Επιλέγουμε να μη φύγουμε για το εξωτερικό και να παλέψουμε εδώ

Μια μέρα, που λες, θα ξυπνήσεις και θα δεις μπροστά σου τεράστιο να πλησιάζει το πτυχίο. Το τέλος των σπουδών και η αρχή της υπεύθυνης ενήλικης ζωής. Και τότε είναι που δε θα χωράει άλλη αναβολή το αμείλικτο ερώτημα που του φώναζες τόσο καιρό να σωπάσει, γιατί δεν έχεις χρόνο γι’ αυτό τώρα και θα ασχοληθείς μαζί του αργότερα. Το αμείλικτο ερώτημα «και μετά;».

Άντε και το πήρες το πτυχίο – όποτε και να ‘γινε αυτό λίγη σημασία έχει – τι κάνεις μετά; Έχεις ρωτήσει καθηγητές, έχεις συμβουλευτεί γονείς, συγγενείς και φίλους, έχεις ψάξει site σχετικά με σπουδές και site πανεπιστημίων κι έχεις κοιτάξει τι δουλειές μπορεί να υπάρχουν για το αντικείμενό σου. Και μετά από μήνες έρευνας και μια εγκυκλοπαίδεια από γνώμες, το ερώτημα παραμένει το ίδιο.

Και μετά; Μεταπτυχιακό θα σου πουν οι περισσότεροι. Χωρίς μεταπτυχιακό δεν είσαι τίποτα σήμερα. Σύμφωνοι, μεταπτυχιακό. Δυο χρόνια εξειδίκευση και μετά θα μπορείς να στοχεύσεις αρκετά ψηλά. Ναι, αλλά πού; Μα στο εξωτερικό θα σου πουν όλοι μ’ένα στόμα-μια φωνή. Στο εξωτερικό που έχει ευκαιρίες. Στην Ευρώπη που τα πανεπιστήμια είναι καλά οργανωμένα και, θα δεις, θα σου αρέσουν πολύ. Σκέψου και την Αμερική, που όλα είναι εύκολα και υπάρχουν εκεί δουλειές, να!

Και μετά, ξέρεις ε; Θα βρεις έναν καλό άνθρωπο να κάνετε οικογένεια, παιδάκια, θα φτιάξεις το σπίτι σου. Δε θα κλωτσήσεις τώρα τέτοιες ευκαιρίες για νοσταλγίες και συναισθηματισμούς. Εξάλλου, θα γυρίζετε πίσω για τις διακοπές, με τα αεροπλάνα όλα κοντά είναι πια. Και η Ελλάδα τι είναι; Μια χώρα για διακοπές. Λίγο ήλιο, λίγο θάλασσα και τ’αγόρι σου, τα κρασάκια σου, τις ταβέρνες σου. Όλα ωραία και καλά. Μια καλή δουλειά, ένας καλός μισθός, μια καλή οικογένεια, ένας μήνας καλές διακοπές. Τι άλλο θες;

Και τόλμα εσύ μετά να αρθρώσεις το «όχι» σου. Τόλμα να αναγγείλεις ότι εσύ τα έχεις γυρίσει από ‘δω, τα έχεις κοιτάξει από ‘κει, τα έχεις βάλει κάτω και τους έβγαλες τα μάτια πριν σου βγουν τα δικά σου και κατέληξες. Κατέληξες ότι θες να μείνεις εδώ. Όχι, δεν υπάρχει μα και μου. Δεν κλωτσάς την ευκαιρία να διαπρέψεις στο εξωτερικό. Δεν αμφιβάλεις ότι τα πανεπιστήμια είναι καλύτερα από τα δικά μας. Δεν αμφιβάλεις ότι οι ευκαιρίες είναι πολλές. Βλέπεις γύρω σου, δε ζεις σε γυάλα.

Αλλά, να. Εσένα στη ζωή σου μετράνε πιο πολύ κάποια άλλα πράγματα από το να βρεις μια καλοπληρωμένη δουλειά για να ανοίξεις σπίτι. Καλά, ας μην πεις τώρα ότι δε θες καν να ανοίξεις σπίτι, άστο αυτό για άλλον καβγά. Αλλά η ζωή σου όλη, τα όνειρά σου είναι εδώ. Όχι, δεν εννοείς ότι φοβάσαι να φύγεις από το σπίτι της μαμάς και του μπαμπά. Κάθε άλλο. Περιμένεις πώς και πώς να έρθει η ώρα που θα μπορέσεις να το κάνεις αυτό.

Εννοείς πως για σένα οι φίλοι σου που είναι εδώ δεν είναι άγκυρες που σε τραβάνε πίσω. Είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα της ζωής σου. Δε θέλεις να γίνετε πρόσωπα του skype. Και το λίγο ήλιος, λίγο θάλασσα δεν είναι καθόλου αστείο πράγμα. Γέννημα θρέμμα μεσογειακός άνθρωπος σε βάθος δέκα γενιών πώς να ζήσει κάτω από τη βροχή που πέφτει μουχλιασμένα για κάνα μήνα;

Σε κοιτούν με ανασηκωμένα φρύδια. Αλήθεια τώρα, το επιχείρημά σου είναι ο καιρός; Το επιχείρημά σου είναι ότι δε θέλεις να πάθεις κατάθλιψη από τη σκοτεινιά και να βγαίνεις να φωτοσυνθέσεις στερημένα κάθε φορά που συναντάς ήλιο. Δε θέλεις να περνάς την κάθε μέρα, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει στη λίγο καλύτερη δουλειά με το λίγο καλύτερο μισθό για να χάσεις όλα τα υπόλοιπα. Κι ας είσαι σ’ ένα καλύτερα οργανωμένο κράτος, πιο σταθερό, με πιο σίγουρο μέλλον.

Πώς να εξηγήσεις ότι το κεφάλι σου είναι τόσο ξερό που πιστεύεις ότι μεγαλύτερο καλό κάνεις μένοντας εδώ τη στιγμή που όλοι φεύγουν; Ότι όσοι μείνουν πίσω είναι αυτοί που, τελικά, θα τραβήξουν μπροστά; Πώς να εξηγήσεις ότι έχει σφηνωθεί μέσα σου η ιδέα ότι μια καλή δουλειά με έναν καλό μισθό δεν είναι ο σκοπός και οι αξίες της ζωής; Ότι αυτά που κοστολογείς εσύ ως σημαντικά, απλώς δεν κοστολογούνται; Πως η ζωή που έχτισες εδώ κι όλα όσα στριφογυρνάνε μαζί της δεν έχεις καμιά όρεξη να τα αλλάξεις για άλλα πιο καλοπληρωμένα;

Πώς να εξηγήσεις ότι για σένα το εξωτερικό θα είναι μια απλή γνωριμία με απώτερο σκοπό σου να γυρίσεις πίσω και να το παλέψεις εδώ; Ότι τα όνειρά σου τα έσπειρες και φύτρωσαν κάτω από τον ήλιο και με την αρμύρα της θάλασσας, μέσα στις ζέστες και την ανοργανωσιά;

Γι’ αυτό σου λέω, μην εξηγήσεις. Χαμογέλα με νόημα και ταυτόχρονα σήκωσε τα μανίκια και βάλε μπρος τα σχέδιά σου. Με ανοιχτά μυαλά και μάτια για τις συμβουλές που χρειάζεσαι, αλλά και με τα όνειρα και τις σκέψεις σου δικές σου και ολοζώντανες. Γιατί σκοπός της ζωής μας είναι να πεθάνουμε ευτυχισμένοι, όχι απλώς καλοπληρωμένοι.