Ρούχα παντού στο κρεβάτι, σακούλες και τσάντες γεμάτες παπούτσια, αξεσουάρ και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο έχουν γεμίσει το δωμάτιο. Στη γωνία, η βαλίτσα που σε κοιτάζει και σου φωνάζει απεγνωσμένα «Δεν τα χωράω όλα αυτά που θες πάλι να πάρεις». Κι εσύ, για άλλη μια φορά, να αναστενάζεις και να πιέζεσαι ζουλώντας τα, γιατί τα θέλεις όλα. Και να μην μπουν, όμως, δε σκας. Τίποτα δεν μπορεί να σου χαλάσει το κέφι. Και μόνο που θα φύγεις για λίγο απ’ την πόλη σου, αρκεί για να χαμογελάς.
Τι εξηγεί αυτήν την έντονη χαρά και τον ενθουσιασμό που έχουμε κάθε φορά που ετοιμαζόμαστε για ένα ταξίδι μακριά απ’ τη βάση μας; Μια τεράστια ανυπομονησία να φύγουμε, λες και στην πόλη μας υποφέρουμε, δεν έχουμε ζωή ή, τέλος πάντως, μας στοιχειώνει μια ανάγκη να τρέξουμε μακριά.
Φυσικά κι έχουμε ζωή στην πόλη μας, κι όσο μπορούμε προσπαθούμε να φτιάξουμε μια όμορφη (ή έστω υποφερτή) καθημερινότητα. Δεν παύει, όμως, να ‘ναι μια ρουτίνα, με τις υποχρεώσεις, τις εντάσεις και το άγχος της, και τον ελεύθερο χρόνο να φαντάζει ουτοπία. Το συνηθισμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει κίνηση στους δρόμους και στρίμωγμα στα μέσα μεταφοράς, αγχωτικές σκέψεις κι υπερβολικές ανησυχίες, μια απεριόριστη υπομονή να μη βρίσεις κανένα στη δουλειά, πονοκεφάλους και διαφωνίες. Μια σταθερή βαρετή καθημερινότητα, λοιπόν, γεμάτη με άγραφους κανόνες που πρέπει να τηρείς για να συνυπάρχεις όσο γίνεται πιο αρμονικά. Ταυτίστηκες;
Μέσα στην πόλη μας νιώθουμε συχνά καταπιεσμένοι κι είμαστε διαρκώς προσεκτικοί με τις κινήσεις μας. Μάτια υπάρχουν παντού κι ο κόσμος θα κρίνει την οποιαδήποτε αντίδρασή μας. Είναι περίεργο να περπατάς και να νιώθεις βλέμματα καρφωμένα πάνω σου, κάποια ίσως θαυμασμού, άλλα επικριτικά κι άλλα υπεροπτικά. Άγχος να προλάβεις να υλοποιήσεις τις υποχρεώσεις σου και τρέξιμο από ‘δώ κι από ‘κεί. Είναι ανιαρό και κουραστικό να κάνεις κάθε μέρα το ίδιο δρομολόγιο, να πηγαίνεις στα ίδια ακριβώς μέρη και να βλέπεις τους ίδιους ανθρώπους.
Στα ταξίδια μας, περιφερόμαστε ανάμεσα σε αγνώστους και γι’ αυτόν κυρίως τον λόγο αισθανόμαστε πιο απελευθερωμένοι. Λειτουργούμε αυθόρμητα, αφήνοντας στις αναχωρήσεις τους καθωσπρεπισμούς και την ανησυχία μας «τι θα πει ο κόσμος;». Δεν είμαστε πια ούτε σε εκείνη την καφετέρια όπου συχνάζουν όλοι οι γνωστοί μας, και το κουτσομπολιό πέφτει σύννεφο, ούτε στο γραφείο, όπου πρέπει να τηρούμε κάποιους κανόνες και να ‘μαστε συγκροτημένοι. Λέμε και κάνουμε ό,τι νιώθουμε.
Ο χρόνος σταματάει και μαζί του παγώνουν οι υποχρεώσεις και το άγχος μας. Ώρα για χαλάρωση και ξεκούραση, σώματος και ψυχής. Η ρουτίνα παύει να υπάρχει. Είσαι πλέον τόσο μακριά απ’ τις καθημερινές σου συνήθειες, που αναγκάζεσαι να γίνεις πιο ευέλικτος για να ανταποκρίνεσαι σε απρόοπτες καταστάσεις. Μαθαίνεις να προσαρμόζεσαι και να κάνεις υπομονή. Καθυστερημένες πτήσεις, χαμένες αποσκευές, αναμονές, συνταξιδιώτες που σε ‘χουν εκνευρίσει και πολλά άλλα μπορεί να σε κάνουν στην αρχή να θυμώσεις και να χάσεις την ψυχραιμία σου, αλλά με τον καιρό μαθαίνεις να τα υπομένεις.
Ταξιδεύοντας, οι κοινωνικές μας δεξιότητες χτυπάνε κόκκινο. Είναι πολύ εύκολο να επικοινωνήσεις με έναν εντελώς άγνωστο και να αναπτύξεις νέες επαφές -είτε αναγκαστικά για να ζητήσεις κάποιες οδηγίες είτε απλώς για να πιάσεις κουβέντα. Ο έλεγχος της αμηχανίας που ‘χουμε όταν συναναστρεφόμαστε έναν –ως εκείνη τη στιγμή– ξένο σε μας άνθρωπο είναι σημαντικό μάθημα. Η αυτοπεποίθησή σου αναπτερώνεται ενώ είσαι πλέον η πιο ανεξάρτητη εκδοχή σου. Μπορείς σε οποιοδήποτε μέρος να κυκλοφορήσεις μόνος, χωρίς την ανάγκη κανενός, διεκδικείς όλο και περισσότερες εμπειρίες όσο ξεπερνάς κάποιους φόβους που ίσως είχες.
Πόσοι συγγραφείς, ζωγράφοι, γλύπτες έχουν ταξιδέψει για να βρουν εκείνο το κάτι που θα τους εμπνεύσει, που δε βρίσκουν (πια) στο δικό τους μέρος! Τα ταξίδια κρατάνε το μυαλό σε εγρήγορση και βελτιώνουν τη δημιουργικότητα. Κι αν δεν είμαστε καλλιτεχνικές φύσεις, αποκτήσαμε μέσα απ’ τις εξορμήσεις μας πιο πρακτικά μαθήματα, όπως το να διαχειριζόμαστε τα οικονομικά μας και να οργανώνουμε ένα πλάνο για κάθε μέρα. Δοκιμάσαμε γεύσεις αλλιώτικες κι ανακαλύψαμε ήθη κι έθιμα που ίσως να μην είχαμε καν ακούσει γι’ αυτά. Κάπως έτσι αναθεωρήσαμε προτιμήσεις και προσωπικές ανοχές κι αντοχές.
Μέσα απ’ τα ταξίδια, ωθείς τον εαυτό σου πέρα απ’ τα όριά του, βγαίνεις απ’ τη ζώνη άνεσής σου. Συνειδητοποιείς πόσο μικρός είσαι σε αυτόν τον κόσμο κι, αντί για λίγος, αισθάνεσαι ελεύθερος. Αποκτάς συνεχώς νέες γνώσεις, ανακαλύπτεις άλλες κουλτούρες και διαφορετικούς τρόπους σκέψης. Ο πραγματικός εαυτός σου βγαίνει στην επιφάνεια, γιατί μακριά απ’ τους κοινωνικούς κύκλους που σε καθορίζουν, μπορείς να ‘σαι όποιος θες.
Ωραία η χαλάρωση στο σπίτι αλλά η ζωή ξεκινά εκεί όπου ξεφεύγεις απ’ τα οικεία. Εκεί που θα ανακαλύψεις, θα φοβηθείς, θα δοκιμάσεις, θα κουραστείς. Η ζωή είναι σαν ένα μεγάλο βιβλίο κι όσοι δεν ταξιδεύουν, διαβάζουν μόνο μία σελίδα της. Έτσι λένε. Κάτι θα ξέρουν.
Κλείνω το φερμουάρ της βαλίτσας επιτέλους και προχωράω προς την πόρτα χαμογελώντας, με την ασυναγώνιστη αυτή διάθεση που σου δίνει η ιδέα των διακοπών -εντάξει, και περήφανη που κατάφερα να κλείσω τις αποσκευές μου.
Αυτό το ταξίδι θα ‘ναι διαφορετικό, γιατί εκεί θα ‘μαι ο εαυτός μου.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη