Όταν είσαι ερωτευμένος αρκεί μια φράση να σου αλλάξει όλο τον κόσμο

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό, που σημαίνει ότι εμείς οι άνθρωποι έχουμε έμφυτη την ανάγκη για επικοινωνία. Κι η επικοινωνία είναι καταρχάς ο λόγος. Κι αφού πεταχτήκαμε ως την αρχαία Ελλάδα, θα πάρω άλλη μια φράση, των ευαγγελίων αυτή τη φορά. «Εν αρχή ην ο λόγος». Ο λόγος, δηλαδή η ομιλία, η ανάγκη μας για έναν κώδικα επικοινωνίας. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η γλώσσα.

Όσα χρόνια υπάρχει ο άνθρωπος, άλλα τόσα χρησιμοποιείται κι η γλώσσα. Κάθε ήχος που βγάζουμε από το στόμα μας αντιστοιχεί και σε ένα νόημα, είτε αυτό είναι ένα χειροπιαστό αντικείμενο, είτε είναι μια αφηρημένη έννοια ή ένα συναίσθημα. Αφού, όμως, οι άνθρωποι μιλούν για να επικοινωνούν απ’ την απαρχή του κόσμου, πώς γίνεται κι ορισμένες φράσεις μπορούν να μας αλλάξουν τόσο τη ζωή;

Σύμφωνα με τη γλωσσολογία, τα περισσότερα απ’ τα πράγματα που λέμε αποτελούν μια γλωσσική πράξη, δηλαδή κάνουμε ή επιδιώκουμε να κάνουμε κάτι, χρησιμοποιώντας απλώς τη φωνή και τα νοήματα της γλώσσας μας. Οι γλωσσολόγοι, λοιπόν, έχουν αναγνωρίσει μια κατηγορία τέτοιων πράξεων που τις ορίζουν ως αυτές που η εκστόμισή τους μπορεί να επιφέρει μια σημαντική αλλαγή στον κόσμο.

Έτσι ορίζεται επιστημονικά το πώς μερικές λέξεις βαλμένες στη σειρά κι εκστομισμένες μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο μας για πάντα. Μπορεί να σημαίνουν την έκρηξη ή τη λήξη ενός πολέμου που ταλανίζει τον πλανήτη, ή μπορεί και να σηματοδοτούν το χρονικό όριο απ’ το οποίο δυο άνθρωποι είναι ή δεν είναι μαζί. Με λόγια απλά, κάποιες λέξεις και φράσεις, σε αντίθεση με όλες τις άλλες που χρησιμοποιούμε καθημερινά, έχουν τη δύναμη να μας ταξιδέψουν σε πελάγη απόλυτης ευτυχίας ή στεναχώριας.

Όταν θα βρίσκεσαι με την πλάτη ακουμπισμένη στον τοίχο και θα αναρωτιέσαι προς τι η τόση ένταση στην ατμόσφαιρα, ενώ η καρδιά σου θα χτυπάει σαν το ταμ-ταμ της ζούγκλας, τρεις μοναδικές λεξούλες θα κάνουν τη ζωή σου άνω-κάτω. Μόλις ακούσεις το «Σ’ έχω ερωτευτεί» που θα βγαίνει από ένα αποφασισμένο στόμα κι ένα δεμένο κόμπο στομάχι, δυο πιθανότητες υπάρχουν. Η μια είναι το πρόσωπό σου να φωτιστεί κι ένα σμήνος πεταλούδες να κυκλώσει και τους δυο σας για να σας μεταφέρει σε μέρη μαγικά κι όμορφα. Εξάλλου, κι εσύ με τις ίδιες αυτές λέξεις πάλευες τόσο καιρό, αλλά ο φόβος που σου προκαλούσαν σε κράταγε πίσω. Η άλλη πιθανότητα είναι να κατεβάσεις αμήχανα το κεφάλι και να μουρμουρίσεις ένα όσο πιο αναίμακτο «Θα σε στεναχωρήσω» γίνεται.

Σε κάθε περίπτωση, είτε η ζωή σου πάρει τον ανθόσπαρτο δρόμο του «Κι εγώ», είτε βιώσεις το σκληρό «Λυπάμαι», ο κόσμος σου έχει αλλάξει μια κι έξω. Είτε ζεις επιτέλους το όνειρό σου, είτε μαθαίνεις να ζεις μαζί με μια σημαντική για σένα απόρριψη. Απ’ τη στιγμή όμως που οι λέξεις ειπώθηκαν, τίποτα δε γυρίζει πίσω.

Όταν πάρεις απόφαση να ανακοινώσεις έναν χωρισμό, ο μέχρι τότε άνθρωπός σου δεν είναι μόνος, μέχρι να πεις τη λέξη «Φεύγω». Είστε ακόμη ζευγάρι, μέχρι να ακούσεις τη φράση «Δε γίνεται να είμαστε πια μαζί». Όσα κι αν έχετε πει μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν έχουν τόση σημασία όσο αυτή η τελευταία φράση.

Ακόμη κι αν μπορούσες να πάρεις όλους σας τους διαλόγους και να τους βάλεις σε μια ζυγαριά, θα έβλεπες ότι πολλά εκατομμύρια λέξεις δε βαραίνουν το ίδιο με τις τρεις του «Δεν μπορώ άλλο». Απλούστατα γιατί αυτές οι τρεις είναι αυτές που θα χτυπούν για καιρό σαν σφαλιάρα το μάγουλό σου και θα τις νιώσεις σαν μια κλωτσιά στο στομάχι που σου παίρνει όλον τον αέρα από μέσα σου.

«Έπεα πτερόεντα» λέει ο Όμηρος, δηλαδή λόγια που πετούν. Πετούν σαν βέλη και χώνονται μέσα μας. Άλλοτε, είναι για να μας γεμίσουν απ’ την ελαφράδα της ευτυχίας, σαν να είμαστε ένα μπαλόνι με ήλιον που ανεβαίνει πολύ πιο πάνω από το έβδομο πάτωμα του ουρανού. Κι άλλοτε για να μας κάνουν κομμάτια και να μας ρίξουν στο κενό της απελπισίας.

Αποδεικνύεται ακόμη κι επιστημονικά, λοιπόν, ότι κάποιες λέξεις και φράσεις έχουν μεγαλύτερη σημασία από άλλες, γιατί μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Ή, εν προκειμένω, τον δικό μας κόσμο. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι δε θα ξαναδείς τίποτα με τα ίδια μάτια όταν θα έχεις περάσει μέσα απ’ το ροζ συννεφάκι του «Σ’ αγαπώ» ή από τον πόνο του «Δε σε θέλω».

Τόσες λίγες λέξεις κι έχουν τόσο μεγάλο αντίκτυπο, απλώς και μόνο γιατί η σημασία που πήραν τη συγκεκριμένη στιγμή στα χείλη του συγκεκριμένου ανθρώπου προκαλεί απρόβλεπτα αποτελέσματα στη ζωή μας. Για καλό ή για κακό, κάθε τέτοια φράση είναι αποφασιστική για το ποια στροφή θα ακολουθήσει η πορεία μας. Όσο κι αν γράφουν μελέτες οι γλωσσολόγοι πάνω στο γλωσσικό αυτό φαινόμενο, μόνο όταν το ζήσεις θα μπορέσεις να καταλάβεις τη δύναμη, αλλά και τη μαγεία του.