Είμαστε τα πρότυπά μας

Έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή σου, εκεί γύρω στην εφηβεία, που αρχίζεις και σπας το κεφάλι σου με το να αναρωτιέσαι τι άνθρωπος είσαι και τι άνθρωπος θέλεις να γίνεις. Αλλά πώς να το αποφασίσεις; Δεν είναι η ζωή σου ερώτηση πολλαπλής επιλογής να επιλέξεις την απάντηση που σου ταιριάζει καλύτερα. Οι δρόμοι που ανοίγονται τώρα μπροστά σου είναι πρακτικά άπειροι.

Η εποχή μετά το σχολείο και πριν τη δουλειά – ή τέλος πάντων πριν τη συστηματική αναζήτηση δουλειάς – είναι ίσως τα πιο ξένοιαστα χρόνια της ζωής σου. Είναι η περίοδος που έχεις πολύ χρόνο και λίγες υποχρεώσεις. Κι αυτό σημαίνει ότι είναι η πιο κατάλληλη εποχή για να ψαχτείς, να ξεσκονιστείς, να ζήσεις νέες εμπειρίες και να ακούσεις τις ιστορίες που θα σε στιγματίσουν και θα σε κάνουν αυτό που είσαι.

Κι αυτό που είμαστε, είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι άμεσο αποτέλεσμα της ζωής που ζούμε, δηλαδή των ανθρώπων μαζί με τους οποίους τη ζούμε. Αυτοί, από την πρώτη μέρα της γέννησής μας μας πλάθουν και μας ζυμώνουν, μας δίνουν το καλούπι μας. Από ‘κει κι έπειτα όμως είναι δική μας δουλειά να γεμίσουμε αυτό το καλούπι.

Η παλέτα και τα χρώματα που θα μας χρωματίσουν είναι οι επιλογές μας, αλλά και οι συγκυρίες της ζωής μας. Οι ευκαιρίες που επιλέγουμε να ακολουθήσουμε και οι άνθρωποι που συναντούμε. Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που ζήσαμε μαζί τους κάτι σημαντικό, οι παππούδες και οι θείοι, οι φίλοι μας κι όχι μόνο. Όλοι αυτοί που κατά καιρούς τρέξαμε κοντά τους για μια συμβουλή, για μια σφιχτή αγκαλιά στα δύσκολα και δυο κουβέντες καθοδήγησης όταν είχαμε χαθεί. Όλοι αυτοί που εμπιστευτήκαμε και τους ανοίξαμε μια πόρτα για να μπουν για τα καλά στη ζωή μας και κάποια στιγμή αποφασίσαμε ότι θέλουμε να τους μοιάσουμε.

Αποφασίσαμε ότι θέλουμε να μιμηθούμε τη συμπεριφορά τους, να μοιραστούμε την κοσμοθεωρία τους, να μάθουμε να αντιδράμε σαν αυτούς και να σκεφτόμαστε με το δικό τους τρόπο. Τους ρωτήσαμε και τους ζητήσαμε να μας δείξουν πώς το κάνουν αυτοί για να μπορέσουμε να το κάνουμε κι εμείς. Και τα δικά τους λόγια είναι που αντηχούν κατά καιρούς στο κεφάλι μας. Τα λόγια, οι πράξεις και η στάση τους είναι για μας σαν ένας χάρτης απ’ αυτούς που τα μονοπάτια τους αποκαλύπτονται σταδιακά.

Μπορεί να είναι μεγαλύτερης ή μικρότερης ηλικίας, μπορεί να είναι γνωστοί της οικογένειάς μας από πάντα ή γνωστοί δικοί μας από τις τρέλες μας και τα μέρη που επισκεφτήκαμε μόνοι. Ό,τι κι αν ισχύει, είναι αυτοί που αποφασίσαμε ότι θα γίνουν τα πρότυπά μας. Ότι οι πράξεις τους και η ζωή τους θέλουμε να μας καθοδηγούν, γιατί αυτά μίλησαν μέσα μας όταν τους γνωρίσαμε και θελήσαμε να γίνουμε σαν κι αυτούς είτε στην προσωπική, είτε στην επαγγελματική μας ζωή.

Κι αν με τη στάση και τα λόγια τους οι κάθε είδους γνωστοί μάς πήγαν ένα βήμα παρακάτω στη ζωή μας, δεν είναι μόνο αυτοί που έγιναν πρότυπά μας. Θαυμάσαμε και γοητευτήκαμε κι από άλλους χαρακτήρες, από ανθρώπους που δε γνωρίσαμε ποτέ, από ανθρώπους που μπορεί καλά-καλά να μη ζούσαν όταν γεννηθήκαμε εμείς, αλλά τους νιώθουμε τόσο δικούς μας. Κι αυτοί είναι οι μεγάλες μορφές της ιστορίας, της λογοτεχνίας, της μουσικής.

Οι μορφές αυτές που τα λόγια τους ή ακόμα και η ίδια η ζωή τους είναι σαν φωτάκι πάντα ανοιχτό μέσα μας. Αυτοί που αφού τα κατάφεραν, τότε μπορούμε κι εμείς. Αυτοί που τους ξέρει όλος ο κόσμος, αλλά για κάθε έναν σημαίνουν κάτι διαφορετικό. Γιατί από τη στιγμή που τα λόγια φεύγουν από την πένα ή από το στόμα κάποιου, γίνονται πια κτήμα όλων όσοι τα ακούν ή τα διαβάζουν και τα αποθηκεύουν για πάντα μέσα τους. Όχι για να τα παπαγαλίσουν, αλλά για να τα θυμούνται όταν δεν ξέρουν τι να κάνουν.

Έτσι κάναμε κι εμείς. Κάτσαμε με κομμένη την ανάσα πάνω από βιβλία, δίσκους, συνεντεύξεις και ποιήματα και προσπαθήσαμε να ρουφήξουμε ως το τέλος αυτά που μας ψιθύριζαν οι μορφές που μας γοήτευσαν. Και λέω μορφές κι όχι άνθρωποι, γιατί έχουν ξεπεράσει το ανθρώπινο. Έχουν μείνει στην ιστορία σαν ονόματα, σαν ιστορίες και λόγια. Κι αυτό είναι το μόνο που ξέρουμε απ’αυτούς. Αυτό είναι που μας έκανε να τους τοποθετήσουμε στο βάθρο τους και να τους δώσουμε να κρατούν το φως που επιλέξαμε να ακολουθούμε.

Όλοι αυτοί, λοιπόν, είναι αυτοί που μας εμπνέουν και δίνουν κατεύθυνση στις πράξεις μας. Διαλέξαμε να τους ακολουθήσουμε γιατί σημαίνουν κάτι σπουδαίο για μας. Κι ακολουθώντας τους κι ακούγοντάς τους θελήσαμε να τους μοιάσουμε. Και πηγαίνοντας από σταθμό σε σταθμό, αλλάζουμε και γινόμαστε καλύτεροι και πιο όμορφοι άνθρωποι χάρη στις συμβουλές και το παράδειγμά τους. Δικοί μας άνθρωποι ή μεγάλες μορφές της ανθρωπότητας – επαναστάτες, μουσικοί, ποιητές – ζουν τώρα μέσα μας. Γιατί όλοι μας είμαστε τα πρότυπα που ακολουθούμε. Από αυτούς εμπνεόμαστε και συνεχίζουμε.