Άλλη κάβλα έχουν τα λάθη

Το ότι στη ζωή μας θα κάνουμε λάθη είναι γεγονός. Ο μόνος τρόπος για να μην κάνεις ποτέ τίποτα λάθος είναι, απλούστατα, να μην κάνεις ποτέ τίποτα. Αφού λοιπόν τα λάθη μας είναι δεδομένα, γιατί το κουβεντιάζουμε περαιτέρω; Γιατί δε δεχόμαστε στωικά ότι στη ζωή μας θα κάνουμε συνεχώς λάθη και σφάλματα και καθόμαστε και το κουράζουμε και το γυρνάμε γύρω-γύρω και πονοκεφαλιάζουμε μέσα στο ντους ή ξενυχτάμε κάτω απ’ το πάπλωμα; Τι ακριβώς είναι αυτό που μας απασχολεί και δε μας αφήνει να ησυχάσουμε;

Σίγουρα, λάθος από λάθος διαφέρει. Πρώτα-πρώτα, υπάρχουν τα λάθη που κάνουμε χωρίς να τα θέλουμε. Αυτά που δεν τα εννοούμε και που αν πέρναγε απ’ το χέρι μας θα τα είχαμε αποφύγει. Κι όχι, δεν εννοώ ότι έσπασες το βάζο όταν το έσπρωξες αθέλητα με τον αγκώνα σου και τώρα ζητάς συγγνώμη. Είχα στο μυαλό μου κάτι πιο κοντά στο ότι είπες μια χοντρή μαλακία και πλήγωσες κάποιον πολύ, χωρίς όμως να ξέρεις ότι με τα λόγια σου άγγιξες την πιο καλά προστατευμένη κι ευαίσθητη χορδή του. Μετά νιώθεις άθλια, αλλά τουλάχιστον έχεις το ελαφρυντικό της άγνοιας.

Έπειτα, έχουμε τα λάθη που απλώς συνέβησαν. Εκεί που πίστευες ότι όλα θα πήγαιναν καλά, μια λάθος πρόβλεψη, μια όχι και τόσο καλά υπολογισμένη κίνηση ή η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων σου σε στέλνουν εκτός πίστας. Σ’αυτήν την περίπτωση απολογείσαι χωρίς πολλά-πολλά για την αβλεψία σου κι αναλαμβάνοντας την ευθύνη προσπαθείς να διορθώσεις τα πράγματα όσο καλύτερα μπορείς.

Κι υπάρχει και άλλη μια κατηγορία. Η πιο ωραία κατηγορία από όλες, γιατί ναι, υπάρχουν σωστά λάθη. Μια κατηγορία που περιλαμβάνει τα λάθη που κάναμε και δεν τα μετανιώσαμε ποτέ. Εκείνες τις στιγμές που, ενώ ξέραμε ότι πάμε να κάνουμε κάτι τραγικά λάθος, απλώς κάναμε το επόμενο βήμα.

Φυσικά και τα πράγματα δεν πήγαν καλά. Αυτό ήταν και το απολύτως αναμενόμενο. Παρ’ όλα αυτά, εσύ δε νιώθεις άσχημα. Το αντίθετο. Νιώθεις ανακούφιση και ξαλάφρωμα. Το μέσα σου έχει αδειάσει από όλο εκείνο το άγχος του τι θα γινόταν αν… Τώρα ξέρεις.

Είχες ήδη δει ότι θα την πατούσες, είχες ήδη υπολογίσει τις όποιες συνέπειες μπορεί να έπρεπε να αντιμετωπίσεις. Κι όμως, είχες ήδη αποφασίσει ότι αυτό το λάθος εσύ πρέπει να το κάνεις. Πρέπει να ζήσεις την εμπειρία του. Γιατί ξέρεις ότι αν δεν το τολμήσεις, κάνεις ένα ακόμη μεγαλύτερο λάθος.

Πώς θα μπορέσεις να ζήσεις με τις αμφιβολίες; Θα σου πω εγώ. Δε θα μπορέσεις. Θα γυρνάει στο μυαλό σου συνεχώς και δε σε αφήνει να ησυχάσεις. Η άλλη περίπτωση, αυτό το καταραμένο το αν, θα σε τρώει πολύ περισσότερο από κάθε αποτυχία, από κάθε απόρριψη, από κάθε πτώση, όσο σοβαρός κι αν είναι ο τραυματισμός. Το άγνωστο που θα μπορούσε να σου έχει αποκαλυφθεί θα σε βασανίζει και θα τριβελίζει και θα τσιγκλάει σαν βουκέντρα, αλλά δε θα μπορείς να πας πουθενά για ξεφύγεις.

Γι αυτό, απ’ τη στιγμή που σου μπει κάτι τέτοιο στο μυαλό, μη διστάσεις. Μη σε κρατάει δεμένο το γεγονός ότι ξέρεις ότι θα κάνεις λάθος. Είναι κι αυτό μια εμπειρία για την οποία αργότερα θα μιλήσεις, θα γράψεις λέξεις ή μουσική. Και, στην τελική, ήταν η απόφασή σου. Συνειδητά αποφάσεις να πορευτείς προς αυτήν την κατεύθυνση, παρ’ όλο που ήξερες ότι δεν ήταν η σωστή. Με τη λογική του «τι είχαμε τι χάσαμε» τόλμησες να δοκιμάσεις πώς είναι να πατάς στο κενό. Και το έκανες κι έπεσες και ξανασηκώθηκες και καθόλου άσχημα δε νιώθεις γι’ αυτό.

Λάθη που ξέραμε ότι ήταν λάθη, κι όμως τα κάναμε για να ξεφύγουμε απ’ την αμφιβολία. Ναι, είναι αποδεκτά και μας πάνε λίγο πιο ψηλά από εκεί που στεκόμασταν πριν. Ήταν δικιά μας απόφαση κι ακόμη και με τα μούτρα μας σπασμένα, την υπερασπιζόμαστε κι είμαστε περήφανοι για το θάρρος μας. Προσοχή όμως. Λόγια που τόλμησες να πεις, μια ευκαιρία που τόλμησες να πάρεις, μια διαδρομή που αποφάσισες να σφίξεις τα δόντια και να την ακολουθήσεις. Τέτοιου είδους είναι τα λάθη που συγκαταλέγονται σ’αυτήν την κατηγορία. Όχι οι καταστροφικές κι αυτοκαταστροφικές αποφάσεις που πήραμε ξέροντας ότι θα μας οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια στο πουθενά.

Η ζωή μας αποτελείται από εμπειρίες βαλμένες η μια πίσω απ’ την άλλη. Και κάθε μας απόφαση, ακόμα και λανθασμένη, οδηγεί σε έναν καινούριο δρόμο, μια ακόμα εμπειρία. Έτσι, πολύ συχνά αξίζει να δεχτείς εξ αρχής ότι δεν πορεύεσαι στο σωστό δρόμο, αλλά να επιλέξεις να συνεχίσεις σ’αυτόν. Μένεις πιστός στην απόφασή σου και στο τέλος υποκλίνεσαι κιόλας, αποδεικνύοντας ότι, ναι, και τα λάθη σου ξέρεις να αντιμετωπίζεις και τολμάς να αιωρηθείς για λίγο στο κενό. Γι’ αυτό, λοιπόν, μπράβο σου.