα αξίζει να βιώσουμε και να απολαύσουμε όλα του τα στάδια!
Συντάκτης: Ειρήνη Μακρινού
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
