Πληγωμένος ναρκισσισμός να θες πίσω πρώην που προχώρησε

Κάτι έχει πάρει το αφτί σου ότι ο/η πρώην σου εδώ και λίγο καιρό βγαίνει με άλλον/η, ότι ετοιμάζονται να παντρευτούν, ότι θα γίνει μπαμπάς/μαμά και δεν μπορείς να το πιστέψεις! Σου είχαν πει οι κολλητοί ότι η Έλενα βγαίνει με έναν Πάνο, ότι ο Βασίλης συναντά μια Αφροδίτη, αλλά δεν το πίστευες (ή καλύτερα δεν ήθελες να το πιστέψεις) μέχρι τη μέρα που τους είδες χέρι-χέρι και κάτι σου συνέβη!

Τι γίνεται άραγε όταν βλέπουμε τους πρώην μετά από καιρό σε άλλη σχέση να δείχνουν πραγματικά χαρούμενοι; Γιατί αισθανόμαστε πως τους θέλουμε πίσω πιο πολύ από ποτέ; Κάτι ξύπνησε μέσα μας, θυμηθήκαμε την περίοδο των εφηβικών χρόνων κι όσα κάναμε μαζί ή μήπως είναι θέμα πληγωμένου εγωισμού και ανεξήγητου ναρκισσισμού κι όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς ψευδαίσθηση που κάνει ξαφνικά την εμφάνισή της;

Καταρχάς να πούμε ότι ο ναρκισσισμός είναι φυσιολογικό και επιθυμητό φαινόμενο, απαραίτητο για τη συγκρότηση και σταθεροποίηση του εαυτού μας. Ο υγιής, ευέλικτος και ευπροσάρμοστος ναρκισσισμός βοηθά στην αντιμετώπιση πρόσκαιρων ή μόνιμων αποτυχιών, στηρίζει τον άνθρωπο σε αντιξοότητες της ζωής και στην αναπόφευκτη φθορά του χρόνου. Άλλωστε οι περισσότεροι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι το να αγαπάμε τον εαυτό μας είναι κάτι καλό. Σημαίνει ότι έχουμε την αίσθηση ότι αξίζουμε. Αυτό μας κάνει να χρησιμοποιούμε τις δυνατότητές μας με τέτοιο τρόπο, ώστε το εσωτερικό δυναμικό μας να έρθει στην επιφάνεια της καθημερινότητας. Το αφήνουμε να φανεί σε όλους τους τομείς -στην επαγγελματική ζωή, στις φιλικές σχέσεις, στις συντροφικές σχέσεις, στις μοναχικές δημιουργικές στιγμές μας, στη δυνατότητα να είμαστε αυτόνομοι, στις αποφάσεις που παίρνουμε, στην κρίση μας, στη διάθεση που έχουμε να ακούμε τη γνώμη των άλλων και να καταλαβαίνουμε τις ανάγκες τους.

Αυτές είναι φυσιολογικές καταστάσεις ενός ψυχισμού που έλαβε πραγματική φροντίδα από ένα άτομο-φροντιστή που κάλυπτε τις ανάγκες του όταν ακόμη ήταν βρέφος. Έτσι μαθαίνει να αγαπά κανείς τον εαυτό του. Του βγαίνει αυθόρμητα να δημιουργεί σχέσεις χωρίς φόβο, να  δίνει και να παίρνει, αλλά και να φεύγει από εκεί που τον πληγώνουν. Είναι πιο εύκολο να ενσωματώσει τους κανόνες που εξυπηρετούν το πλαίσιο στο οποίο μεγαλώνει και για το οποίο αισθάνεται ευγνωμοσύνη. Εδώ έχουμε την υγιή όψη του εγωισμού. Τι γίνεται όμως με τον άρρωστο εγωισμό, τον τυφλό ναρκισσισμό που «θολώνει» το μυαλό και μας κάνει να πιστεύουμε ότι κάναμε λάθος που χωρίσαμε με τον/την πρώην, την ίδια ώρα που αναρωτιόμαστε πώς γίνεται να μοιάζει τόσο ευτυχισμένος/η χωρίς εμάς;

Ίσως πολλοί ανήκουμε στην κατηγορία των νάρκισσων. Έχουμε την τάση να εξιδανικεύoουμε τον εαυτό μας υποτιμώντας τους άλλους, να βιώνουμε ένα αίσθημα μεγαλείου θέτοντας συνεχώς μη ρεαλιστικούς στόχους και θεωρώντας ότι είμαστε οι πιο επιτυχημένοι και οι καλύτεροι. Φυσικά σε περιπτώσεις που κάποιο άλλο άτομο φαίνεται είναι καλύτερο από εμάς (όπως στην περίπτωση που προχωρούν οι  πρώην), αντιδρούμε σαν κακομαθημένα παιδιά που τους πήραν το αγαπημένο τους παιχνίδι απ’ τα χέρια.

Διψάμε για αναγνώριση και επιβράβευση και πρέπει να παραδεχτούμε (τουλάχιστον στον εαυτό μας) ότι η αυτοεκτίμησή μας είναι ιδιαίτερα εύθραυστη. Γι’ αυτό άλλωστε όταν πάει κάποιος να μας αμφισβητήσει ή να ασκήσει κριτική συνήθως νιώθουμε έντονο θυμό και περνάμε στην αντεπίθεση. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα άτομο με στοιχεία ναρκισσισμού μπορεί από τη μία να εξιδανικεύσει τον/τη σύντροφό του κι από την άλλη να τον/τη μειώσει, γεγονός που εξηγεί και γιατί τελικά ο/η πρώην έφυγε και τώρα δείχνει πραγματικά ευτυχισμένος/η με νέο πρόσωπο πλάι του.

Σίγουρα οι περισσότεροι θέλουν πλάι τους άτομα που να είναι –ή έστω να φαίνονται– επιτυχημένα και να έχουν μια λάμψη που να τα καθιστά ιδιαίτερα γοητευτικά. Μάλιστα, στις σχέσεις πολλοί μπορεί στην αρχή να νιώθουν ξεχωριστοί αλλά σύντομα να αρχίσουν να νιώθουν ανεπαρκείς αν μπλέξουν με νάρκισσο. Γι’ αυτό ας παρατηρήσουμε τον εαυτό μας και τις αντιδράσεις μας και ας μην «κολλάμε» στη νέα ζωή του/της πρώην. Άλλωστε, στο «εδώ και τώρα» μπορούμε να δείξουμε τη δύναμή μας και γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να δουλέψουμε.