Οριακή διαταραχή προσωπικότητας· χαρά και θλίψη στα ύψη

Οριακή ή μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας είναι μια διαταραχή η οποία σχετίζεται με ασταθή διάθεση και συμπεριφορά, αλλά κι ασταθείς διαπροσωπικές σχέσεις. Φαίνεται να εμφανίζεται για πρώτη φορά στην εφηβεία ή στις αρχές της ενηλικίωσης του ανθρώπου, ενώ έχει βρεθεί ότι τα τρία τέταρτα των ατόμων που την είχαν δεν πληρούσαν τα κριτήρια διάγνωσης, ύστερα από 6 χρόνια.

Είναι άνθρωποι τους οποίους τη μια θα τους δεις έντονα ενθουσιασμένους και υπερ-ευτυχισμένους και την άλλη θα τους δεις βουτηγμένους στη θλίψη και το θυμό. Μπορεί μέσα σε μία μέρα να σε εξιδανικεύσουν και να σε θεωρήσουν ό, τι καλύτερο τους έχεις παρουσιαστεί, αλλά και να σε ταπεινώσουν και να σε στολίσουν με ό, τι αρνητικό επίθετο διαθέτει η πλούσια ελληνική μας γλώσσα.

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για άτομα τα οποία δυσκολεύονται να ελέγξουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, εκδηλώνοντας πολλές φορές παρορμητική και παράτολμη συμπεριφορά και δυστυχώς θα τους δεις να παρουσιάζουν έντονη δυσκολία στο να διατηρούν σταθερές σχέσεις με τους γύρω τους.

Ίσως κι εσύ, αυτή εδώ τη στιγμή, να έχεις σκιαγραφήσει τη φιγούρα ενός κοντινού σου προσώπου, το οποίο ίσως να έχει αυτά τα συμπτώματα και πιθανότατα να έχεις παρατηρήσει ότι πρόκειται για άτομα τα οποία συχνά έχουν έντονα μεταβαλλόμενη διάθεση, διακατέχονται από έντονο άγχος ή πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή.

Επίσης, έχει δειχθεί ότι επεισόδια αυτοτραυματισμού ή έντονες επιθυμίες για βλάψιμο του ίδιου τους του εαυτού, δεν είναι καθόλου σπάνια. Γι’ αυτές τις περιπτώσεις, οι ειδικοί έρχονται να μας πουν ότι μάλλον η συγκεκριμένη συμπεριφορά εκτελείται ως απάντηση σε συγκεκριμένες αρνητικές συναισθηματικές εμπειρίες όπως  είναι ο θυμός και διάφορες καταστάσεις στρες. Πιθανολογούν, επίσης, ότι με αυτή τη συμπεριφορά είναι πιθανόν να προσπαθήσουν να χειραγωγήσουν και να ελέγξουν τις σχέσεις τους και τους άλλους κι αυτό γιατί φοβούνται πολύ έντονα την απόρριψη.

Οι ειδικοί λένε ότι η διαταραχή αυτή προκύπτει κυρίως από ένα συνδυασμό βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Όσον αφορά τη βιολογία του σώματός μας, έρευνες δείχνουν ότι η κληρονομικότητα και τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση αυτών των συμπεριφορών σε ποσοστό 42%, καθώς φαίνεται ότι επηρεάζουν την εμφάνιση της παρορμητικότητας και συναισθηματικής αστάθειας.

Αλλά και οι κοινωνικοί παράγοντες, σίγουρα όπως μπορείς να φανταστείς κι εσύ, κατέχουν σημαντικότατο ρόλο στην ανάπτυξη τέτοιων συμπεριφορών. Πράγματι, η γονεϊκή εγκατάλειψη και τα παιδικά τραύματα, δυστυχώς μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οριακής διαταραχής.

Όλα τα παραπάνω, λοιπόν, θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός εξασθενημένου, μη ενοποιημένου «εγώ» το οποίο ζητά διαρκώς επιβεβαίωση. Κι αν έχεις βρεθεί κι εσύ παρέα με τέτοια άτομα, θα έχεις παρατηρήσει ότι σκέψεις όπως «Είμαι κακός», «Κανείς δε θα με αγαπήσει», «Δεν μπορώ να τα καταφέρω, χωρίς τη βοήθεια κάποιου άλλου», είναι συχνές και εκφράζονται από αυτούς τους ανθρώπους.

Όπως και να ‘ χει, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, ότι η θεραπεία των ατόμων με οριακή διαταραχή δεν είναι εύκολη υπόθεση, όπως και οτιδήποτε αφορά την ψυχή και μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες οι οποίες εξετάζουν την αποτελεσματικότητά της. Έχουν προταθεί διάφορες μέθοδοι, βασικός άξονας των οποίων είναι να εντοπίσουμε και να αλλάξουμε τις δυσλειτουργικές σκέψεις και τα γνωστικά σχήματα του ατόμου, τα οποία το οδηγούν σε αυτές τις ακραίες συμπεριφορές. Επίσης, η ανάπτυξη ικανοτήτων ρύθμισης κι ελέγχου της υπερβολικής συναισθηματικότητας είναι καίρια προκειμένου να βοηθηθούν.

Έτσι, με αυτό τον τρόπο θα βελτιωθούν οι διαπροσωπικές σχέσεις  (θα δημιουργηθούν καινούριες ή θα βελτιωθούν οι ήδη υπάρχουσες) και θα ενισχυθούν οι συνδέσεις τους με τους γύρω τους, βιώνοντας σταδιακά την τύχη να ζουν ευτυχισμένα και ισορροπημένα.